(Ảnh minh họa)
Trước hết, từ góc độ tâm lý xã hội, con người có chung niềm theo đuổi và tôn thờ sự thành công. Việc theo đuổi này thúc đẩy mọi người vào đại học với kỳ vọng tạo nền tảng cho sự thăng tiến sự nghiệp thông qua tích lũy học tập.
Tuy nhiên, khi mọi người đều có trình độ học vấn và bằng cấp tương tự nhau, sự khan hiếm và lợi thế cạnh tranh của giáo dục đại học dần giảm, khiến nhiều người gặp khó khăn trong việc làm.
Trong kinh tế học có 1 khái niệm gọi là "lựa chọn ngược", tức là khi thông tin không cân xứng, sản phẩm xấu trên thị trường sẽ lấn áp sản phẩm tốt. Hiện tượng này cũng đang xảy ra với thị trường việc làm.
Khi một lượng lớn sinh viên tốt nghiệp xâm nhập thị trường, nhà tuyển dụng sẽ khó chọn được ứng viên thực sự phù hợp và người tìm việc có thể buộc phải chọn công việc thấp hơn kỳ vọng do áp lực cạnh tranh quá mức. Điều này đã hình thành một vòng luẩn quẩn, khiến ngày càng nhiều người có trình độ học vấn cao đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan.
Hơn nữa, sinh viên đại học ở trong môi trường tương đối khép kín và lý tưởng hóa trong thời gian dài. Ngoài ra, việc thiếu kiến thức xã hội, trải nghiệm thực tế cũng là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Khi ra trường, bước chân vào xã hội, họ sẽ thấy bối rối, chán nản vì khoảng cách với thực tế.
Giáo dục chỉ là phương tiện chứ không phải là mục đích. (Ảnh minh họa)
Ngoài ra, định nghĩa xã hội về thành công không ngừng thay đổi. Trong quan niệm truyền thống, có trình độ học vấn cao thường có nghĩa là địa vị xã hội cao hơn và chất lượng cuộc sống tốt hơn. Nhưng trong thời đại phát triển nhanh chóng hiện nay, khả năng đổi mới, kinh nghiệm thực tế và kỹ năng giao tiếp cá nhân có thể được đánh giá cao hơn trình độ học vấn thuần túy.
Tình trạng này khiến chúng ta phải suy ngẫm: Mục đích của giáo dục là gì? Đó là lấy tấm bằng tốt nghiệp hay để thực sự nâng cao khả năng? Giáo dục đại học có thực sự đảm bảo một tương lai tốt đẹp hơn?
Kết luận lại, giáo dục chỉ là phương tiện chứ không phải là mục đích. Nếu những người có trình độ học vấn cao muốn sống một cuộc sống chất lượng cao, họ phải tiếp tục học tập, rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm và không ngừng nâng cao năng lực toàn diện để nổi bật tại nơi làm việc, nhận ra giá trị của bản thân.