Theo đó, nếu người mua nhà vay 520 triệu đồng, thì tháng đầu tiên trong block 5 năm đầu (tháng phải đóng số tiền nhiều nhất) người đi vay sẽ phải trả 2, 2 triệu đồng tiền gốc và 3,6 triệu đồng tiền lãi, tổng là 5,8 triệu đồng. Tháng cuối cùng trong block 5 năm đầu (tháng phải đóng số tiền ít nhất), người mua nhà sẽ đóng 2,2 triệu đồng tiền gốc và 2,7 triệu đồng tiền lãi, tổng cộng là 4,9 triệu đồng.
Sau 5 năm, số tiền nợ gốc của họ đã trả là 60 tháng x 2,2 triệu đồng = 132 triệu đồng, còn lại 388 triệu đồng Lúc này, giả định lãi suất thả nổi theo thị trường lên mức cao như hiện tại (11% - 14%/năm tùy ngân hàng), số tiền tháng đầu tiên trong block 15 năm còn lại họ phải đóng khoảng từ 8,8 – 6,8 triệu đồng, sau đó giảm dần cho các tháng sau.
Nếu người mua nhà vay 1,2 tỷ đồng thì tháng đầu tiên trong block 5 năm đầu, người đi vay sẽ phải trả 5 triệu đồng tiền gốc và 8,5 triệu đồng tiền lãi, tổng cộng 13,5 triệu đồng. Tháng cuối cùng trong block 5 năm đầu, người mua nhà sẽ đóng 5 triệu đồng tiền gốc và 6,4 triệu đồng tiền lãi, tổng cộng là 11,4 triệu đồng.
Sau 5 năm, số tiền nợ gốc của họ đã trả 60 tháng x 5 triệu đồng = 300 triệu đồng, còn lại 900 triệu đồng. Lúc này, giả định lãi suất thả nổi theo thị trường lên mức cao như hiện tại (11% - 14%/năm tùy ngân hàng), số tiền tháng đầu tiên trong block 15 năm còn lại họ phải đóng khoảng từ 13,5 - 15,9 triệu đồng, sau đó giảm dần cho các tháng sau.
Tính trung bình, một gia đình công nhân cơ bản 3 người (2 vợ chồng, 1 đứa con) ở các khu vực có nhiều việc làm (TP lớn, gần khu công nghiệp ở tỉnh) sẽ có mức chi tiêu tiết kiệm rơi vào khoảng 8 - 12 triệu đồng/tháng bao gồm mức chi cho tiền thuê nhà, tiền ăn, tiền học, sinh hoạt phí; thêm 1 khoản phí dự phòng cho bệnh hoạn ốm đau và các phát sinh khác như tiền ma, chay, hiếu hỉ thì tổng chi tiêu tiết kiệm vào khoảng 11 – 15 triệu đồng/tháng. Chưa kể họ sẽ còn tốn thêm chi phí nếu có thêm đứa con thứ 2 và trách nhiệm với cha mẹ ở quê.
“Với thu nhập và mức chi tiêu như trên, cộng với 5,5 triệu đồng cần có để đóng lãi và gốc ngân hàng hàng tháng cho căn NƠXH 35m2, thì tổng thu nhập của 2 vợ chồng nếu dưới 20 triệu đồng sẽ rất khó dám nghĩ đến việc vay mua NƠXH chứ đừng nói đến việc “Có đáp ứng điều kiện đi vay ngân hàng không?” (khi đi vay họ sẽ phải tính trừ hao thêm một khoản dự phòng chứ không thể tính sát rạt tháng nào sạch túi tháng đấy). Chưa kể rủi ro công việc không thuận lợi, bị bất ổn về thu nhập đều hàng tháng”, chuyên gia Lê Quốc Kiên nói...