Gửi bình luận
Các “hành tinh Tatooine”, hay các hành tinh quỹ đạo kép, là những ngoại hành tinh nằm trong những hệ có hai ngôi sao, còn gọi là hệ sao kép. Khi người quan sát đứng trên một hành tinh như vậy, sẽ thấy có hai mặt trời và được trải nghiệm cảnh hoàng hôn có hai mặt trời lặn liên tiếp giống như nhân vật Luke Skywalker trên hành tinh Tatooine.
Hành tinh quỹ đạo kép đầu tiên có tên là Kepler-16b, được phát hiện vào năm 2011, trong hệ Kepler 47. Hai hành tinh tiếp theo được phát hiện rất gần sau đó là Kepler-34b và Kepler-35b, vào năm 2012. Kể từ đó, đã có 14 hành tinh dạng đó được tìm thấy (Phần lớn được phát hiện bởi Kính thiên văn không gian Kepler của NASA, đã ngừng hoạt động vào năm 2018).
Trong nghiên cứu được công bố mới đây, trên tạp chí Nature Astronomy ngày 12 tháng 6, một nhóm các nhà thiên văn đã hướng kính thiên văn trên mặt đất về phía BEBOP-1, một hệ sao cách chúng ta khoảng 1.320 năm ánh sáng. Trong khi đang cố gắng nghiên cứu về BEBOP-1b, một hành tinh quỹ đạo kép được phát hiện năm 2020, thì nhóm lại tìm thấy một hành tinh là BEBOP-1c, “Tatooine” thứ 15 được biết đến. Điều này khiến BEBOP-1 trở thành một hệ sao kép có nhiều hành tinh (MSC) (Hệ sao kép đa hành tinh). BEBOP-1 là một hệ sao được phát hiện trong dự án “Những hệ sao kép có hành tinh chuyển động quanh” (BEBOP).
Trong những dữ liệu nghiên cứu được công bố cho thấy, hành tinh mới được phát hiện BEBOP-1c có khối lượng lớn hơn Trái Đất 65 lần và nhỏ hơn Sao Mộc 5 lần. Trong khi hành tinh được phát hiện trước đó là BEBOP- 1b có khối lượng tương đương Sao Mộc.
BEBOP-1 là hệ sao kép đa hành tinh thứ hai được xác nhận. Hệ đầu tiên là Kepler 47 được phát hiện vào năm 2012 và có 3 hành tinh.
Trước đây, những hành tinh quỹ đạo kép được cho là cực kỳ hiếm, do sự phức tạp của lực hấp dẫn khiến nhiều kịch bản có thể xảy ra cho quỹ đạo của những hành tinh như thế. Nhưng hàng loạt phát hiện gần đây về các hành tinh dạng này cho thấy, chúng không chỉ tồn tại mà còn phổ biến một cách đáng kinh ngạc. Theo các nghiên cứu đã biết, khoảng một nửa các sao có kích thước như Mặt Trời của chúng ta trong thiên hà Milky Way hình thành theo cặp, như vậy sẽ có hàng nghìn hành tinh quỹ đạo kép đang chờ được tìm thấy trong thiên hà của chúng ta. Các bằng chứng trước đó còn gợi ý rằng, Mặt Trời cũng có thể là một phần của một hệ sao kép trước khi Hệ Mặt Trời được hình thành.
Vào năm 2021, các nhà nghiên cứu cũng đã phát hiện ra “hành tinh 3 quỹ đạo” đầu tiên là GW Orionis, khi nó di chuyển quanh 3 mặt trời trong cùng một hệ sao.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục làm việc với hệ BEBOP-1 để tìm hiểu thêm về cách hình thành các hành tinh quỹ đạo kép. Cũng có khả năng hệ BEBOP-1 còn nhiều hành tinh nữa đã chờ được phát hiện. Trong tương lai, nhóm hy vọng có thể sử dụng kính thiên văn không gian hiện đại nhất là James Webb để quan sát hệ sao này và tìm kiếm lời giải đáp.
Đắc Cường
Theo Livescience
