Ngoài những so sánh với bạn đồng trang lứa hay cùng thế hệ, nhiều thí sinh còn gặp áp lực từ kỳ vọng của cha mẹ. Theo báo cáo Nghiên cứu Thế hệ trẻ Việt Nam năm 2020 do tổ chức IRL (Indochina Research Ltd) thực hiện, hơn 54% người tham gia khảo sát trong độ tuổi 19-25 đồng ý với ý kiến rằng họ gặp áp lực khi phải học tập theo định hướng của gia đình.
Nghiên cứu này cũng chỉ ra sự khác biệt thế hệ ảnh hưởng đến việc cha mẹ quan tâm không đúng cách và tạo nên những suy nghĩ tiêu cực, áp lực vô hình lên con cái. Trong đó, việc cha mẹ cũng ít nhiều can thiệp vào những quyết định về tương lai của con cái như học ngành gì, trường nào…
Trần Hồng An (TP Tân An, Long An) đang phải thuyết phục gia đình để được theo học ngành Thiết kế đồ họa mà nữ sinh này yêu thích. Gia đình định hướng Hồng An học ngành Bảo vệ thực vật hoặc Thú y để tiếp quản cửa hàng kinh doanh của gia đình nhưng cô bạn từ chối.
“Trước đó, anh tôi thi vào trường Y cũng khác với định hướng của ba nhưng vì tâm lý ‘trong nhà nên có bác sĩ’ nên ba đồng ý. Năm nay, tôi cũng muốn mình chọn được ngành học mình thích thay vì phải theo mong muốn của ba mẹ”, nữ sinh tâm sự.
Trong khi đó, chị Lưu Hà Phương (47 tuổi, TP Thủ Đức) đang bất đồng với con gái khi muốn con thi vào ngành Dược vì gia đình có người đã làm ngành này. Thời gian học dài hơn, nhưng nhu cầu của xã hội cao nên không sợ thất nghiệp. Tuy nhiên, con gái chị Phương lại muốn học Ngôn ngữ Nhật.
“Tôi muốn con theo ngành học ổn định, lương bổng cũng cao nhưng con nhất quyết không chịu, chỉ thích học ngành ngôn ngữ, sau này đi du học. Không phải điều kiện gia đình không có, nhưng tôi vẫn e ngại con quyết định sai lầm rồi dở dang”, chị Phương cho hay.
Học sinh có thể tìm hiểu ngành học từ các buổi tư vấn tuyển sinh. |
Đứng từ góc nhìn của phụ huynh, không ít người cho rằng con trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm hay sự chín chắn trong từng quyết định của bản thân, nên các em cần sự định hướng từ bố mẹ.
Tình trạng phụ huynh muốn quyết định ngành học hay cả con đường tương lai cho con cái không hiếm tại Việt Nam. Thậm chí, vào mùa thi, sự căng thẳng của các ông bố bà mẹ còn lớn hơn cả sĩ tử. Chính những lo lắng và kỳ vọng này đã vô tình đặt thêm áp lực lên vai các thí sinh trong mùa thi cử.
Với trường hợp này, các chuyên gia nhận định trong thời điểm cận kề ngày thi, bố mẹ nên là điểm tựa cho các thí sinh hơn là nguồn cơn gây áp lực hay gánh nặng đè lên vai con. Sự thấu hiểu từ các bậc phụ huynh sẽ phần nào tạo được tâm lý thoải mái khi các bạn bước vào phòng thi.
Mặt khác, phụ huynh cũng có thể hỗ trợ, khuyến khích và cùng con tìm hiểu các hình thức xét tuyển phù hợp với năng lực, nguyện vọng hoặc tìm đến các hình thức xét tuyển sớm để giải tỏa lo âu, căng thẳng.
Xét tuyển học bạ là phương thức giúp giải quyết nhiều nỗi lo của học sinh, phụ huynh. |
Hiện rất nhiều trường ĐH mở rộng phương thức xét tuyển, nhận hồ sơ xét tuyển học bạ từ sớm để giúp thí sinh sớm tìm được ngôi trường phù hợp, an tâm bước chân vào cánh cửa đại học, giúp phụ huynh bớt nỗi lo về tương lai con cái.
Đơn cử, Đại học Kinh tế - Tài chính TP.HCM (UEF) có nhiều hình thức xét tuyển từ xét tuyển học bạ THPT đến xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp THPT. Năm nay, UEF dự kiến dành 70% chỉ tiêu xét học bạ, gồm xét học bạ lớp 12 theo tổ hợp 3 môn (30%) và xét học bạ theo tổng điểm trung bình 3 học kỳ (40%). Điểm trung bình xét tuyển cả 2 phương thức là 18 điểm cho tất cả ngành đào tạo.
Chưa kể, nếu cả học sinh lẫn phụ huynh đều vẫn băn khoăn về ngành học có thể tìm kiếm sự tư vấn từ nhà trường, từ đó xác định sớm ngành học muốn theo đuổi và nộp hồ sơ sớm để lấy ưu thế “chắc suất” vào đại học.