(GDTĐ) - Mỗi mùa tuyển sinh đến gần, không ít phụ huynh có con sắp bước vào lớp 1 lại mang trong mình những nỗi lo lắng. Nhưng chính những nỗi lo quá mức của cha mẹ đôi khi lại trở thành áp lực vô hình, vô tình gây ảnh hưởng đến việc chuẩn bị tâm lý cho con.
Một phụ huynh chia sẻ nỗi băn khoăn chung của nhiều phụ huynh. Ở lớp 1, trẻ buộc phải tự lập hơn, không còn học trong không khí “vừa học vừa chơi” như ở mầm non. Chính vì vậy, chị đã chủ động cho con học thêm trước các môn Toán, tiếng Việt và luyện chữ để con không bị bỡ ngỡ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc cho trẻ học trước chương trình lớp 1 không phải lúc nào cũng mang lại hiệu quả như kỳ vọng. Việc học trước dễ khiến trẻ chủ quan, mất hứng thú khi vào năm học chính thức, thậm chí có thể hình thành tâm lý sợ học nếu bị ép luyện chữ quá sớm trong khi kỹ năng vận động tinh chưa hoàn thiện.
Giai đoạn chuyển cấp này là thời điểm trẻ cần được hỗ trợ phát triển toàn diện về tâm thế học tập, kỹ năng tự phục vụ và giao tiếp xã hội. Các chuyên gia khuyến nghị rằng thay vì chạy đua học trước kiến thức, phụ huynh nên tập trung giúp trẻ hình thành tâm lý sẵn sàng đến trường, tạo cho con sự hứng thú, yêu thích trường học. Trẻ cần được dạy những kỹ năng như đi vệ sinh đúng chỗ, xin phép cô giáo, tự mặc quần áo, biết tự cất dọn đồ dùng học tập. Đồng thời, việc phát triển vốn ngôn ngữ, khả năng tập trung chú ý trong một khoảng thời gian nhất định và rèn luyện tính kiên trì là rất quan trọng.
Hiệu trưởng một trường tại Hà Nội cho rằng việc cha mẹ đồng hành là yếu tố then chốt giúp trẻ thích nghi với giai đoạn chuyển cấp. Theo cô, phụ huynh cần trò chuyện nhiều hơn với con, xây dựng các thói quen sinh hoạt giống như thời gian biểu của học sinh tiểu học, hướng dẫn kỹ năng tự lập như tự dọn đồ ăn, tự chuẩn bị đồ dùng cá nhân. Những hành động nhỏ như cùng con chọn bàn học, sách vở, hay kể những câu chuyện tích cực về lớp 1 có thể tạo cảm giác an toàn, thúc đẩy trẻ hứng thú đến trường.
Cô cũng nhấn mạnh vai trò của cha mẹ trong việc tạo động lực và niềm vui khi trẻ bắt đầu học lớp 1. Theo cô, nhiều cha mẹ đặt kỳ vọng cao vào kết quả học tập, vô tình khiến trẻ cảm thấy áp lực. Việc so sánh con với bạn bè, anh chị em càng khiến các em mất tự tin và sợ học. Phụ huynh nên dành thời gian mỗi tối để trò chuyện cùng con, lắng nghe con chia sẻ về những điều trẻ thích hoặc chưa hài lòng trong ngày học. Một cách giao tiếp hiệu quả là sử dụng các câu hỏi mở như “Hôm nay con thích điều gì nhất ở trường?” hoặc “Con có muốn điều gì thay đổi không?”, điều này giúp trẻ cởi mở hơn và cha mẹ hiểu rõ con mình hơn.
Ngoài ra, việc chuẩn bị vốn biểu tượng về thế giới xung quanh như trên - dưới, trái - phải, công dụng các đồ vật... cũng rất quan trọng. Trẻ có biểu tượng phong phú sẽ dễ dàng tiếp nhận kiến thức và hiểu được bài giảng của giáo viên. Hơn nữa, phụ huynh nên lưu ý giữ gìn hình ảnh thầy cô giáo trong mắt con, bởi trẻ ở lứa tuổi này rất thần tượng giáo viên. Việc chê bai hoặc chỉ trích cô giáo trước mặt con sẽ gây hoang mang và cản trở mối quan hệ giữa trẻ với nhà trường.
Cuối cùng, cha mẹ cũng cần học cách kiểm soát chính cảm xúc của mình. Tâm lý lo lắng, mất bình tĩnh của người lớn sẽ vô tình truyền sang trẻ nhỏ. Thay vì dồn ép con học thật sớm, hãy đồng hành với con bằng sự kiên nhẫn và tình yêu thương. Một năm học mới không chỉ là khởi đầu của con trẻ, mà còn là hành trình trưởng thành của chính các bậc cha mẹ – những người bạn đồng hành bền bỉ và thấu hiểu nhất trong suốt những năm tháng đầu đời của con.