Gửi bình luận
Giáo viên phải biết tự chăm sóc sức khỏe tinh thần
Chương trình đào tạo giáo viên trước đây chưa chú trọng học phần rèn luyện đạo đức nghề nghiệp nhà giáo và ứng xử nghề nghiệp. Học phần này không thể chỉ đánh giá theo môn học mà phải được đánh giá trong quá trình lâu dài, cách thức đánh giá cũng phải dựa theo tiến trình.
Mới đây các trường đại học sư phạm mới đi tiên phong trong việc rèn luyện đạo đức nhà giáo và rèn luyện năng lực kiểm soát cảm xúc cho đội ngũ sư phạm. Các sinh viên được tiếp xúc với môi trường dạy học thực tế từ năm thứ hai, qua đó rèn luyện cách thức ứng xử, kiểm soát cảm xúc theo nghiệp vụ sư phạm thực tế.
Trước đây, chúng ta chưa có cách đào tạo này mà chỉ học trên lý thuyết, sinh viên sư phạm không được trải nghiệm tình huống thực tế trong môn học này. Nói nôm na, nếu như không trải qua cảm xúc tức giận thì khó có thể học được cách kiểm soát sự tức giận.
Nhiều thầy cô mặc dù có kinh nghiệm dạy học nhiều năm nhưng chưa có sự rèn luyện cảm xúc trong chương trình đào tạo trước đây nên năng lực kiểm soát cảm xúc có thể còn yếu kém.
Tôi nói có thể nhiều người sẽ không đồng tình nhưng, trước đây chúng ta không coi trọng lắm về đào đạo phẩm chất nghề nghiệp nhà giáo. Trong khi người nhà giáo là kiến trúc sư tâm hồn. Chính vì vậy, việc giáo viên có kỹ năng chăm sóc SKTT cho chính mình và học trò phải được coi là nguyên tắc đạo đức để được lên lớp.
Vì người giáo viên phải là người truyền cảm hứng, chính họ vui vẻ thì mới khiến cho học trò vui vẻ. Nếu không, thầy cô dạy dài, làm việc vất vả nhưng buổi học dài lại biến thành buổi chỉ trích thì học trò không thể nào học được và càng không có hứng thú với việc học.
Do vậy muốn học sinh - sinh viên học tập vui vẻ thì người giáo viên phải dạy học vui vẻ. Muốn vui vẻ được, giáo viên phải tự biết chăm sóc SKTT.
Thực tế, trong quá trình dạy học online vừa qua có nhiều sự lúng túng. Lúng túng về mặt kỹ thuật tôi sẽ không bàn tới nhưng lúng túng về mặt tâm lý giáo dục cần phải giải quyết càng sớm càng tốt.
Chúng ta hiện nay đang nghĩ tới vấn đề đảm bảo SKTT cho học sinh, nhưng muốn làm được điều này cho học sinh cần phải đảm bảo SKTT cho người dạy trước. Chúng ta chưa có những hướng dẫn cho thầy cô về vấn đề này.
Vì vậy, về mặt chính sách, trước tiên cần phải xây dựng hướng dẫn để đảm bảo sức SKTT cho cả thầy và trò, trong giai đoạn này và xây dựng bộ quy tắc dài hơi hơn.
Song song với đó, cần giảm nhẹ áp lực cho người giáo viên vào thời điểm này, bằng các cách thức giảm tải chuyên môn nghiệp vụ, ví dụ như có thể soạn giáo án dùng chung cho các giáo viên cùng bộ môn, để giáo viên có thể dành thêm thời gian để xây dựng phong cách giảng dạy, tạo không khí lớp học...
Đồng thời, các nhà trường cần tạo môi trường làm việc phù hợp và an toàn cho giáo viên trong không gian lớp học online. Với những giáo viên có điều kiện gia đình khó khăn, chịu ảnh hưởng của dịch bệnh, nhà trường cần phải quan tâm, hỗ trợ.
Về phía phụ huynh cũng cần hỗ trợ người giáo viên. Phụ huynh cần hiểu rằng nếu muốn cho con mình học tập vui vẻ thì giáo viên cũng phải vui vẻ.
Hiện nay, vì điều kiện học từ xa, các lớp thường lập hội nhóm tương tác online giữa phụ huynh và giáo viên. Nhiều phụ huynh cùng con học thường xuyên than phiền, chê trách giáo viên, thậm chí ngay trong giờ giảng bài.
Đây là cách ứng xử gây căng thẳng rất lớn cho thầy cô. Trong khi ngược trở lại, bản thân phụ huynh nhiều khi cũng không kiểm soát được cảm xúc của mình khi dạy con. Do vậy, phụ huynh cũng phải chăm sóc SKTT cho con cái, đừng đánh con, đừng tạo thêm gánh nặng không cần thiết lên giáo viên.
Thêm vào đó, việc truyền thông, mạng xã hội liên tục phóng đại các vụ việc về hành vi chưa đúng chuẩn mực của thầy cô thời gian vừa qua, trong khi nguồn cơn sự việc có thể chưa rõ ràng cũng khiến các giáo viên càng căng thẳng và lo sợ khi lên lớp.
Giáo viên cần có sự hỗ trợ về mặt tâm lý, cần có những diễn đàn đồng đẳng như là đồng nghiệp chia sẻ phương thức, kinh nghiệm kiểm soát cảm xúc. Những giáo viên có biểu hiện tâm lý nặng thì cần phải được chăm sóc chuyên nghiệp. Tôi được biết, một số giáo viên bản thân mắc Covid-19, hoặc có người nhà nhiễm bệnh nhưng vẫn đang đảm nhiệm trọng trách dạy học, hàng ngày vẫn lên lớp. Đó là những người rất cần được giúp đỡ.
Đây là giai đoạn chúng ta "tổng diễn tập" dạy học online, còn nhiều vấn đề phải xử lý. Bộ Giáo dục & Đào tạo cũng như các trường có thể cho ra đời những bài giảng mẫu về thực hành chăm sóc SKTT cho cả giáo viên và học sinh. Vấn đề này cần phải quan tâm ngay.
Xã hội cần có cái nhìn khách quan hơn về người giáo viên, bởi những người đã chọn nghề giáo, đa phần đã có sẵn cái tâm muốn chăm sóc, dạy dỗ học trò.
