Trước thực trạng tỉ lệ đọc sách quá thấp, Việt Nam từng có nhiều mô hình nhằm cải thiện tình hình. Tuy nhiên, tỉ lệ đọc sách ở người dân vẫn không đáng kể.
Thực tế cho thấy, nhiều tủ sách cộng đồng, tủ sách nhà văn hóa và thậm chí là tủ sách trường học… vẫn chỉ để trưng bày cho có. Người dân còn nhiều thứ phải lo hơn là ngồi đọc sách.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cảnh báo: “Dúi cuốn sách vào tay một đứa trẻ 14, 15 tuổi trước nay chưa từng được nghe chuyện, chưa từng sờ tới sách, suốt ngày chỉ quen cắm mắt vào game trên máy tính, ép em đọc, vì những lý do cao cả là một việc quá muộn màng”.
Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng là một trong những vấn đề được nêu tại Hội nghị Ban Chấp hành Hội Xuất bản Việt Nam lần thứ bảy nhiệm kỳ 2017 - 2022, diễn ra sáng 18/2 tại Hà Nội.
Ông Hoàng Vĩnh Bảo - Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam - khẳng định, phát triển văn hóa đọc là điểm nhấn của hội trong thời gian qua. Trong đó, mô hình đường sách không chỉ là nơi lan tỏa văn hóa đọc, mà còn kết nối hội với các thành viên, đơn vị xuất bản.
Theo ông Bảo, đường sách là mô hình hay, cần nghiên cứu, tổng kết để xem từng địa phương nên xây dựng đường sách hay mô hình nào phù hợp, nhằm thúc đẩy phát triển văn hóa đọc.
Một trong những giải pháp để khắc phục khó khăn do đại dịch gây ra là tập trung xuất bản điện tử. Đồng thời xây dựng ngành Xuất bản hiện đại, phát triển theo hướng công nghiệp xuất bản, vừa mang giá trị tư tưởng, vừa mang giá trị kinh tế.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch HĐQT Thái Hà Books - cho rằng, một quốc gia muốn phát triển, người dân phải có tri thức. Đọc sách là con đường ngắn và tốt nhất để dẫn tới tri thức, làm giàu vốn hiểu biết.
Chính vì thế, ngày 22/2 tại Hà Nội, lễ phát động dự án “Khuyến đọc Việt Nam” nhằm chấn hưng thói quen đọc sách. “Nếu văn hóa đọc không phát triển, ngành sách sẽ đi về đâu? Nếu ngành sách đóng cửa, đất nước sẽ đi về đâu?”, ông Hùng chia sẻ.
Ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành, Bộ Thông tin và Truyền thông - cho hay: Các đơn vị làm sách rất nhiều, thị trường sách đa dạng, nhưng ngành Xuất bản vẫn chưa đạt được kỳ vọng đề ra bởi văn hóa đọc trong nước chưa phát triển.
Sách là con đường dẫn đến trí tuệ và dự án “Khuyến đọc Việt Nam” chính là tiền đề cho việc chấn hưng toàn ngành và đưa đất nước phát triển phồn vinh.
Tuy nhiên phải thấy rằng, có rất nhiều nguyên nhân khiến tỉ lệ đọc sách ở Việt Nam luôn ở mức thấp. Ngoài các yếu tố khách quan, một nguyên nhân được nhiều người đánh giá chính là sức hấp dẫn của nội dung sách.
Sách do tác giả Việt kém hấp dẫn, những tác phẩm không có giá trị, không có chân lý “nối đuôi” nhau ra đời. Điều này dẫn tới thực trạng lạm phát sách, sách nhiều mà người đọc vẫn ít.