Kem chống nắng hoạt động theo một trong hai cách:
- Hấp thụ hóa học: Hầu hết các loại kem chống nắng sử dụng thành phần chống nắng hóa học hấp thụ tia UV (tia cực tím) (năng lượng từ các tia nắng mặt trời) và biến năng lượng này thành một dạng bức xạ ít nguy hiểm gây ít tổn thương hơn cho da. Có các kem chống nắng hấp thụ các loại bức xạ UV khác nhau, chẳng hạn như UVA và UVB. Hầu hết các loại kem chống nắng trên thị trường mà khi bôi lên da có thể thấm hoàn toàn vào da là các loại kem chống nắng hóa học.
- Ngăn chặn vật lý: Các loại kem chống nắng này phản chiếu lại bức xạ mặt trời để da không hấp thụ các tia tử ngoại. Các chất chống nắng vật lý bao gồm oxit kẽm, loại mà khi bôi lên da thường để lại một lớp màu sáng.
Hóa chất nào trong kem chống nắng gây ra dị ứng?
Nhiều thành phần hoạt tính có mặt trong kem chống nắng gây viêm da tiếp xúc. Một vài loại gây ra nhiều vấn đề hơn các loại khác. Có nhiều loại chống nắng chứa nhiều hơn một thành phần hoạt tính, vì vậy có thể khó xác định nguyên nhân chính xác mà không cần làm test áp cho từng hóa chất riêng lẻ. Sau đây là các thành phần hoạt tính phổ biến nhất trong kem chống nắng đã ghi nhận gây viêm da tiếp xúc:
- Axit para-Aminobenzoic (PABA): PABA là một trong những thành phần được sử dụng trong kem chống nắng sớm nhất nhưng hiếm khi được sử dụng ngày nay do nhiều tác dụng phụ, bao gồm cả viêm da tiếp xúc và làm ố màu quần áo. Một vài hóa chất có liên quan đến PABA vẫn được sử dụng ngày nay, bao gồm cả padimate A và O. Tuy cũng có nhiều loại kem chống nắng có nhãn “không gây dị ứng” vì chúng không chứa PABA, nhưng vẫn có thể gây viêm da tiếp xúc do các thành phần hoạt tính khác. Những người bị dị ứng với PABA có thể bị dị ứng với các hóa chất khác tương tự, bao gồm para-phenylenediamine (được tìm thấy trong thuốc nhuộm tóc) và thuốc sulfonamide (sulfa).
- Benzophenones: Benzophenones đã được sử dụng trong kem chống nắng trong nhiều thập kỷ, và là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm da tiếp xúc với kem chống nắng ở Hoa Kỳ. Tên khác cho benzophenones bao gồm oxybenzone, Eusolex 4360, methanone, Uvinal M40, diphenylketone và bất kỳ tên hóa học nào khác kết thúc bằng “-benzophenone”.
- Cinnamates: Cinnamates thường ít được tìm thấy trong kem chống nắng nhưng là một thành phần phổ biến được sử dụng như hương liệu và nước hoa trong tất cả mọi thứ từ kem đánh răng đến nước hoa. Những hóa chất này có liên quan đến Balsam của Peru, dầu quế, axit cinnamic và aldehyde. Vì vậy những người dị ứng với cinnamates cũng có thể bị dị ứng với các hóa chất kể trên. Các tên khác của hóa chất có chứa cinnamate bao gồm Parsol MCX và bất kỳ hóa chất nào kết thúc bằng “–cinnamate”.
- Salicylates: Benzyl salicylate là loại kem chống nắng đầu tiên được sử dụng tại Hoa Kỳ. Các hóa chất phổ biến được sử dụng ngày nay trong nhóm này bao gồm octyl salicylate, homosalate và bất kỳ hóa chất nào kết thúc bằng “-salicylate.” Tuy vậy, salicylat là nguyên nhân hiếm gặp của viêm da tiếp xúc.
- Dibenzoylmethanes: Các loại chất chống nắng này đã được sử dụng tại Hoa Kỳ từ năm 1997, và bao gồm các hóa chất avobenzone và Eusolex 8020. Chúng thường được kết hợp với các chất hấp thụ hóa học khác trong kem chống nắng.
- Octocrylene: Octocrylene là một hóa chất tương đối mới được sử dụng trong kem chống nắng nhưng đã được báo cáo là gây viêm da tiếp xúc. Nó tương tự như cinnamates và có thể được sử dụng cùng với hóa chất cinnamate trong kem chống nắng.
Kem chống nắng cho người bị dị ứng kem chống nắng?
Các chất chống nắng vật lý chưa được báo cáo là gây viêm da tiếp xúc. Các chất chống nắng này bao gồm oxit kẽm (zinc oxide) và titan dioxit (titanium dioxide) và các loại kem sử dụng màng chống nắng vật lí thường có dạng kem khá dày và không thấm hết vào da. Vì lý do này, nhiều người không thích sử dụng dạng kem chống nắng này do chúng không được thẩm mỹ.
Tuy nhiên, kem chống nắng có chứa các chất này lại là một lựa chọn tốt cho những người bị dị ứng với kem chống nắng, hoặc những người có lo ngại về việc bị dị ứng với kem chống nắng.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều không nên làm sau khi bị cháy nắng
CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Very Well Health
