Từ những nét tương đồng với các đô thị cảng biển trên thế giới, TS. Trần Xuân Lượng, rút ra bài học thực tế “vết xe đổ” của Busan và kinh nghiệm phát triển của Ulsan và Hạ Môn.
Ông Lượng cho rằng, rút kinh nghiệm từ Busan (Hàn Quốc). Trước đây giai đoạn 1960 -1970, Busan phát triển nhiều ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động như hàng tiêu dùng, dệt may, công nghiệp hóa rất nhanh thiếu bền vững, như tập trung quá nhiều vào các ngành sản xuất thâm dụng lao động như dệt may, thực phẩm,… nên làm cho dân số tăng nhanh, mật độ dân số cao.
Đến giai đoạn 1970 - 1980, Busan do giai đoạn trước phát triển các ngành công nghiệp tiêu tốn quá nhiều tài nguyên đất, và sử dụng nhiều lao động làm dân số tăng nhanh, mật độ cao, nên bị thiếu hụt quỹ đất để phát triển. Từ đó, nền công nghiệp mới, công nghệ cao của Hàn Quốc như ô tô, cơ khí đóng tàu chuyển dịch sang Ulsan.
Từ góc nhìn của chuyên gia, ông Trần Xuân Lượng cho rằng, thất bại của Busan xuất phát từ các nguyên nhân như: Mắc bẫy của công nghiệp nhiều lao động, đô thị hóa sớm dẫn đến mật độ dân số cao, thiếu quỹ đất cho các dự án lớn giai đoạn sau; sai lầm trong việc lựa chọn ngành mũi nhọn, bởi về tiềm lực và sức cạnh tranh thì Busan "cạnh tranh" với Seoul về tài chính và thương mại.
Đồng thời, Busan không tận dụng được chính sách phát triển quốc gia, không thu hút được các tập đoàn gia đình Cheabol như Samsung, LG, Huyndai, KIA, SK,… nên không tạo ra sức hút với các nhà đầu tư. Cuộc khủng hoảng tài chính năm 1997 lại là nguyên nhân kép đã cản trở nỗ lực thu hút trở lại ngành công nghiệp chế tạo của Busan.
Khác với thất bại của Busan, cách Busan khoảng 70km về phía Đông là Ulsan, một thành phố nhỏ với 85.000 dân nhưng nay đã trở thành thành phố 1,2 triệu dân, có thu nhập đầu người cao nhất Hàn Quốc.
Theo TS. Trần Xuân Lượng, mặc dù là một thành phố đi sau nhưng Ulsan đã vượt qua “Đàn anh Busan” trở thành phố công nghiệp đẳng cấp thế giới, với 3 lĩnh vực trọng tâm là ô tô, đóng tàu và hóa dầu. Cùng với đó, Ulsan đang đứng đầu Hàn Quốc về sự tăng trưởng, thu hút được rất nhiều các Nhà đầu tư lớn các tập đoàn Cheabol lớn nhất Hàn quốc là Huyndai và SK. Phát triển công nghiệp công nghệ cao.
Cũng theo ông Lượng, Hạ Môn cũng đang là một trong những thành phố cảng biển nổi bật về tốc độ tăng trưởng kinh tế. Cảng Hạ Môn là 1 trong 8 cảng lớn nhất Trung Quốc, đứng thứ 14 trên thế giới, là một trong 3 tam giác kinh tế Phúc Kiến, Phúc Châu và Tuyền Châu.
Có 4 yếu tố chính giúp Hạ Môn phát triển tốt là: Xây dựng môi trường và chất lượng sống như một lợi thế cạnh tranh; Môi trường sống đã được định hướng chú trọng từ sớm, song song với quá trình công nghiệp hóa; Đầu tư cho công nghệ mới, công nghiệp và dịch vụ tiên tiến; Luôn cải cách hành chính, chính sách để xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh ưu việt cho Nhà đầu tư…
Từ thực tế trên, TS Trần Xuân Lượng khuyến nghị, bên cạnh thành tựu phát triển to lớn của các mô hình nêu trên thì còn có nhiều tồn tại mà Hải Phòng cần lưu ý.
Thứ nhất là, lấy người làm gốc để phát triển đô thị bền vững, bao gồm bền vững về kinh tế, bền vững về văn hóa xã hội, bền vững về môi trường và bền vững về chính trị. Cùng với đó, đầu tư điện, đường, trường, trạm… cần đi trước một bước, nâng cao chất lượng y tế giáo dục đảm bảo quỹ nhà ở xã hội, ổn định an sinh, chính sách thu hút tri thức, người lao động về đây sinh sống lâu dài.
Thứ hai là, dự phòng quỹ đất sạch cho các dự án công nghiệp trọng điểm đón đầu xu thế. Nên đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật trước một bước, phát triển công nghiệp, lựa chọn và ưu tiên ngành sản xuất công nghệ cao, trung tâm logistics khu vực, và phát triển du lịch sinh thái biển đảo, phát triển bền vững bảo vệ môi trường là nền tảng để kéo theo các ngành nghề kinh tế khác
Thứ ba là, Hải Phòng nên tránh cạnh tranh, mang tính đối đầu với các đô thị lớn trong khu vực và Thế giới sử dụng lợi thế người đi sau. Cần phải tìm cho mình lối đi riêng, cần có sự khác biệt với phát huy điểm mạnh hạn chế mặt tồn tại. Cần phải có chính sách phù hợp chủ động để thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài.