Gửi bình luận
Giữa đại ngàn Trường Sơn, cô gái dân tộc Lào Lê Đặng Diệu Châu (Hà Tĩnh) vượt nghèo, thắp sáng con chữ và gieo ánh sáng tri thức nơi vùng biên.
Từ lớp học đèn dầu đến ước mơ giảng đường
Sinh năm 2006 trong một gia đình nông dân nghèo ở bản Phú Lâm (xã Hương Khê, Hà Tĩnh), Diệu Châu lớn lên cùng tiếng suối, tiếng gió đại ngàn và những đêm cha mẹ vẫn đốt đèn dầu dạy con đánh vần từng con chữ. Ở nơi ấy, chuyện đi học từng là điều xa xỉ với nhiều gia đình người Lào, người Chứt, bởi con đường đến trường gập ghềnh, cách trở, và những mùa nương rẫy nối tiếp nhau không dứt.
Thế nhưng, từ khi chương trình xóa mù chữ và phổ cập giáo dục được chính quyền xã Phú Gia cũ (nay là xã Hương Khê), cán bộ biên phòng và ngành giáo dục phối hợp triển khai, người dân bản Phú Lâm đã dần thay đổi nhận thức. Con chữ trở thành “của quý”, và những đứa trẻ như Châu được tiếp cận học tập ngay từ những lớp học nhỏ đầu bản.
“Ngày ấy, em học dưới ánh đèn dầu, ngồi bàn gỗ mượn của nhà văn hóa thôn. Nhưng thầy cô thương lắm, ai cũng động viên phải cố học để biết đọc, biết viết, để không còn nghèo mãi,” Châu nhớ lại.
Cha mẹ Châu quanh năm gắn bó với nương rẫy, cuộc sống chỉ đủ đong gạo qua ngày. Thế nhưng họ luôn giữ niềm tin vào học tập. “Nhà nghèo, nhưng tôi bảo với con rằng, nghèo không đáng sợ, không biết chữ mới đáng sợ hơn,” ông Lê Thanh Hóa (bố Châu) tâm sự.
Từ lớp 6, Diệu Châu được tuyển vào Trường THCS&THPT Dân tộc nội trú Hà Tĩnh - nơi được ví là “ngôi nhà chung” của học sinh vùng biên. Mỗi chuyến đi học là 30km đường đồi, có hôm nước suối dâng, phải nhờ người gùi qua.
Những ngày đầu xa nhà, cô bé dân tộc Lào nhớ cha mẹ đến rơi nước mắt. Nhưng chính trong môi trường nội trú, các em được chăm lo cả học tập lẫn sinh hoạt, nghị lực trong Châu càng lớn dần.
“Em hiểu rằng, nếu không học, sẽ lại quay về nương rẫy, mãi quanh quẩn trong cái nghèo. Em phải học để sau này giúp bản làng thoát nghèo” - Châu nói, ánh mắt sáng lên.
Thắp sáng giấc mơ vùng biên
Từ lớp 6 đến lớp 12, Châu luôn là học sinh giỏi toàn diện. Em đạt 2 giải Nhì trong các cuộc thi viết về thầy cô và mái trường, được công nhận là học sinh 3 tốt cấp tỉnh, hai lần nhận học bổng Vallet cho học sinh dân tộc vượt khó học giỏi.
Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2024, Châu đạt điểm số ấn tượng: Ngữ văn 9, Lịch sử 9,5, Địa lý 9,75 và GDCD 10 điểm, trúng tuyển vào Khoa Ngữ văn – Trường Đại học Sư phạm Huế với tổng điểm 28,8.
Thầy Nguyễn Mạnh Hùng (từng là giáo viên chủ nhiệm của Châu ở bậc THPT) chia sẻ:“Châu là học trò đặc biệt. Em không chỉ học giỏi mà còn rất bản lĩnh. Nhiều đêm thức đến 2–3 giờ sáng ôn bài, sáng vẫn dậy sớm nấu cơm cho bạn cùng phòng. Em là tấm gương sáng của học sinh dân tộc thiểu số Hà Tĩnh”.
Ở trường, Châu còn là Bí thư Chi đoàn, Phó Bí thư Đoàn trường năng nổ. Em tổ chức hoạt động tình nguyện, quyên góp giúp học sinh nghèo, đứng lớp dạy kèm bạn học yếu. Cô gái nhỏ từng rụt rè của bản Phú Lâm giờ trở thành “ngọn lửa truyền cảm hứng” trong mái trường dân tộc nội trú.
Tháng 12/2024, tại Hà Nội, Diệu Châu là đại diện duy nhất của Hà Tĩnh được Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tuyên dương là học sinh – sinh viên dân tộc thiểu số xuất sắc, tiêu biểu năm 2024.
Khoảnh khắc bước lên sân khấu nhận bằng khen, em rưng rưng nước mắt: “Em nhớ đến cha mẹ, đến bản làng của mình, nơi con chữ đã thay đổi cuộc đời em. Em biết ơn thầy cô, những người đã không để vùng biên chìm trong bóng tối”.
Với Diệu Châu, vinh dự ấy không phải là điểm dừng. Em nuôi giấc mơ trở thành cô giáo, trở lại chính mảnh đất Phú Lâm để gieo chữ cho những em nhỏ dân tộc. “Em muốn các em biết rằng, học tập có thể thay đổi cả cuộc đời. Con chữ là ánh sáng và ánh sáng ấy cần được giữ mãi nơi vùng biên”, Châu nói.
Một cán bộ văn hóa ở xã Hương Khê cho biết: “Châu là niềm tự hào của xã. Thành tích của em cho thấy hiệu quả của công tác xóa mù và giáo dục vùng dân tộc mà tỉnh thực hiện. Từ những lớp học đèn dầu năm nào, giờ bản đã có sinh viên đại học. Đó là sự thay đổi lớn nhất.”
Từ câu chuyện của Lê Đặng Diệu Châu, có thể thấy ánh sáng của con chữ đang lan tỏa mạnh mẽ ở vùng biên Hương Khê. Hàng trăm học sinh dân tộc Chứt, Lào, Mường... đã được đến trường, được học nội trú, được nuôi dưỡng ước mơ vươn lên nhờ chính sách hỗ trợ học sinh dân tộc, chương trình xóa mù chữ và phổ cập giáo dục toàn dân.
“Chúng tôi xác định giáo dục là con đường bền vững nhất để thoát nghèo. Mỗi học sinh người dân tộc thiểu số thành công là một hạt mầm tri thức cho tương lai”, thầy Đặng Bá Hải, Phó Hiệu trưởng Trường THCS&THPT Dân tộc nội trú Hà Tĩnh khẳng định.
