Trong khi đó, các quy định pháp lý liên quan đến bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng ở nước ta hiện còn thiếu và chưa đồng bộ. Từ việc thiếu các cách thức nhận dạng, cảnh báo cho trẻ em về những rủi ro, hệ lụy, hệ quả khi tham gia mạng xã hội.
Và thiếu thiết bị kiểm tra, giám sát, hạn chế và ngăn chặn các hình ảnh phản cảm, bạo lực trên internet đối với trẻ em.
Việt Nam là quốc gia đầu tiên ở châu Á và quốc gia thứ hai trên thế giới phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em (ngày 20/2/1990).
Từ đó đến nay, rất nhiều văn bản được Đảng, Nhà nước ban hành với những quy định cụ thể về bảo vệ trẻ em, thể hiện trách nhiệm, nhận thức của Nhà nước trong quá trình hiện thực hóa việc bảo vệ trẻ em.
Tuy nhiên, với sự phát triển quá nhanh và mạnh của internet, của các thiết bị công nghệ khiến những quy định pháp lý liên quan đến bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng ở nước ta thiếu và chưa đồng bộ.
Hệ thống công nghệ thu thập, giám sát dữ liệu đang phải “chạy theo” thông tin độc hại và các quy định cụ thể về trách nhiệm, quyền hạn của các ngành, các cấp trong công tác bảo vệ trẻ em còn thiếu, chưa đủ “sức nặng” để thực hiện...
Rõ ràng hiện nay, hàng rào kỹ thuật phòng ngừa xâm hại cho trẻ em trên môi trường mạng thực sự chưa được quan tâm đúng mức; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, kiến thức, kỹ năng phòng, chống xâm hại trẻ em còn bị xem nhẹ.
Bên cạnh đó, việc sử dụng interner nước ta còn khá dễ dãi, hầu như ai cũng có thể đăng tải những video, hình ảnh, bài viết có nội dung không lành mạnh lên mạng. Nhiều bậc phụ huynh chưa coi trọng việc bảo vệ, phòng tránh xâm hại cho con em mình…
Chính vì đó, nhiều kẻ đã lợi dụng môi trường mạng không tiếp xúc, không định danh, không xác định địa điểm để thực hiện các hành vi đe dọa, lừa đảo, xâm hại với trẻ em.
Có một thực tế là trẻ em, thanh thiếu niên khi tiếp xúc với những nội dung độc hại trên môi trường mạng thường lựa chọn việc im lặng và cho qua thay vì lên tiếng, báo cáo và tìm kiếm sự hỗ trợ, e ngại tìm đến những kênh tiếp nhận và trợ giúp.
Do đó, bên cạnh việc điều chỉnh, chỉnh lý các văn bản, nghị định pháp luật về bảo vệ trẻ em thì việc quan trọng hiện nay là quan tâm đến công tác bảo vệ trẻ em, đặc biệt là cha mẹ và nhà trường.
Để bảo vệ trẻ em trước những nguy cơ khi tiếp xúc với mạng xã hội, việc trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để các em biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn là rất cần thiết.
Theo ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục trẻ em, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, chúng ta nên có “vaccine số” dành cho những “công dân số nhí”.
“Vaccine số” sẽ là một quá trình tiếp thu, học hỏi, từ kiến thức đến nhận thức và trở thành các kỹ năng hoạt động, ứng xử trên môi trường mạng, từ các hành vi văn hóa cho đến những hành vi cảnh giác như tự bảo vệ mình.
Trong các môi trường tác động hình thành đến nhân cách của đứa trẻ thì môi trường gia đình là quan trọng nhất, đặc biệt là cách sống, lối sống, suy nghĩ của cha mẹ. Cha mẹ phải quan tâm, giáo dục con từ khi con còn bé.
Những đứa trẻ chính là tấm gương phản chiếu của cha mẹ chúng. Bởi vậy, để giáo dục được trẻ tốt thì trước hết cha mẹ phải biết sửa mình, phải biết làm gương và tạo ra một môi trường sống văn minh, lành mạnh.
Bên cạnh đó, các cơ quan truyền thông, báo chí cần đặc biệt chú ý đến việc bảo vệ bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em khi đăng tin, bài về trẻ em.
Các doanh nghiệp cần khuyến khích việc xây dựng các ứng dụng, phần mềm hay các nền tảng, trò chơi trực tuyến tạo là sân chơi bổ ích cho trẻ em, giúp trẻ em tương tác lành mạnh sáng tạo trên không gian mạng./.