Cần chuẩn bị kĩ lưỡng
Cô giáo Phạm Thị Thuỳ là người tiên phong dạy thực nghiệm chủ đề 5: Nghệ thuật hát Đúm huyện Thuỷ Nguyên, TP Hải Phòng trong tài liệu Giáo dục địa phương lớp 7.
Ở Tiết 2: "Tập hát trích đoạn Hát gặp", cô Thuỳ yêu học sinh nhắc lại kiến thức về nghệ thuật hát Đúm Thuỷ Nguyên đã được tìm hiểu trong tiết học trước.
Sau đó cô giáo hướng dẫn học sinh tìm nhịp, chia câu hát cho đoạn trích; tìm câu đệm mở và câu đệm kết; tìm các kí hiệu âm nhạc được sử dụng trong đoạn trích.
Học sinh được làm việc nhóm và trình bày trước lớp những hiểu biết của mình. Quá trình học hát, học sinh còn được học cách hát kết hợp với vận động cơ thể theo nhịp, hát kết hợp nhạc cụ.
Ông Đỗ Văn Lợi - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng đánh giá cao tiết dạy thực nghiệm của cô Phạm Thị Thuỳ và học sinh Trường Trung học cơ sở Lập Lễ và Phục Lễ. Tiết học đã tạo không khí nhẹ nhàng, thoải mái, học sinh được “chơi mà học, học mà chơi” đúng như mục tiêu môn học đề ra.
PGS.TS. NGƯT. Nhạc sĩ Phạm Trọng Toàn, Phó Chủ tịch Hội đồng thẩm định sách quốc gia chia sẻ: Hát Đúm có ở nhiều địa phương như Bắc Ninh, Bắc Giang, Phú Thọ.. nhưng hát Đúm ở Hải Phòng có đặc trưng riêng biệt của vùng đất con người ven biển Hải Phòng.
Dân ca Việt Nam hầu hết có nhịp 2-4 hoặc 4-4 nhưng hát Đúm ở Thuỷ Nguyên là nhịp 3-8, rất hiếm.
Giai điệu hát Đúm Thuỷ Nguyên cũng có đặc trưng riêng bởi luôn có câu đệm mở đầu và câu kết giống nhau: “Duyên kết bạn mình ơi” hoặc “Duyên kết bạn tình ơi”.
Đặc trưng tiếp theo, lời ca hầu hết phổ theo thể thơ 6-8 và biến thể của thơ 6-8 nhưng có lối bẻ lời, nắn giọng như hát trái dấu giọng, trái thanh điệu tiếng Việt. Tạo nên tiếng cười vui vẻ, sảng khoái mà không phải thể loại dân ca nào cũng có.
Thầy Toàn cho rằng: Để bảo tồn phát huy di sản hát Đúm bền vững thì việc quan trọng nhất là đưa vào trường phổ thông. Thế hệ trẻ được nghe, học và hiểu nghệ thuật hát Đúm các em sẽ thấm đẫm giọng ca, lời hát và tự hào về văn hoá quê hương dù ở phương trời nào.
Để dạy học nghệ thuật hát Đúm hiệu quả, theo thầy Toàn, địa phương cần biên soạn nội dung chương trình phù hợp, vừa sức, hấp dẫn với từng đối tượng học sinh. Tiếp đến là tập huấn cho đội ngũ giáo viên dạy Âm nhạc của nhà trường tiếp cận được nguồn gốc lịch sử, tên gọi, đặc điểm nội dung, lời ca, đặc trưng nghệ thuật âm nhạc. Các thầy cô có kĩ năng trình bày giờ dạy trong giờ nội khoá, ngoại khoá hẫp dẫn, thu hút học sinh. Từ sự yêu thích, học sinh sẽ lan toả nét đẹp của văn hoá dân gian Hải Phòng với bàn bè trong và ngoài nước.