Sinh viên trường nghề thực tập tại bệnh viện. |
Để chuyển đổi số thành công, cần gì?
Để GDNN có thể chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản như: Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia; Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 28/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới.
Trên cơ sở định hướng trên, Bộ LĐTB&XH đã ban hành Quyết định số 980/QĐ-LĐTBXH ngày 11/8/2020 về việc ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 24/CT-TTg về đẩy mạnh phát triển nhân lực có kỹ năng nghề, góp phần nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới.
Trao đổi về thực trạng triển khai hoạt động chuyển đổi số trong hệ thống GDNN, TS Huỳnh Thanh Điền, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành cho rằng, để chuyển đổi số trong lĩnh vực GDNN thành công, trước hết cơ sở GDNN phải nhận định được hạn chế lớn nhất của chính mình.
“Rất nhiều khó khăn và thách thức nhưng điểm quan trọng là các đơn vị phải ý thức được việc thay đổi và lồng ghép chương trình đào tạo theo hướng số hóa. Bởi thực tế hiện nay, chương trình đào tạo tại các cơ sở GDNN còn chậm đổi mới theo hướng ứng dụng các nền tảng công nghệ trong thực hiện các thao tác nghề nghiệp. Dẫn đến kiến thức và kỹ năng của học viên sau tốt nghiệp không được vận dụng ở thực tiễn doanh nghiệp, yếu kém trong kỹ năng tương tác với thị trường”- TS Điền nói.
Ngoài việc thay đổi và thích ứng chương trình đào tạo theo hướng số hóa nhiều chuyên gia cho rằng, vấn đề đội ngũ giáo viên chậm cập nhập kỹ năng ứng dụng công nghệ 4.0 trong thực hành kỹ năng nghề nghiệp cũng là nguyên nhân làm gia tăng thêm khoảng cách giữa đào tạo với thực tiễn hoạt động sản xuất kinh doanh.
PGS. TS Bùi Văn Hồng, Viện trưởng Viện sư phạm kỹ thuật, Trường ĐH SPKT TP.HCM nhìn nhận: Năng lực của nhà giáo là yếu tố quyết định đến sự thành công của chuyển đổi số trong dạy học trực tuyến. Dạy học trực tuyến là 1 trong 6 thành phần về chuyển đổi số. Thế nhưng hiện nay, phần lớn năng lực nhà giáo đang ở mức trung bình và yếu. Bên cạnh đó, các cơ sở GDNN tiếp cận chậm và lúng túng, chưa hiểu đúng về giáo dục trực tiếp.
“Nhiều nhà giáo chưa biết thiết kế và cấu trúc khóa học trên hệ thống quản lý học tập trực tuyến dẫn đến quá trình chuyển đổi và số hóa chương trình đào tạo, xây dựng các mô hình thực hành mô phỏng vẫn còn nhiều hạn chế. Vì vậy, ngoài sự chuyển động ở các trường thì ở góc độ quản lý nhà nước, Sở LĐTB&XH TP.HCM cũng cần phải làm được 3 việc: Chuyển đổi số; chính sách thúc đẩy và cuối cùng là đưa ra các Quy định thuộc thẩm quyền của TP và sở; cơ sở GDNN phải có lộ trình cụ thể về chuyển đổi số cho từng ngành, từng nghề; tiếp đó, sử dụng phần mềm nào để quản lý đào tạo, cơ sở vật chất, quản lý học sinh, sinh viên để việc chuyển đổi hiệu quả hơn”- PGS.TS Bùi Văn Hồng nói.
PGS. TS Lưu Bích Ngọc - Chánh Văn phòng Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực (Bộ GD&ĐT) nhìn nhận: Để việc chuyển đổi và thích ứng thành tựu của số hóa thì các trường cần phải đầu tư các phòng thí nghiệm, xưởng thực hành ảo, vì riêng đối với việc đào tạo nghề thì thực hành là vô cùng quan trọng. Chỉ có các xưởng thực hành ảo mới có thể đáp ứng được sự phát triển của khoa học công nghệ hiện nay và giúp quá trình học và giảng dạy thuận tiện hơn.
Ngoài vấn đề hạ tầng, PGS.TS Lưu Bích Ngọc cũng cho rằng phải nâng cao chất lượng đào tạo trực tuyến, năng lực dạy học trực tuyến của nhà giáo. PGS.TS Lưu Bích Ngọc cho rằng đây là yếu tố quan trọng, cốt lõi quyết định đến hiệu quả việc chuyển đổi số trong dạy học trực tuyến.