Gửi bình luận
Tìm ra điều kiện sống tối ưu
“Khi đã có “công thức” chuẩn để nuôi trồng thì việc biến SLC thành cây trồng phổ biến để tăng thu nhập cho người dân không phải là khó. Đây là cách bảo tồn loài tốt nhất, đồng thời tận dụng được giá trị của loài cây này trong việc sản xuất các sản phẩm chăm sóc sức khỏe”. ThS Phạm Quang Tuyến
Nhóm nghiên cứu đã xác định được đặc điểm sinh học, tính đa dạng di truyền và kiến thức bản địa của cây sâm Lai Châu (SLC). SCL có đặc điểm hình thái khá đa dạng với 2 nhóm thân màu tím, củ tím ghi và thân màu xanh, củ màu vàng.
Phân bố tự nhiên ở khu vực có nhiệt độ bình quân năm từ 13 - 20 độ C, độ ẩm trên 80%, lượng mưa từ 2.200 – 3.000 mm/năm, dưới tán rừng có độ tàn che lớn hoặc thảm thực bì dày trên 70%, pHkcl 3,04 - 3,99, đất mùn, thoát nước tốt.
Nhóm nghiên cứu đã chiết xuất, phân lập và xác định cấu trúc 6 saponin đặc trưng từ thân rễ sâm Lai Châu. Các hợp chất này đều là các saponin triterpenoid có cấu trúc hóa học đặc trưng cho chi Panax, trong đó hợp chất silphioside E là hợp chất lần đầu tiên công bố phân lập từ các loài thuộc chi Panax L. Thành phần hoạt chất saponin trong dược liệu sâm Lai Châu cao hơn so với tam thất hoang và sâm Vũ Diệp.
Nhóm nghiên cứu cũng đã xây dựng được vườn giống gốc (trong đó có 500 cây kế thừa và 500 cây bổ sung) để xây dựng vườn giống từ 5 tuổi trở lên, hàm lượng saponin tổng số trong các cây mẹ đạt TCCS (10%) và vượt trên 15% so với trung bình. Mô tả hình thái phân biệt và xác định được một mẫu giống sâm Lai Châu có khả năng phát triển thành giống.
Nhóm cũng xây dựng được quy trình nuôi cấy mô. SLC có thể duy trì sự sống ở nơi có nhiệt độ bình quân các tháng trong năm khoảng 10 - 23 độ C, nhiệt độ thích hợp 13 – 20 độ C; Lượng mưa trung bình năm 1.700 mm – 2.600 mm; Độ cao từ 1.400 - 2.400 m so với mực nước biển; Đối với việc gây trồng sâm Lai Châu nên lựa chọn đất tơi xốp giàu dinh dưỡng, nhiều mùn. Sinh trưởng của cây SLC trồng dưới điều kiện che sáng và mật độ khác nhau, sau 15 tháng sinh trưởng đường kính thân ở mức độ che sáng 70 - 75% là tốt nhất.
Cây trồng sau 15 tháng tuổi ở đai cao >1.500m sinh trưởng và phát triển tốt hơn hẳn so với đai cao < 1.200m. Trong sản xuất hạn chế trồng SLC ở đai cao < 1.200m. Độ tàn che có ảnh hưởng rõ rệt đến tỷ lệ sống, chỉ tiêu sinh trưởng của cây. Cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt với độ tán che từ 0,7 - 0,9.
ThS Phạm Quang Tuyến cho biết, nhóm sẽ tiếp tục nghiên cứu theo dõi số liệu sinh trưởng làm cơ sở khoa học nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật trồng thâm canh SLC trên quy mô lớn tại các vùng sinh thái phù hợp. Quy hoạch, phát triển vùng trồng SLC trên những điều kiện lập địa phù hợp, tiến tới xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sâm Lai Châu tại các huyện: Mường Tè, Tam Đường, Phong Thổ và Sìn Hồ.
Tiếp tục phát triển sâm Lai Châu thông qua các dự án sản xuất thử nghiệm để hoàn thiện công nghệ nhân giống, trồng và chăm sóc nhằm góp phần nâng cao thu nhập cho đồng bào vùng cao, biên giới tại tỉnh Lai Châu.
