- Từ thực tiễn triển khai, theo ông, những vấn đề nào cần chú trọng để Nghị quyết 29 tiếp tục phát huy hiệu quả trong giai đoạn tiếp theo?
- Chúng ta cần tiếp tục quán triệt các quan điểm chỉ đạo nêu trong Nghị quyết 29-NQ/TW và Kết luận 51-KL/TW về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT; các quan điểm, định hướng phát triển GD-ĐT trong Nghị quyết Đại hội XIII. Trong đó, một số nhiệm vụ, giải pháp cần nhấn mạnh bao gồm:
Tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức, phát huy vai trò, trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền trong thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT. Khắc phục triệt để bệnh thành tích trong giáo dục, hướng tới nền giáo dục thực học, thực nghiệp.
Thật sự coi trọng, xây dựng đồng bộ thể chế, chính sách để thực hiện có hiệu quả, hiện thực hóa chủ trương GD-ĐT cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, động lực then chốt để phát triển đất nước.
Xây dựng hệ thống giáo dục mở, học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập. Phát triển hài hòa giữa giáo dục công lập và ngoài công lập, giữa các vùng, miền. Quan tâm thích đáng đến phát triển giáo dục ở miền núi, vùng cao, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. GD-ĐT phải gắn với phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao. Có chính sách đột phá phát triển, nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học, đáp ứng những yêu cầu mới của phát triển KT-XH, khoa học và công nghệ, thích ứng với cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Đặc biệt coi trọng, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục đạo đức, nhân cách, năng lực sáng tạo và các giá trị cốt lõi, nhất là giáo dục tinh thần yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc; ý thức trách nhiệm xã hội cho học sinh, sinh viên. GD-ĐT gắn với giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc tốt đẹp của người Việt Nam; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Gắn giáo dục tri thức, đạo đức, thẩm mỹ, kỹ năng sống với giáo dục thể chất, nâng cao tầm vóc con người Việt Nam.
Cùng với đề cao vị trí, vai trò và trách nhiệm xã hội, cần đổi mới mạnh mẽ chính sách đãi ngộ, thực hiện đồng bộ các cơ chế, chính sách và giải pháp để cải thiện mức sống, nâng cao trình độ và chất lượng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT.
- Năm 2023, một trong những công việc quan trọng của ngành Giáo dục là tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29. Ông có thể gợi ý những nội dung cần quan tâm trong dịp này?
- Năm 2023, Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW. Đây là cơ hội đánh giá toàn diện và sâu sắc, khách quan và thực chất từ quá trình quán triệt, tuyên truyền và tổ chức thực hiện Nghị quyết đến thành tựu, hạn chế, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm qua 10 năm. Trên cơ sở đó, đề xuất quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ giải pháp tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT trong giai đoạn tới. Nội dung tổng kết bao gồm:
Đánh giá kết quả đạt được trong triển khai cho từng nhiệm vụ, giải pháp và mức độ đạt được so với mục tiêu chung, mục tiêu cụ thể đã nêu trong Nghị quyết số 29-NQ/TW và Kết luận số 51-KL/TW, tập trung vào 6 nội dung chính:
Đầu tiên, việc thể chế hóa quan điểm GD-ĐT là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển KT-XH.
Tiếp đến là công tác xây dựng hệ thống giáo dục mở, linh hoạt, liên thông phục vụ học tập suốt đời, xây dựng xã hội học tập.
Thứ 3: Phát triển giáo dục cho vùng đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo.
Thứ 4: Phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực học sinh, gắn kết dạy người, dạy chữ và dạy nghề.
Thứ 5: Xây dựng mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, sản xuất kinh doanh đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Cuối cùng, xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT.
Xác định các hạn chế, yếu kém, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm trong quá trình thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW và Kết luận số 51-KL/TW. Tập trung làm rõ các yếu kém trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp; trong triển khai các nhiệm vụ, giải pháp; phối hợp triển khai các cấp, ngành. Phân tích và làm sáng tỏ các nguyên nhân, nhất là những nguyên nhân chủ quan dẫn tới hạn chế, yếu kém.
Nghiên cứu cơ sở lý luận, thực tiễn, dự báo tình hình trong nước và quốc tế, làm rõ cơ sở đề xuất quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng trong phát triển GD-ĐT đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
Đề xuất, kiến nghị các cấp, ngành quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ cơ bản và giải pháp chủ yếu tạo đột phá trong đổi mới căn bản, toàn diện GD-ĐT theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
- Xin trân trọng cảm ơn PGS.TS Lê Huy Hoàng!
Nghị quyết 29-NQ/TW tiếp tục kế thừa những quan điểm, mục tiêu và giải pháp phát triển giáo dục đã nêu từ Nghị quyết Trung ương 2, khóa VIII, đồng thời bổ sung, phát triển nhiều quan điểm, nội dung mới. Với 7 quan điểm chỉ đạo, 9 nhiệm vụ, giải pháp, Nghị quyết 29-NQ/TW hướng tới hai vấn đề then chốt. Thứ nhất: Chuyển từ giáo dục chủ yếu là truyền thụ kiến thức sang hình thành phẩm chất và phát triển năng lực người học, hài hòa đức, trí, thể, mỹ; dạy người, dạy chữ và dạy nghề. Thứ hai: Xây dựng hệ thống giáo dục mở, liên thông; thực học, thực nghiệp; chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế; gắn với học tập suốt đời và xây dựng xã hội học tập.