Ban đầu, các nhà nghiên cứu ghi nhận tốc độ bơi trung bình của các sinh vật trong nước không bị ô nhiễm. Sau đó, nhóm tiếp tục quan sát tốc độ đó giảm đi bao nhiêu khi nồng độ các chất ô nhiễm khác nhau như kim loại nặng và kháng sinh được đưa vào.
Nhóm nghiên cứu tiếp tục đo tốc độ bơi của sinh vật trong các mẫu nước, bằng cách sử dụng kính hiển vi gắn trên camera điện thoại thông minh. Họ kết hợp cùng các thuật toán theo dõi sinh vật.
Kết quả là, các nhà khoa học có thể xác định chính xác mức độ ô nhiễm của nước, dựa trên mức độ bơi chậm hơn bình thường của các sinh vật. Ví dụ, ngay cả khi kim loại nặng tồn tại ở nồng độ được coi là an toàn để con người tiêu thụ, tốc độ bơi của các sinh vật cũng chậm hơn 1/2.