Tiếp tục tranh luận
Dịp này nhiều nhà khảo cổ học, sử học cũng bày tỏ ý kiến khác nhau xoay quanh vấn đề tiếp tục khai quật thăm dò khu vực chính điện Kính Thiên, tiến tới phục dựng điện.
GS. Nguyễn Quang Ngọc - Giám đốc Trung tâm Hà Nội học và phát triển Thủ đô - nhận định những cuộc khai quật mang đến nhận thức mới, làm tăng cường giá trị văn hóa của khu di sản Hoàng thành Thăng Long.
PGS.TS Đặng Văn Bài - nguyên Cục Trưởng Cục Di sản văn hóa - khẳng định các mục tiêu về khai quật mà Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội đề ra đã có kết quả rõ rệt. Thành tựu về khảo cổ có ý nghĩa rất lớn. Tuy nhiên, PGS.TS Đặng Văn Bài cũng nhận định một số dấu ấn còn rời rạc, nặng về phỏng đoán, dự đoán.
Ông đề xuất trong thời gian tới các chuyên gia, đội ngũ khai quật cần hệ thống hóa các tư liệu lịch sử và diễn giải di sản văn hóa qua thành tựu công nghệ số, 3D mapping. Nguyên Cục Trưởng Cục Di sản cũng nêu ý tưởng xây dựng bảo tàng Hoàng cung, thể hiện đầy đủ di sản tư liệu, vật thể, phi vật thể về Hoàng thành Thăng Long.
"Kết quả khảo cổ và di vật lịch sử bước đầu cho phép chúng ta mường tượng về lớp vỏ kiến trúc. Tiếp đó, quá trình khai quật cần làm rõ công năng của công trình điện Kính Thiên, thể hiện rõ bản chất sinh hoạt cung đình, sinh hoạt Hoàng gia, từ đó phục dựng các lễ hội truyền thống, di sản văn hóa phi vật thể. Quá trình khảo cổ phải làm được nhiệm vụ thổi hồn, đem lại sức hút cho di sản thông qua những công năng mới", PGS.TS Đặng Văn Bài nói.
TS. Nguyễn Viết Chức - Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Văn hóa - Xã hội (Uỷ ban T.Ư Mặt trận Tổ quốc Việt Nam - nhận định kết quả báo cáo sơ bộ cho thấy phần nào tính liên kết của các công trình khảo cổ. Ông đề xuất Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội và Viện Khảo cổ học sớm lên kế hoạch về nhân lực, vật lực phục vụ cho công tác nghiên cứu những năm sau.
Các chuyên gia nhận định khi báo cáo kết quả khảo cổ với đoàn chuyên gia quốc tế của Trung tâm Di sản Thế giới (UNESCO, ICOMOS), Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội cần đưa ra tầm nhìn lớn hơn.
"Khái niệm tìm hiểu không gian điện Kính Thiên chính là tìm ra trục trung tâm của kinh thành Thăng Long. Mục tiêu của chúng ta không chỉ dừng lại ở phục dựng điện Kính Thiên mà nên giải mã điện Kính Thiên trong mối quan hệ với các điện thiết triều giai đoạn trước", PGS.TS Bùi Minh Trí - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh thành chia sẻ.
Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh thành là người nêu quan điểm không thể vội vàng trong phục dựng không gian điện Kính Thiên, dù một số nhà khoa học, nhà nghiên cứu lịch sử sốt ruột muốn nhanh chóng để người dân được nhìn thấy điện Kính Thiên thật sự thay vì qua mô tả bằng con chữ. Ông lấy dẫn chứng về cung Đại Minh (Trung Quốc), dù khai quật từ những năm 1950, tới nay họ vẫn chưa tính tới phục dựng để chờ thêm tư liệu chuẩn xác hơn.
Dù có những ý kiến chưa đồng nhất tuy nhiên các nhà khoa học đều chung nhận định về bước tiến lớn trong quá trình 13 năm thăm dò khai quật chính điện Kính Thiên, tiếp tục khẳng định cần lộ trình dài hơi để nghiên cứu, khai quật tiến tới phục dựng không gian điện.
Gần đây, các nhà khảo cổ học đã tìm ra được những tư liệu tin cậy và xác thực chứng minh rằng kiến trúc điện Kính Thiên thuộc loại kiến trúc đấu củng. Đây là chìa khóa quan trọng cho hành trình nghiên cứu giải mã bí ẩn về hình thái kiến trúc điện Kính Thiên.