Gửi bình luận
Khói lửa bốc lên sau vụ không kích của Israel xuống Dải Gaza, ngày 7/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Do đó, các nhóm vũ trang đang đặt ra mối đe dọa quân sự mà chỉ có các quốc gia mới có thể làm được cách đây 20 năm. Ông Bruce Hoffman tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại lập luận: “Mối nguy hiểm của một cuộc chiến tranh hai mặt trận đối với Israel bắt đầu hiện rõ”. Kho dự trữ lớn hơn cho phép các loạt đạn lớn hơn và kéo dài hơn. Trong cuộc chiến tranh vùng Vịnh đầu tiên, Iraq đã bắn trung bình khoảng một quả Scud mỗi ngày vào Israel trong hơn một tháng. Hamas, mặc dù được trang rocket nhỏ hơn, đã tăng từ mức 192 lần phóng mỗi ngày trong cuộc chiến năm 2014 lên 470 lần vào ngày đầu tiên xảy ra vụ tấn công vào năm 2021 (không tính đạn cối nhỏ hơn). Chỉ riêng ngày 7/10 Hamas đã bắn ít nhất 2.200 quả rocket.
Tuy nhiên, những con số không phải là vấn đề chính. Hamas chỉ phóng được số ít đầu đạn vào lãnh thổ của Israel. Điều đó cho thấy hệ thống phòng thủ tên lửa tầm ngắn Vòm Sắt vẫn đang đánh chặn được khoảng 90% mục tiêu. Theo một sĩ quan cấp cao của IDF, trong số 1.200 người Israel ở thiệt mạng trong vụ tấn công ngày 7/10 chỉ có 4 nạn nhân liên quun đến các cuộc tấn công bằng tên lửa. Hệ thống phòng thủ tên lửa của Israel thuộc đẳng cấp thế giới, song vấn đề là tên lửa đang được cải thiện theo thời gian.
Trong một bài báo năm 2021, Michael Horowitz, hiện là quan chức cấp cao của Lầu Năm Góc và Lauren Kahn tại Đại học Georgetown đã chỉ ra rằng vào năm 1990, chỉ có 9 quốc gia sở hữu bom dẫn đường chính xác “thông minh” - sử dụng kết hợp dẫn đường quán tính, dẫn đường bằng laser và tín hiệu vệ tinh để tìm mục tiêu. Ngay cả những cường quốc lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và hầu hết các nước NATO cũng thiếu khả năng này. Sau đó, công nghệ này đã lan rộng ra toàn cầu. Năm 2000, đã có 22 quốc gia sở hữu nó và con số này đã tăng lên 56 vào năm 2017.
Trong số đó có Iran. Tên lửa Shahab-1, phiên bản tương tự Scud, mà Iran sử dụng để tấn công các tay súng ở Iraq vào những năm 1990 và đầu những năm 2000 có sai số khoảng nửa km. Ngày nay, tên lửa Fateh-110 do Iran thiết kế được cho là có sai số dưới 35 mét và có lẽ là 5 mét khi có tín hiệu vệ tinh đáng tin cậy.
Sau cùng, độ chính xác cao cũng đặt ra thách thức sâu sắc đối với hệ thống phòng thủ tên lửa. Vòm Sắt và các hệ thống phòng thủ khác của Israel hoạt động bằng cách tính toán nơi tên lửa hướng tới và chỉ đánh chặn nếu nó hạ cánh ở nơi quan trọng, như khu dân cư hoặc căn cứ quân sự. Năm 2006, kho vũ khí của Hezbollah hầu như không có công nghệ dẫn đường nên Vòm Sắt có thể bỏ qua an toàn. Nhưng trong thập kỷ qua, Hezbollah đã được nâng cấp tiềm lực đáng kể.
Điều đó có nghĩa là, trong một cuộc chiến tranh trong tương lai, có tỷ lệ lớn hơn các tên lửa được phóng nhắm về Israel sẽ có cả mục tiêu cụ thể cùng với khả năng bắn trúng mục tiêu cao. Hậu quả là Israel sẽ phải sử dụng nhiều tên lửa đánh chặn hơn. Mỗi tên lửa đánh chặn của Vòm Sắt có giá khoảng 100.000 USD. Tên lửa của hệ thống David's Sling nhằm chống lại các quả tên lửa lớn hơn còn đắt gấp nhiều lần. Israel có thể phải tập trung bảo vệ các cơ sở chiến lược như trụ sở và căn cứ không quân, thay vì các thành phố.
Có ba cách để Israel đối phó với kịch bản trên. Một là tiết kiệm vũ khí đánh chặn bằng cách tinh chỉnh thuật toán dự đoán nơi tên lửa có khả năng hạ cánh. Một cách khác là sử dụng chiến tranh điện tử để gây nhiễu tín hiệu điều hướng, như Israel đã làm. Thứ ba là tập trung vào các phương tiện đánh chặn rẻ hơn. Israel đã tiến hành một số thử nghiệm hệ thống dựa trên tia laser được gọi là Tia Sắt. Tuy nhiên, việc tích hợp nó vào các khẩu đội phòng thủ tên lửa hiện có sẽ không kịp triển khai trong cuộc chiến này. Ngoài ra, nhược điểm của Tia Sắt là hệ thống máy móc cồng kềnh và bị hạn chế trong điều kiện thời tiết u ám.
Israel cũng có thể kêu gọi đồng minh giúp. Mỹ có radar băng tần X cỡ lớn ở sa mạc Negev của Israel và tàu chiến của nước này đã bắn hạ một tên lửa bay từ Yemen vào ngày 19/10. Một tên lửa trong đợt tấn công đó còn bị đánh chặn bởi Saudi Arabia, quốc gia không có quan hệ ngoại giao với Israel nhưng dùng chung radar qua Mỹ. Tháng 6 năm ngoái, Israel thông báo đã gia nhập Liên minh phòng không Trung Đông (MEAD - chương trình phòng thủ do Mỹ dẫn đầu cùng với các nước Arab.
Kỹ sư người Israel Yair Ramati, một trong những nhà phát triển ban đầu của hệ thống phòng thủ Arrow, đã đưa ra kết luận rằng: “Trong hơn 30 năm, đã xảy ra một cuộc chạy đua vũ trang, trong đó kẻ thù của Israel không ngừng xây dựng kho vũ khí của họ còn chúng tôi thì phát triển hệ thống phòng thủ của mình. Cuộc đua đó không có dấu hiệu chậm lại”.
