PGS.TS Phạm Mạnh Hà, giảng viên cao cấp Trường Đại học Giáo dục, ĐH Quốc gia Hà Nội cũng chỉ ra một số sai lầm của học sinh khi chọn trường, chọn ngành.
Theo chuyên gia này, sai lầm đầu tiên là “chọn trường có tiếng hơn là trường vừa miếng”. Đơn cử như người có 29-30 điểm thường có tâm lý học trường càng tốt bao nhiêu thì cơ hội việc làm càng cao bấy nhiêu, cứ phải vào các trường top đầu cho yên tâm. Trong khi đó, thực tế mỗi trường lại có những ngành khác nhau, mà ngành đó có thể không phù hợp với bản thân, hệ quả là rất nhiều bạn bị “đứt gánh giữa đường”.
Sai lầm thứ hai là với tâm lý là thôi cứ vào trường đã, học ngành gì cũng được. Hệ quả của việc học ngành học nào cũng được mà không tìm hiểu trước là rất dễ dẫn đến thất vọng. Nhiều bạn sinh viên chọn chuyên ngành có tên rất hay nhưng khi vào học thấy không phù hợp rồi bỏ giữa chừng, lãng phí cả tiền bạc, thời gian và cơ hội.
Sai lầm thứ ba là lựa chọn vùng an toàn khi định hướng nghề. Ví dụ, thí sinh có 26 điểm thì thường có tâm lý chọn trường lấy 24-25 điểm năm ngoái cho an toàn. Nhưng thực tế, vùng an toàn càng rộng, cơ hội được học ngành phù hợp với mong muốn càng thấp, do đó đôi khi, thí sinh cũng phải chấp nhận mạo hiểm một chút.
Với quy định xét tuyển đại học theo hướng ưu tiên thí sinh có cơ hội trúng tuyển vào ngành yêu thích như hiện nay, các em cần chú ý sắp xếp thứ tự nguyện vọng một cách thông minh để tránh tình trạng dù học rất giỏi nhưng vì sợ trượt nên lỡ mất ngành yêu thích.
Sai lầm thứ tư là tâm lý học ngành nào, trường nào học phí cũng thế nên không tính kỹ các chi phí. Thực tế có những ngành ngoài học phí phải có chi phí học liệu, chi phí đi thực tế, sử dụng vật tư phòng thí nghiệm… nên tổng chi phí rất cao. Khi học một thời gian, gia đình không đủ điều kiện kinh tế để chi trả, dẫn đến việc phải nghỉ học giữa chừng thì rất tiếc.
Từ những câu chuyện cụ thể trên, chuyên gia Phạm Mạnh Hà cho rằng, lý thuyết chọn lựa nghề nghiệp lý tưởng là phải có sự đan xen giữa đam mê, nhu cầu và năng lực. Chọn cái gì mình giỏi nhất, cái gì mình thích nhất, cái gì xã hội đang cần nhất, đó là lựa chọn phù hợp nhất.
“Thí sinh hãy căn cứ vào năng lực của mình để lựa chọn lĩnh vực phù hợp. Đối chiếu các nhóm năng lực tương ứng với lĩnh vực nghề nghiệp cụ thể, từ đó xem những nghề nghiệp nào mình làm được. Trên cơ sở xác định được nhóm nghề phù hợp với năng lực, tìm ra nghề mình thích nhất để lựa chọn học tập”, TS Phạm Mạnh Hà khuyên.