Không quyết định bởi giới tính
GS.TS Trịnh Duy Luân - nguyên Viện trưởng Viện Xã hội học, Viện Hàn Lâm Khoa học xã hội Việt Nam – nhìn nhận: Định kiến giới chính là những nhận thức, thái độ và đánh giá thiên lệch, tiêu cực (thường là không đúng, không có cơ sở) về đặc điểm, vị trí, vai trò và năng lực của nam hoặc nữ. Định kiến giới đang thiên về hạ thấp năng lực phụ nữ. Từ đó, ảnh hưởng tới lựa chọn nghề nghiệp như cho rằng, một số nghề nghiệp chỉ hợp với nam giới, trong khi một số nghề giản đơn hơn, chủ yếu là nghề dịch vụ thì mặc định hợp với nữ giới. Điều đáng nói, hầu hết các nghề này do tính chất công việc giản đơn nên mức thu nhập của nữ giới cũng thấp hơn nhiều so với nam giới.
Làm gì để giảm thiểu định kiến giới trong lựa chọn nghề nghiệp? GS.TS Trịnh Duy Luân đặt vấn đề, đồng thời cho rằng: Cái gì là tác nhân gây ra, hãy tác động vào đó; theo từng yếu tố, tổng hợp, hợp lực và cộng lực...
Ở cấp độ cá nhân, trước mắt cần hiểu bản chất của định kiến giới, trong các yếu tố chủ thể, khách thể và nhận ra định kiến trong mình. Đồng thời, nâng cao bản lĩnh, chủ động và dũng cảm vượt qua định kiến (nếu có) khi các định kiến giới mâu thuẫn với khát vọng, đam mê của mình để có lựa chọn hợp lý… Đặc biệt, cần từng bước xóa mờ những định kiến giới, thay đổi các khuôn mẫu văn hóa và diện mạo xã hội.
Cho rằng, xóa bỏ định kiến giới trong lựa chọn nghề nghiệp là cần thiết, TS Dương Kim Anh nhấn mạnh, điều này không chỉ giúp thúc đẩy bình đẳng giới trong giáo dục, mà còn góp phần đạt được bình đẳng giới trong nhiều lĩnh vực khác nhau (lao động việc làm, thu nhập, lãnh đạo quản lý và tham chính).
“Với học sinh, sinh viên, khi lựa chọn nghề nghiệp không phải là câu hỏi “Giới tính của mình có phù hợp hay không?”, mà là câu hỏi “Mình đã tìm hiểu và thực sự yêu thích, có khả năng làm ngành nghề đó hay không?”. Bằng đam mê và mong muốn của bản thân, các em sẽ chứng minh được rằng, không có bất cứ ngành nghề nào được quyết định bởi giới tính, chỉ cần có đam mê và dốc lòng theo đuổi thì thành công sẽ đến” - TS Dương Kim Anh nhắn nhủ.
Bà Nguyễn Việt Nga khuyến nghị: Các em nên lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với năng lực và niềm say mê, sở thích của bản thân và bảo đảm có đủ các điều kiện để có thể theo học nghề mà mình chọn. Các em không nên chạy theo những công việc thời thượng bởi nhu cầu xã hội biến đổi không ngừng… Cùng với đó, cần tìm hiểu kỹ về ngành nghề mình theo đuổi và tham khảo thêm ý kiến của người khác để tìm ra hướng đi của riêng mình.