Người Việt còn gặp khó trong việc hoạch định tài chính cá nhân

Việc chi tiêu và tiết kiệm tài chính của người dân chỉ tính tới những nhu cầu trước mắt, không hoàn toàn có nhiều kế hoạch cho tương lai.

Nhằm góp phần thực hiện Chiến lược Tài chính toàn diện Quốc gia của Chính phủ, Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam (VFCA) tổ chức buổi tọa đàm “Hoạch định tài chính cá nhân tại Việt Nam – Thực trạng và giải pháp”.

Tọa đàm nhằm mục tiêu kết nối 4 nhà: nhà nước, nhà khoa học, nhà tư vấn đầu tư, và nhà đầu tư cá nhân để thảo luận về các vấn đề lý thuyết và thực tiễn liên quan tới lĩnh vực hoạch định tài chính cá nhân.

Nhận định về thực trạng hoạch định tài chính cá nhân và các gia đình tại Việt Nam, ông Lê Long Giang - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam cho biết: “Hoạt động hoạch định và tư vấn tài chính cá nhân đang bắt đầu phát triển và cũng gặp phải nhiều tồn tại, vướng mắc trong thời gian qua”.

Có thể kể đến hàng loạt các vụ việc lừa đảo tài chính, tạo lập các website, sàn giao dịch, ứng dụng kiếm tiền, sử dụng mồi nhử là các khoản lợi nhuận cao để lôi kéo đầu tư kinh doanh tiền ảo, ngoại hối, giao dịch quyền chọn nhị phân … hoặc chiếm đoạt tài sản trong các lĩnh vực tài chính, chứng khoán, đầu tư, phát hành trái phiếu doanh nghiệp…đã diễn ra, gây bức xúc, bất ổn xã hội.

Về nguyên nhân dẫn đến hiện trạng trên, ông Lê Long Giang đánh giá: “Bên cạnh nguyên nhân là trình độ dân trí về tài chính của người dân Việt Nam còn đang ở mức chưa cao, thì việc hàng loạt các cá nhân tự nhận là tư vấn tài chính, tư vấn đầu tư trên thị trường hoặc các tổ chức tài chính mạo danh vẫn đang hành nghề mà chưa có cơ chế kiểm soát về trình độ chuyên môn, kinh nghiệm làm việc và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp đã dẫn tới các vụ việc lừa đảo lớn gây ra hậu quả thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế, người dân, và doanh nghiệp”.

“Đã đến lúc, tất cả chúng ta bao gồm các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức tài chính, các đơn vị đào tạo, và các tổ chức cá nhân khác cùng chung tay để thiết lập các chuẩn mực cho lĩnh vực hoạch định và tư vấn tài chính cá nhân ở Việt Nam, tuân thủ các chuẩn mực, thông lệ quốc tế trong lĩnh vực nghề nghiệp này”, ông Lê Long Giang nói.

Còn chuyên gia kinh tế TS. Vũ Đình Ánh cho rằng, tài chính cá nhân thực sự là một mảnh ghép cuối cùng của mảng tài chính Việt Nam. Tài chính bao gồm tài chính vĩ mô và tài chính vi mô. Vĩ mô là chuyện của nhà nước còn về vi mô bên cạnh mảng tài chính doanh nghiệp đã nói rất thường xuyên thì mảng cuối cùng đó là tài chính cá nhân.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Ngô Thành Huấn chuyên gia Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam (VFCA) cho biết, dịch vụ tư vấn tài chính cá nhân ở Việt Nam chủ yếu là tư vấn riêng lẻ theo sản phẩm và không dịch vụ tư vấn tài chính cho hưu trí.

Trong khi đó, đến năm 2030-2040, Việt Nam sẽ có 20 triệu người sẽ đồng loạt nghỉ hưu năm. Điều đáng nói, theo dự kiến của Kiểm toán Nhà nước đến năm 2031 bảo hiểm chi trả lương hưu Việt Nam sẽ âm 35.962 tỷ đồng.

Với thực trạng trên, các chuyên gia kinh tế, tài chính nhận định, đã đến lúc thiết lập các chuẩn mực cho lĩnh vực hoạch định và tư vấn tài chính cá nhân ở Việt Nam, tuân thủ các chuẩn mực, thông lệ quốc tế trong lĩnh vực nghề nghiệp.

Trên thế giới ngành hoạch định tài chính cá nhân được hình thành từ năm 1969 khi ông Loren Dunton đã nhóm họp cùng với 13 nhà lãnh đạo tài chính tại một khách sạn ở Chicago (Mỹ) để thảo luận về việc nâng cao ý nghĩa và tính chuyên nghiệp của nghề tư vấn tài chính, không dừng lại ở việc bán sản phẩm tài chính, mà còn đưa ra những lời tư vấn chuyên nghiệp cho khách hàng của mình.

Hoạch định tài chính cá nhân là một quá trình phối hợp giữa bên tư vấn và khách hàng nhằm tối đa hoá tiềm năng của khách hàng và giúp họ đạt được các mục tiêu trong cuộc sống thông qua những lời tư vấn tài chính toàn diện tương ứng với hoàn cảnh tài chính của họ.

Cho đến thời điểm này, lĩnh vực hoạch định tài chính cá nhân đã phát triển vô cùng rộng rãi trên thế giới, đặc biệt với sự ra đời và phát triển của Hội đồng chuẩn hoá hoạch định tài chính quốc tế (FPSB) và các Hội đồng chuẩn hoá hoạch định tài chính tại 27 quốc gia thành viên. Chứng chỉ Nhà hoạch định tài chính được chứng nhận (Certified Financial Planner - CFP) là chứng chỉ danh giá nhất trong lĩnh vực tư vấn tài chính cá nhân hiện có 203.312 chuyên gia trên thế giới đang nắm giữ.

Để thúc đẩy lĩnh vực hoạch định tài chính thì tư vấn tài chính cá nhân phải coi là một nghề. Khi coi tư vấn tài chính cá nhân là một nghề thì đây sẽ là một nghề hoàn toàn mới. Nghề này không giống như môi giới bất động sản, môi giới chứng khoán, môi giới bảo hiểm như bây giờ. Cả ba nghề môi giới trên là đứng ở phía người bán, họ môi giới để phục vụ mục tiêu bản thân là bán được hàng. Nghề tư vấn tài chính cá nhân thì ngược lại, tức là đứng về phía người mua. Chính vì khi coi tư vấn tài chính cá nhân là một nghề thì cũng phải xây dựng bộ tiêu chuẩn hay chuẩn hay chuẩn mực của ngành hoạch định tài chính cá nhân.

Theo ông Lê Long Giang - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam, Hiệp hội đã quyết định thành lập và ra mắt Hội đồng chuẩn hóa hoạch định tài chính cá nhân, nhằm xây dựng bộ tiêu chuẩn về hoạch định tài chính cá nhân. Qua đó, từng bước nâng cao chất lượng tư vấn tài chính cá nhân tại Việt Nam.