Thượng Tá Nguyễn Trọng Thái đưa ra 6 phương pháp để có thể áp dụng tùy theo điều kiện cụ thể.
Theo đó, phương pháp đầu tiên là sử dụng phương tiện kỹ thuật để kiểm soát, ngăn chặn. Đây là phương pháp tối ưu, tuy nhiên phù hợp với kỳ thi ở phạm vi hẹp, có thể chỉ vài nghìn thí sinh.
Phương pháp thứ 2 là chặn đường truyền của thiết bị gian lận. Phương pháp này cũng đòi hỏi có phương tiện chuyên dụng.
Phương pháp 3, sử dụng phương tiện kỹ thuật để kiểm tra, phát hiện thí sinh trước khi vào phòng thi. Như phương pháp đầu tiên, cách này khó sử dụng với kỳ thi có quy mô lớn như thi tốt nghiệp THPT.
Do đó, khả thi và dễ thực hiện nhất là 3 phương pháp dưới đây:
Thứ nhất: Quan sát đặc điểm của vật dụng mà thí sinh mang vào, kiểm tra để nhận biết dấu hiệu khác với bình thường, qua đó ngăn chặn được hoạt động gian lận. Trước thời gian thi, cán bộ coi thi cần quán triệt kỹ về quy chế, trong đó có những vật dụng được phép mang vào phòng thi.
Cách thức kiểm tra: quan sát kỹ toàn bộ bề mặt của các vật dụng để xác định dấu hiệu bất thường. Ví dụ máy tính cầm tay, ngoài bàn phím màn hình tinh thể, trước mặt sẽ không có bất kỳ một lỗ nào cả, dù rất nhỏ; nếu có lỗ chính là micro để thu âm thanh.
Hoặc với đồng hồ điện tử cần quan sát trạng thái hoạt động của đồng hồ, màn hình cảm ứng, nếu có các biểu tượng về cột sóng vô tuyến (ví dụ như sóng wifi, sóng bluetooth, 3G, 4G… trên màn hình điện tử là dấu hiệu bất thường.
Vòng và nhẫn đeo tay thông minh sử dụng kết nối NFC. |
Thứ hai: quan sát biểu hiện tâm lý không bình thường của thí sinh. Vì áp lực tâm lý, thí sinh này luôn luôn thụ động; từ đó phát sinh biểu hiện khác bình thường, như lo lắng, hồi hộp, mất tự nhiên. Khi nhận đề, thí sinh có biểu hiện như lẩm nhẩm đọc đề để máy thu; quá trình làm bài không tập trung, thể hiện ở việc trông chờ thông tin từ ngoài đưa vào… Nói chung, có rất nhiều hành vi cán bộ coi thi có thể để ý, nhận biết được.
Thứ 3: Quan sát các hoạt động bất thường của thí sinh, như tay vuốt vào đồng hồ, gọng kính…
Thượng Tá Nguyễn Trọng Thái cho rằng: Cán bộ coi thi tại các phòng thi có vai trò hết sức quan trọng trong phát hiện các thủ đoạn, phương thức sử dụng phương tiện kỹ thuật để thực hiện hành vi gian lận. Do đó, ngoài được tập huấn, việc lựa chọn cán bộ coi thi có kinh nghiệm, tinh thần trách nhiệm là hết sức quan trọng.