Nguy cơ thiếu sắt ở trẻ và cách bổ sung

Sắt động vật: thường hay có trong những loại thịt đỏ (thịt bò, thịt heo, thịt cừu…), hải sản (cá ngừ, cá hồi, tôm, cua, nghêu, sò…), gia cầm, trứng và nội tạng động vật như gan, thận.

Sắt thực vật: hiện diện trong các loại rau có màu xanh đậm (rau bó xôi, rau muống, bông cải xanh…), các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt hoặc trái cây khô…

Nguồn sắt thực vật sẽ không được cơ thể hấp thu tốt như sắt động vật. Vì vậy nếu trẻ ăn chay, trẻ cũng không được bổ sung sắt đầy đủ. Tuy nhiên, dùng chung với các loại thực phẩm giàu vitamin C (như cam quýt, dâu tây, đu đủ, bông cải xanh…) sẽ góp phần giúp trẻ tăng hấp thu sắt.

Nên bổ sung thuốc sắt như thế nào?

Chỉ nên được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Trên thị trường có rất nhiều dạng thuốc sắt khác nhau, từ viên nén, viên nén phóng thích kéo dài, viên nang, viên bao tan trong ruột… ở dạng sắt đơn chất hoặc phối hợp với vitamin, acid amin khác. Tuy nhiên, dạng thuốc lỏng, siro thường phù hợp cho đối tượng trẻ nhỏ hơn. Dưới đây là một số lưu ý khi cha mẹ cho con uống thuốc sắt: 

Sắt được hấp thu tối đa lúc bụng đói. Vì vậy, nên uống thuốc trước bữa ăn 1 giờ, hoặc sau bữa ăn 2 giờ. Nếu có thể, nên dùng chung với vitamin C hoặc những thực phẩm giàu vitamin C để tăng hấp thu sắt.

Trong trường hợp, trẻ bị kích ứng dạ dày do uống sắt khi đói (đau bụng, buồn nôn, nôn mửa…), có thể sử dụng thuốc trong hoặc sau bữa ăn, hoặc khởi đầu bằng liều thấp, sau đó tăng dần.

Một số thức ăn, có thể tương tác làm giảm sự hấp thu sắt như: sữa, trà, cà phê, coca và các loại nước có ga… Vì vậy, nên tránh dùng những thực phẩm này 1 đến 2 giờ sau khi uống sắt.

Tương tự với các thuốc dạ dày (như thuốc trung hòa acid dịch vị, thuốc kháng H₂, thuốc ức chế bơm proton….).

Các dạng thuốc lỏng, siro có khả năng làm sậm màu răng của trẻ khi sử dụng trong một thời gian dài. Súc miệng, đánh răng sau khi uống thuốc sẽ làm giảm tác dụng này.

Thuốc có thể làm trẻ đi tiêu phân đen. Tuy nhiên, tác dụng này không gây hại. Một số tác dụng phụ nghiêm trọng hơn như đau bụng, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn…

Nếu trong nhà bạn có trữ sẵn thuốc sắt, phải để xa tầm tay của trẻ, vì sắt là một trong những nguyên nhân gây ngộ độc thuốc hàng đầu. Biểu hiện cấp tính của ngộ độc sắt thường là nôn mửa, đau quặn bụng, tiêu chảy, có máu trong phân….

Các triệu chứng trễ hơn gồm môi, móng tay và lòng bàn tay ngả màu xanh, lơ mơ, nhợt nhạt, co giật, thở nhanh và nông…

Trong trường hợp này, phụ huynh cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế ngay để được cấp cứu kịp thời./.