Chẩn đoán sớm triệu chứng đường tiểu dưới

Tiểu gấp, tiểu đêm, són tiểu, tiểu nhiều lần… là những biểu hiện thường thấy của triệu chứng đường tiểu dưới. Triệu chứng xuất hiện phổ biến ở nam giới từ độ tuổi trung niên. 

Theo PGS.TS Nguyễn Văn Ân - Trưởng khoa Niệu học chức năng Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, hệ thống bài tiết nước tiểu ở người trưởng thành được chia thành: đường tiểu trên (thận và niệu quản) và đường tiểu dưới (bàng quang và niệu đạo).

Tuyến tiền liệt là cơ quan sinh dục của nam giới, nằm ở vị trí cổ bàng quang và đoạn đầu niệu đạo có nhiệm vụ tiết ra tinh dịch. Nam giới trên 40 tuổi thường bắt đầu phì đại tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, đây chỉ là một trong các nguyên nhân sinh ra hội chứng đường tiểu dưới.

Càng lớn tuổi, tỉ lệ phì đại tuyến tiền liệt càng cao và có triệu chứng càng nhiều. Tuyến tiền liệt phì đại sẽ chèn ép làm hẹp niệu đạo, nước tiểu còn tồn dư gây kích thích bàng quang dẫn đến buồn tiểu nhiều lần cả ngày và đêm. Vì vậy, nam giới từ 50 tuổi nếu có triệu chứng rối loạn tiểu cần đi khám và thực hiện siêu âm bụng. Đồng thời, lưu ý khảo sát hệ tiết niệu và tuyến tiền liệt. Từ đó, nhằm phát hiện kịp thời nguyên nhân gây ra triệu chứng trên.

Triệu chứng của đường tiểu dưới thường được chia thành 3 nhóm chính.

- Nhóm triệu chứng về tống xuất (tắc nghẽn): bao gồm dòng tiểu yếu, tiểu khó, tiểu ngắt quãng, nhỏ giọt cuối dòng tiểu;

- Nhóm triệu chứng chứa đựng bao gồm tiểu gấp, tiểu nhiều lần, són tiểu, tiểu đêm.

- Bên cạnh đó, người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng thuộc nhóm triệu chứng sau đi tiểu như: buồn tiểu ngay sau khi vừa tiểu xong, nhỏ giọt sau khi tiểu. Các triệu chứng đường tiểu dưới là một trong những biểu hiện của phì đại tuyến tiền liệt, nhưng không phải hễ có phì đại tuyến tiền liệt là có triệu chứng rối loạn tiểu.

PGS.TS Nguyễn Văn Ân cho biết, để chẩn đoán triệu chứng đường tiểu dưới do phì đại tuyến tiền liệt, bác sĩ sẽ thực hiện khám lâm sàng bằng cách thăm khám hậu môn trực tràng. Từ đó, cảm nhận mặt sau của tuyến tiền liệt hoặc khám bụng để đánh giá kích thước của bàng quang. Bên cạnh đó, người bệnh có thể thực hiện một số xét nghiệm máu và nước tiểu theo yêu cầu của bác sĩ như: xét nghiệm tổng phân tích nước tiểu, xét nghiệm đường huyết, xét nghiệm PSA máu, kiểm tra chức năng thận…