Hội nghị thường niên EROPA 2025 tại Philippines: Điểm tựa đổi mới nền hành chính trong thời đại biến động

Sự kiện quy tụ hơn 500 đại biểu đến từ hơn 20 quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương cũng như nhiều nước trên thế giới, trở thành một diễn đàn học thuật và chính sách lớn về hành chính công trong bối cảnh toàn cầu đầy biến động.

Phát biểu tại lễ khai mạc, PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến – Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Điều hành EROPA – đã nhấn mạnh ý nghĩa biểu tượng của thành phố Tacloban, nơi từng hứng chịu thảm họa thiên tai nặng nề nhưng đã vươn lên mạnh mẽ, hồi sinh và phát triển. Ông cho rằng “tinh thần Tacloban” chính là thông điệp mạnh mẽ cho quản trị công hiện đại: biến khủng hoảng thành cơ hội, biến nghịch cảnh thành động lực đổi mới và hợp tác. Trong thời kỳ nhiều biến động, hành chính công cần kiên định với các giá trị như liêm chính, công lý, trách nhiệm và đạo đức công vụ; đồng thời phát huy khả năng thích ứng, sáng tạo và phục vụ con người một cách toàn diện, công bằng và bền vững.

Thay mặt nước chủ nhà, TS. Ederson Tapia – Chủ tịch Hiệp hội Khoa học Hành chính Philippines (PSPA) – chào mừng các đại biểu quốc tế đến với thành phố Tacloban. Ông nhấn mạnh rằng trong bối cảnh chủ nghĩa dân túy trỗi dậy, các cuộc khủng hoảng chồng chéo và công nghệ phát triển nhanh chóng hơn khả năng quản lý của luật pháp, nền hành chính công toàn cầu đang chịu nhiều sức ép. Tuy vậy, dù thường bị phê phán về sự quan liêu hay kém hiệu quả, hành chính công vẫn là trụ cột bảo đảm tính liên tục và bền vững của nhà nước.

Hội nghị diễn ra trong ba ngày với các phiên toàn thể, bán toàn thể và song song, tập trung vào các chủ đề trọng tâm như khủng hoảng đa chiều, chuyển đổi công nghệ, chủ nghĩa dân túy, quản trị bao trùm và giáo dục hành chính công. Phiên toàn thể đầu tiên bàn về ảnh hưởng của chủ nghĩa dân túy và những nguy cơ từ khủng hoảng tri thức, nơi sự thật bị bóp méo bởi tin giả và các diễn ngôn cực đoan. Các diễn giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng niềm tin công dân thông qua truyền thông dựa trên bằng chứng, trách nhiệm dân chủ và dữ liệu chính xác.

Phiên toàn thể thứ hai tập trung vào cải cách công vụ, nhấn mạnh rằng quá trình chuyển đổi khu vực công không thể chỉ dựa vào công cụ quản lý hay hệ thống đánh giá hiệu quả, mà phải xuất phát từ nền tảng đạo đức, nhân văn và phẩm chất của đội ngũ cán bộ. Tham nhũng, theo các diễn giả, không chỉ là vấn đề kỹ trị mà còn là vấn đề văn hóa và giá trị.

Phiên toàn thể thứ ba đề cập đến các khủng hoảng đa chiều – từ môi trường, kinh tế đến xã hội – và tác động của chúng đến lòng tin, thể chế và truyền thông. Diễn giả từ Nhật Bản, Indonesia và Philippines chia sẻ kinh nghiệm cải cách để xây dựng một chính phủ có khả năng dự báo, phục hồi và thích ứng nhanh với những bất định trong tương lai.

Phiên toàn thể cuối cùng xoay quanh chuyển đổi công nghệ trong hành chính công, với những mô hình tiêu biểu như hệ thống eBOSS và PBIS tại Philippines. Các đại biểu nhấn mạnh rằng, công nghệ sẽ không có giá trị nếu thiếu nền tảng đạo đức, an ninh mạng và niềm tin xã hội. Sáng kiến liên kết giữa nhà trường, doanh nghiệp và chính phủ – như mô hình KIST Park của Đại học Bang Batangas – được đánh giá cao vì đã chuyển hóa tri thức học thuật thành giải pháp thực tiễn phục vụ người dân.

Bên cạnh đó, các phiên song song đã đi sâu vào các nội dung chuyên đề như đạo đức trong hành chính công, đổi mới ngân sách địa phương, hiện đại hóa đào tạo công chức và xuất bản nghiên cứu khoa học. Các nhà quản lý, hiệu trưởng và học giả đều đồng thuận rằng cải cách hành chính bền vững phải dựa trên nền tảng giá trị, sự tham gia của cộng đồng và sự đồng hành giữa lý thuyết và thực tiễn.

Phát biểu bế mạc Hội nghị, TS. Sonia Fontanilla - Pimentel, Hiệu trưởng Trường Quản trị và Chính sách công, Đại học Makati, đã đúc kết các thông điệp quan trọng mà Hội nghị hướng đến. Bà khẳng định rằng hành chính công không chỉ là kỹ thuật quản lý mà là một nền đạo đức, là cam kết giữa nhà nước và người dân. Trong khủng hoảng, các thiết chế cần được tái thiết để trở nên linh hoạt và gần gũi hơn với công dân. Chuyển đổi công nghệ cần đi kèm với minh bạch và trách nhiệm; đồng thời các cơ sở đào tạo và bồi dưỡng cán bộ phải giữ vai trò then chốt trong việc hình thành đội ngũ công chức có bản lĩnh, đạo đức và năng lực.

Tổng Thư ký EROPA – GS.TS. Alex Brillantes, Jr. – đánh giá cao chất lượng học thuật của Hội nghị EROPA 2025 và nhấn mạnh rằng những kết quả nổi bật đạt được không chỉ góp phần làm rõ các thách thức toàn cầu như chủ nghĩa dân túy hay khủng hoảng niềm tin, mà còn khẳng định lại các giá trị cốt lõi của nền hành chính hiện đại: liêm chính, trách nhiệm, công bằng và phục vụ con người. Ông gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Chính phủ Philippines, Ban Công vụ, PSPA, chính quyền và nhân dân thành phố Tacloban vì sự phối hợp và hỗ trợ hiệu quả để Hội nghị diễn ra thành công tốt đẹp.

Tổ chức Hành chính các nước miền Đông thế giới (EROPA) là tổ chức khu vực đầu tiên tại châu Á – Thái Bình Dương hoạt động với sứ mệnh thúc đẩy phát triển hành chính công và quản trị nhà nước thông qua hợp tác nghiên cứu, chia sẻ lý luận và thực tiễn giữa các quốc gia thành viên. Hiện EROPA có 11 thành viên cấp nhà nước, bao gồm Nhật Bản, Philippines, Thái Lan, Hàn Quốc, Iran, Indonesia, Nepal, Ấn Độ, Trung Quốc, Malaysia và Việt Nam. Việt Nam đã trở thành thành viên chính thức từ năm 1991, thông qua Học viện Hành chính và Quản trị công – đơn vị tích cực đóng góp cho các hoạt động chuyên môn của Tổ chức.

Hội nghị thường niên EROPA 2025 đã khép lại, song những giá trị, ý tưởng và kết nối được kiến tạo từ Tacloban chắc chắn sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ. Trong bối cảnh nhiều bất định và chuyển động nhanh của thế giới, nền hành chính công cần giữ vững các giá trị cốt lõi, linh hoạt thích ứng và đổi mới sáng tạo, để trở thành điểm tựa của niềm tin và động lực cho sự phục hồi và phát triển bền vững.