GDTĐ – 27 thành viên EU đã đạt thỏa thuận sơ bộ chuyển lợi nhuận từ tài sản Nga bị phong tỏa để hỗ trợ tái thiết Ukraine.
Một quan chức Liên minh châu Âu (EU) giấu tên cho biết, thoả thuận được xem là bước đầu tiên trong kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga trong nỗ lực tái thiết Ukraine vốn bị tàn phá do xung đột với suốt 23 tháng qua.
Bỉ hiện đang giữ ghế Chủ tịch Hội đồng Liên minh châu Âu và giữ vai trò cầm trịch trong việc thông qua thoả thuận.
Kể từ khi nổ ra xung đột ở Ukraine vào tháng 2/2022, Mỹ và các nước đồng minh phương Tây đã phong toả số tài sản Nga lên tới 600 tỷ USD – bao gồm 300 tỷ USD tiền thuộc Ngân hàng Trung ương Nga.
Riêng EU đã đóng băng khối tài sản trị giá khoảng 200 tỷ euro (216 tỷ USD) của Ngân hàng Trung ương Nga. Khoảng 90% số tiền này do công ty dịch vụ tài chính Euroclear có trụ sở tại Bỉ nắm giữa.
Đánh giá mới nhất được công bố vào tháng 3-2023, Ngân hàng Thế giới ước tính chi phí cho việc tái thiết Ukraine vào khoảng 411 tỷ USD.
EU không chọn tịch thu toàn bộ 200 tỷ euro để chi cho hoạt động tái thiết Ukraine, do lo ngại nguy cơ gây chấn động thị trường quốc tế và làm suy yếu đồng tiền chung của khối.
Một số quốc gia, trong đó có Bỉ, đề xuất đánh thuế lợi tức phụ thu đối với khối tài sản bị phong tỏa để có thể tạo ra khoảng 3,25 tỷ USD mỗi năm cho Ukraine.
Ủy ban châu Âu (EC) đưa ra đề xuất thận trọng hơn cho 27 quốc gia thành viên EU. Theo đó, các chủ thể nắm giữ tiền gửi như Euroclear phải tách riêng tiền lãi hoặc lợi nhuận kiếm được từ tài sản bị phong tỏa của Nga rồi chuyển cho quỹ hỗ trợ tái thiết Ukraine.
“Thỏa thuận sơ bộ là quyết định rất quan trọng và được chờ đợi từ lâu nhưng cũng chỉ là bước khởi đầu của cả chặng đường"- ông Arnoldas Pranckevicius, đại sứ Lithuania tại EU, nhấn mạnh: "Chúng tôi đang mong chờ đề xuất thứ hai từ EC về cách sử dụng lợi nhuận để tái thiết Ukraine và bắt đầu thảo luận về tịch thu tài sản của Nga".
EU đã phối hợp với nhóm G7 để đóng băng tài sản Nga, do đó Mỹ muốn tất cả cùng đưa ra “quyết định tập thể” về cách xử lý khối tài sản này.
Các quan chức ngoại giao cho biết Mỹ ủng hộ phương án tịch thu hoàn toàn tài sản Nga bị đóng băng nhưng châu Âu phản đối.
Việc đạt thỏa thuận sơ bộ để chuyển lợi nhuận từ tài sản Nga bị phong tỏa cho Ukraine diễn ra trong bối cảnh cả Mỹ lẫn EU đều đang gặp trở ngại trong việc hỗ trợ tài chính cho Kiev.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban vẫn giữ lập trường dùng quyền phủ quyết để chặn gói viện trợ tài chính trị giá 50 tỷ euro của EU cho Ukraine.
Phe Cộng hoà tại Hạ viện Mỹ cũng đang chặn gói hỗ trợ quân sự và tài chính tiếp theo dành cho Ukraine để yêu cầu giải quyết các vấn đề trong nước, đặc biệt là vấn đề biên giới.