Ngày 8/2/1945, một bước ngoặt đã diễn ra. Trong giờ ăn trưa tại địa điểm thử nghiệm máy bay, 10 tù nhân đã lẻn đến chỗ để chiếc Heinkel, giết chết lính gác và chuẩn bị cho oanh tạc cơ cất cánh.
Toàn bộ kế hoạch tưởng chừng như thất bại khi nhóm phát hiện ra rằng pin điện của chiếc Heinkel bị thiếu. Cả nhóm nhanh chóng tản ra xung quanh để tìm kiếm. May mắn, họ tìm thấy phần còn thiếu và khẩn trương đưa lên máy bay.
"Không ai ở sân bay chú ý đến tiếng gầm rú của chiếc Heinkel. Tôi có thể dễ dàng hình dung phản ứng của các kỹ thuật viên và phi công. Họ đang vui vẻ ăn uống... Đó là lý do tôi không ngại khởi động máy để bay thử. Tôi cảm thấy rất tự tin và thoải mái. Bây giờ, không ai có thể ngăn cản chúng tôi tăng tốc và bay lên không trung", Devyatayev chia sẻ lại khoảnh khắc lịch sử trong hồi ký. "Tôi cảm thấy như chúng tôi đã được tái sinh".
Tuy nhiên, nỗ lực đầu tiên để đưa oanh tạc cơ cất cánh đã hoàn toàn thất bại. Chiếc Heinkel đến cuối đường băng mà không thể bay lên và gần như dừng lại ở rìa của một đường dốc thẳng đứng. Quay vòng máy bay, Devyatayev thử thêm lần nữa. Phi công Liên Xô lái oanh tạc cơ theo hướng ngược lại, đi thẳng qua một đám đông lính Đức đang ngơ ngác. "Chúng không thể ngờ chiếc Heinkel lại lao thẳng về phía mình. Và càng không thể ngờ hơn, người điều khiển oanh tạc cơ là một tù nhân. Lính Đức bỏ chạy tán loạn. Tôi cần phải cho máy bay cất cánh trước khi các khẩu súng phòng không của Đức khai hỏa hay trước khi đám lính kia kịp báo động và chiến đấu cơ Đức xuất kích. Tôi phải làm gì đó để mọi chuyện không quá muộn".
Sau hàng loạt nỗ lực, Devyatayev cuối cùng cũng đưa được oanh tạc cơ lên không trung. Nhưng đó cũng là lúc tiếng còi báo động rền vang ở khu vực sân bay thử nghiệm. Ngoài hệ thống súng phòng không sẵn sàng khai hỏa, các chiến đấu cơ của quân Đức cũng sẵn sàng nhận lệnh bắn hạ chiếc Heinkel đơn độc.
Nhưng Devyatayev là một phi công giàu kinh nghiệm, ông biết cách "giấu" oanh tạc cơ trong những đám mây dày đặc, khiến phi công Đức không xác định được vị trí và hướng bay của chiếc Heinkel.
Theo Russian Beyond, chỉ có một chiếc Focke-Wulf tiếp cận được chiếc Heinkel. Nhưng chiếc chiến đấu cơ của Đức Quốc xã không thể bắn hạ oanh tạc cơ do Devyatayev điều khiển. Vì nó không còn đạn khi đang trên đường trở về sân bay sau một nhiệm vụ trước đó.
Một chiếc Focke-Wulf của Đức Quốc xã. Ảnh: National Museum of the U.S. Air Force
Sau khi nghiên cứu các biểu đồ tìm thấy trên oanh tạc cơ, Devyatayev quyết định lái máy bay vượt biển hướng về Leningrad. Khi Devyatayev đưa máy bay vào không phận Liên Xô, bất ngờ một chiếc Focke-Wulf khác tiếp cận chiếc Heinkel.
Phi công trên chiếc Focke-Wulf chưa biết chuyện Devyatayev cướp máy bay nên không hiểu vì sao chiếc oanh tạc cơ Heinkel của quân Đức lại bay vào lãnh thổ Liên Xô ở tầm thấp, với phần càng hạ cánh được hạ xuống.
Chưa kịp tìm hiểu chuyện gì xảy ra, chiếc Focke-Wulf đã bị súng phòng không của Liên Xô đuổi đi. Tuy nhiên, chiếc Heinkel do Devyatayev điều khiển cũng bị trúng đạn. Dù gặp phải hỏa lực "rát" từ phía phòng không Liên Xô, Devyatayev vẫn cố gắng cho oanh tạc cơ hạ cánh. Lực lượng bộ binh Liên Xô sau đó bao vây chiếc Heinkel.
Devyatayev cùng 2 tù binh khác được đưa đến một trại sàng lọc trong thời gian cấp bậc, danh tính của họ được xác minh. Sau khi được làm rõ thân phận, Devyatayev đã góp công lớn khi cung cấp tọa độ của các bệ phóng tên lửa của quân Đức trên đảo Usedom với độ chính xác cao. Quân đội Liên Xô đã thực hiện không kích ngay lập tức theo tọa độ đó, tiêu diệt không chỉ tên lửa đạn đạo V-2, mà cả phân xưởng ngầm sản xuất bom uranium, dập tắt hy vọng tiếp tục chiến tranh của Hitler.
Herman Goering - Tổng Tư lệnh lực lượng không quân Đức (Luftwaffe) - tuyên bố Devyatayev là kẻ thù cá nhân của mình. Goering đã cùng một số binh sĩ đến ngay hiện trường và xử bắn tại chỗ chỉ huy trại tù, bốn lính canh cùng một số binh sĩ khác vì để nhóm của Devyatayev bỏ trốn.
Tháng 11/1945, Devyatayev rời quân ngũ, làm nhiều công việc khác nhau, đồng thời, tham gia các hoạt động xã hội và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Năm 1957, phi công này được trao tặng danh hiệu cao quý - Anh hùng Liên Xô.
Theo Russian Beyond, Devyatayev dành thời gian để hỗ trợ nhà thiết kế Sergei Korolev, người được coi là cha đẻ của ngành du hành vũ trụ Liên Xô, trong các nghiên cứu về tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình Đức, giúp Liên Xô phát triển các hệ thống vũ khí tên lửa tiên tiến.
----------------------------
Dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng để vượt ngục khỏi nhà tù an ninh nghiêm ngặt của Hitler, nhóm tù nhân của phe Đồng minh không thể ngờ vẫn có sự cố xảy ra lúc hành sự. Bất chấp nguy hiểm, 76 người vẫn liều lĩnh hành động. Sự cố đó là gì? 76 tù nhân mạo hiểm hành động ra sao? Mời độc giả theo dõi ở bài tiếp theo, đăng ngày 9/7.
XEM THÊM CÁC KỲ
1