Thí sinh tham dự Ngày hội tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp năm 2022. Ảnh: TG |
Theo thống kê, mỗi năm có gần 1 triệu học sinh lớp 12 tốt nghiệp THPT. Trong số đó, hơn một nửa thí sinh lựa chọn đăng ký xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng.
Với kinh nghiệm gần 30 năm giảng dạy, PGS.TS Trần Trọng Nguyên - Giám đốc Học viện Chính sách và Phát triển - cho rằng, trong bối cảnh thị trường lao động có sự dịch chuyển, bão giá và gặp nhiều khó khăn do tác động của thiên tai, dịch bệnh thì việc lựa chọn đúng và trúng ngành học, trường học càng có ý nghĩa quan trọng. Cần xác định, ngành nghề mong muốn, năng lực các em là gì để chọn phù hợp. Sau khi chọn được ngành yêu thích, mới chọn trường phù hợp với năng lực bản thân, kinh tế gia đình.
“Trường có bề dày đào tạo, kinh nghiệm và chất lượng đào tạo tốt sẽ là điểm đến của nhiều thí sinh và sự cạnh tranh lớn hơn. Mặt khác, các em không nên bỏ qua những trường ‘trẻ’, vì thế mạnh của họ là tiếp cận, đổi mới và cập nhật nhanh” - PGS.TS Trần Trọng Nguyên trao đổi, đồng thời tư vấn, thí sinh nên hài hòa và cân nhắc giữa nhu cầu cá nhân với xu hướng xã hội và kinh tế gia đình.
Nhấn mạnh, lựa chọn đại học cần kỹ lưỡng, PGS.TS Nguyễn Phú Khánh - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Phenikaa - nhìn nhận, nếu thí sinh “sơ sẩy” lựa chọn nhầm ngành nghề, cũng đừng quá bi quan; bởi chuyên môn nếu đánh giá đúng chỉ chiếm khoảng 15% sự thành công, quan trọng là sự thích ứng và tự trau dồi của bản thân.
Từ kinh nghiệm nhiều năm đi tư vấn tuyển sinh, TS Nguyễn Quang Thuận - Phó Hiệu trưởng Trường Quốc tế (ĐH Quốc gia Hà Nội) - nhắc lại vòng tròn Ikigai Nhật Bản, gồm chọn ngành sinh viên giỏi; ngành yêu thích; ngành mà xã hội cần và cuối cùng là ngành có thu nhập cao. Thí sinh chỉ chọn giao điểm của 2 vòng tròn là được; chẳng hạn như: Yêu thích và giỏi, mà không cần đến yếu tố thu nhập cao hay nhu cầu xã hội.
Đặt vấn đề, làm thế nào để biết ngành nào mình phù hợp? TS Nguyễn Quang Thuận chia sẻ, Trường Quốc tế (ĐH Quốc gia Hà Nội) đã xây dựng trang thông tin hướng nghiệp, để khẳng định tính cách của học sinh, sinh viên qua những bài kiểm tra, đánh giá. Trên cơ sở đó, các em xác định ngành nào mình phù hợp.
Theo PGS.TS Nguyễn Thu Thủy, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học (Bộ GD&ĐT) tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2023 sẽ giữ ổn định như năm trước. Các khâu trong quá trình tuyển sinh được thực hiện trực tuyến. Sau Kỳ thi tốt nghiệp THPT, các em bắt đầu đăng ký nguyện vọng xét tuyển. Năm nay, thí sinh đăng ký xét tuyển theo mã ngành, không đăng ký theo tổ hợp hay phương thức xét tuyển.