Gửi bình luận
Tính chất dược lý của cây bạc hà
Bạc hà là loại cây thân thảo nhỏ, lúc đầu mọc bò lan mang rễ, sau đứng thẳng mang lá, màu lục hoặc tím tía. Lá mọc đối, có cuống ngắn, mép lá có răng cưa, mặt trên nhẵn, mặt dưới có ít lông.
Cụm hoa mọc ở kẽ lá cây thành vòng gồm nhiều hoa nhỏ màu trắng hoặc tím hồng; đài hình chuông, 5 răng nhọn; tràng hợp phía dưới thành ống ngắn, phần trên chia 4 cánh, bên trong có lông; 4 nhị đều.
Bạc hà có nhiều chủng khác nhau, phân bố chủ yếu ở vùng cận nhiệt đới châu Á. Ở Việt Nam, cây mọc tự nhiên ở vùng núi cao có khi hậu ẩm mát như Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Nghệ An. Chúng thường mọc thành đám nhỏ gần suối hoặc trong thung lũng.
Cây bạc hà tốt nhất là lúc hoa nở hoàn toàn. Một năm có thể thu hoạch 3 lứa từ tháng 7 đến tháng 10. Cây hái về dùng tươi hoặc phơi trong bóng râm cho khô rồi dùng dần.
Còn một cách khác là chưng cất tinh dầu bạc hà. Tinh dầu bạc hà có mùi đặc trưng rất mạnh, vị the mát.
Tinh dầu bạc hà chứa các thành phần như menthol, isomenthol, methyl aceta isomenthon, sabinen, a.pinen, limonen, cineod, myrcen... Khi sử dụng, tinh dầu bạc hà có tác dụng giúp thư giãn, dịu cơn đau đầu hay đầy hơi.
Thân, lá bạc hà có lông nhỏ để bảo vệ cây và bài tiết tinh dầu
Công dụng và liều dùng
Bạc hà có tác dụng thanh nhiệt, hóa đờm, tiêu sưng, giảm đau chữa ngoại cảm, sốt không ra mồ hôi, đau đầu, sổ mũi, viêm họng, ho, đau bụng, tiêu hóa kém, nôn mửa.
Bạc hà chữa cảm, cúm, viêm họng, viêm mũi, ho, rát cổ: Bạc hà (30g), lá tràm (50g), lá đại bi (20g), kinh giới (10g), hương nhu (10g), hạt mùi (2g), an tức hương (2g). Các dược liệu làm khô, cắt nhỏ, ngâm cồn 80° trong 10 ngày, thỉnh thoảng lắc đều. Khi dùng, chắt lấy nửa thìa cà phê cồn cho vào cốc, đổ thêm nước sôi, dùng xông và hít.
Hoặc lấy từ 4 - 8g lá hoặc toàn cây hãm với nước sôi hoặc sắc uống lúc nóng.
Nồi nước xông dân gian gồm bạc hà (20g), lá chanh lá bưởi, lá tre, hương nhu, cúc tần, sả (mỗi thứ 30g), tỏi (3 nhánh đập giập) là thuốc giải cảm, làm ra mồ hôi.
Tinh dầu bạc hà được dùng làm cho thuốc thơm dễ uống hoặc bào chế dưới dạng cồn thuốc (tinh dầu bạc hà 50g, lá bạc hà 50g, cồn vừa đủ 1 lít), mỗi lần uống 5 - 10 giọt với nước nóng, ngày vài lần.
Menthol chiết xuất từ tinh dầu bạc hà được dùng xoa bóp để giảm đau và sát khuẩn.
Lưu ý khi dùng bạc hà
Người suy nhược gầy yếu, huyết áp cao, trẻ em dưới 1 tuổi không nên dùng bạc hà.
Với người lớn, bạc hà và các sản phẩm của nó dùng uống với liều nhỏ sẽ làm tăng tiết mồ hôi và hạ nhiệt nhưng uống liều cao lại gây liệt phản xạ và ức chế sự lên men trong ruột.
Bạc hà là dược liệu có nhiều công dụng đối với sức khỏe. Nhưng bạc hà cũng có thể tương tác với các loại thuốc khác khi dùng chung dẫn đến những tác dụng phụ đối với sức khỏe. Mọi người cần chủ động tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ, lương y... để sử dụng các bài thuốc, sản phẩm có tinh chất bạc hà một cách hiệu quả nhất.
