Khi AI giúp sinh viên gian lận

Nhiều học giả bày tỏ sự lo lắng trước tình trạng ngày một nhiều sinh viên sử dụng AI để viết luận. Ảnh: Unsplash.

Gần đây, OpenAI, dưới hậu thuẫn của Microsoft, đã cho ra mắt ChatGPT, một phần mềm có thể viết các bài luận học thuật với hệ thống luận điểm thuyết phục.

AI xâm chiếm luận văn đại học

ChatGPT là một mô hình sáng tạo ngôn ngữ lớn được xây dựng trên nền tảng của hàng triệu văn bản và sách. Bằng cách dự đoán từ, phần mềm này có thể trả lời mạch lạc và thuyết phục hàng loạt câu hỏi. Tuy nhiên, những câu trả lời này không thực sự chính xác và cần phải kiểm tra thực tế.

Trên thực tế, khi một người yêu cầu ChatGPT tạo danh sách đọc về một chủ đề cụ thể, phần mềm này có thể tạo ra nhiều phiên bản "nhái".

Điều này dấy lên báo động về tình trạng sinh viên gian lận khi sử dụng ChatGPT để phục vụ cho các bài tập phải viết luận.

Cuối tháng 12, khoảng 130 đại diện các trường đại học đã tham dự hội thảo của JISC, một tổ chức chuyên tư vấn công nghệ trong giáo dục đại học. Tại đây, họ được cho hay rằng AI sẽ không thể nâng cao khả năng viết và sáng tạo của mỗi người.

Có mức độ tiếp cận rộng rãi, miễn phí với công chúng, ChatGPT đặt ra câu hỏi về mức độ quan trọng của bài luận cũng như bài toán để xử lý đạo văn nhờ sử dụng các phần mềm viết luận.

Rất khó truy vết đạo văn bằng AI

Turnitin là phần mềm được khoảng 16.000 hệ thống giáo dục trên thế giới sử dụng để phát hiện đạo văn và xác định các nguồn đạo văn. Theo bà Annie Chechitelli, Giám đốc sản phẩm của Turnitin, công ty này đang phát triển một công cụ giúp các nhà giáo dục truy vết nguồn đạo văn.

Bà Chechitelli cho rằng thế giới đang có một cuộc chạy đua phát triển công cụ gian lận và chống gian lận. Các nhà giáo dục từ đây nên có công tác khuyến khích người học phát triển các kỹ năng như tư duy phản biện và biên tập thay vì phụ thuộc vào các phần mềm đạo văn.

Việc quá phụ thuộc vào các công cụ trực tuyến có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hoặc sáng tạo của mỗi người. Một nghiên cứu vào năm 2020 của ĐH Rutgers (Mỹ) đã chỉ ra những sinh viên dựa vào Google để làm bài tập thường có điểm thấp hơn trong các kỳ thi.

"Học sinh không thể có điểm khi gửi bài tập được làm bởi các công cụ AI", Kay Firth-Butterfield, lãnh đạo Bộ phận Trí tuệ nhân tạo tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos, cảnh báo những công nghệ này sẽ nhanh chóng được nâng cấp. Đồng quan điểm, nhiều học giả cũng đánh giá giáo dục đang phản ứng chậm với những công cụ này.

Phụ thuộc AI để làm bài tập có thể hạn chế óc sáng tạo và sự phát triển của nhiều người. Ảnh: Alamy.

Ông Mike Sharples, giáo sư danh dự tại ĐH Open (Mỹ) kiêm tác giả cuốn Story Machines: How Computers Have Become Creative Writers (tạm dịch: Cách máy tính trở thành những người viết sáng tạo), nhận định vấn đề sử dụng công cụ AI đạo văn giống hiện tượng sử dụng điện thoại thông minh trong trường học.

"Ban đầu, các trường phớt lờ, sau là từ chối và cấm đoán. Cuối cùng là cố gắng thích ứng với nó", ông nói.

Nhiều phương án đối phó với hiện tượng này đã được đưa ra. Tuy nhiên, nhà tư vấn giáo dục đại học Charles Knight cho rằng chuyển hướng đánh giá người học bằng tương tác hay hiệu suất có thể tốn kém và mất công.

"Lý do những bài luận đạo nhái được công nhận là chúng ta không đủ điều kiện tài chính cũng như thời gian để xây dựng thêm các chương trình chấm điểm và truy vết chặt chẽ hơn", ông nói,

Nhiều trường đại học tại Anh đã theo dõi sát sao việc sinh viên dùng AI viết luận nhưng không quan trọng hóa vấn đề này. Trong khi đó, cơ quan quản lý giáo dục đại học độc lập của Australia (TEQSA) cho biết các tổ chức giáo dục cần làm rõ và thông báo các nguyên tắc liên quan đến đạo văn cho sinh viên.