Trường ĐH Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương hàng năm chỉ tiêu tuyển sinh và đào tạo sư phạm là 90. Trong đó, chỉ tiêu cho Sư phạm Ngữ văn là 60, Sư phạm Lịch sử là 30 (năm 2022). Riêng chỉ tiêu cho 2 ngành giáo dục Mầm non và Tiểu học là 150 …. Cộng chung quy mô tuyển sinh và đào tạo chỉ khoảng 240 chỉ tiêu.
Đặt trường hợp 1/2 số chỉ tiêu hàng năm này ra trường và phục vụ tại địa phương thì so với nhu cầu thiếu hụt lên tới hơn 3.000 giáo viên các cấp của tỉnh hiện nay, con số trên như muối bỏ biển. Trong hai năm qua, Sở GD&ĐT Bình Dương cũng chỉ đặt hàng đào tạo với Trường ĐH Thủ Dầu Một số lượng khá ít.
Nguyên nhân do đâu?
Thực trạng thiếu giáo viên đến từ nhiều nguyên nhân. Trong đó, chính sách đào tạo chưa cân đối với nhu cầu có thực ở từng bậc học, ngành học là một trong nguyên nhân chính khiến việc giải quyết “bài toán” thiếu hụt giáo viên cục bộ bao năm nay chưa thể dứt điểm.
TPHCM đang thiếu nhiều giáo viên mầm non. |
“Thực tế, cơ chế đặt hàng đào tạo giáo viên theo nhu cầu của từng địa phương là giải pháp rất căn cơ và bền vững, hướng đến mục tiêu đảm bảo đội ngũ sau 4 năm nữa. Vì vậy, các địa phương ngoài việc thống kê chi tiết số lượng giáo viên cần còn phải dự báo được nguồn tuyển trong giai đoạn 4 năm tới nhằm tránh tình trạng đào tạo xong lại không thể phân công công việc cho người học.
Từ thực tế nảy sinh sau 2 năm triển khai Nghị định 116, tôi cho rằng cần đồng bộ việc đặt hàng đào tạo với các quy định về tuyển dụng, phân bổ chỉ tiêu, phân công công tác cho người học sư phạm sau khi tốt nghiệp. Một khi vấn đề này chưa được thống nhất và chưa có hướng giải quyết thì các địa phương vẫn sẽ dè chừng”, TS Trần Đình Lý nói.
TS Trần Đình Lý - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Nông Lâm TPHCM, Giám đốc phân hiệu Ninh Thuận cho hay, để cân bằng được bài toán đào tạo gắn với nhu cầu tuyển dụng thì các địa phương phải có được thống kê một cách đầy đủ, chi tiết bức tranh tổng thể về nhu cầu giáo viên, qua đó đặt hàng với các trường sư phạm hoặc giao nhiệm vụ cho các trường đào tạo.
Phân tích sâu hơn về nguyên nhân thực sự khiến nhiều địa phương chưa quyết liệt trong việc thực hiện cơ chế đặt hàng đào tạo giáo viên, TS Đinh Anh Tuấn, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Quy Nhơn nhìn nhận có nguyên nhân đến từ chính sách và trách nhiệm theo dõi quản lý, thực hiện chính sách.
“Thực tế, khi xây dựng chỉ tiêu và thực hiện cơ chế đặt hàng đào tạo giáo viên với các trường sư phạm, trách nhiệm của địa phương trong vấn đề kết hợp đào tạo với trường sư phạm rất lớn. Từ việc soi chiếu đối tượng gửi đi học, kinh phí chi trả, đến theo dõi quá trình học tập của sinh viên, rồi đảm bảo cơ chế tuyển dụng. Thậm chí, phải đi thu hồi kinh phí bỏ ra đào tạo khi sinh viên ra trường không công tác trong ngành Giáo dục… Những thứ trên là rào cản lớn khiến nhiều địa phương chưa mặn mà”, TS Đinh Anh Tuấn nói.
Theo PGS.TS Phạm Hoàng Quân - Hiệu trưởng Trường ĐH Sài Gòn, xu hướng tuyển dụng giáo viên ngày một mở (không yêu cầu hộ khẩu) đã mang đến cho các địa phương tâm lý ngại đặt hàng. Bởi với các địa phương tập trung và thu hút người học lớn từ khắp cả nước đổ về như TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, nguồn tuyển dụng không thiếu, có thể tuyển giáo viên từ địa phương khác về bằng cơ chế và sức hút riêng.