Gửi bình luận
Cần có hệ thống OER cấp quốc gia
TS Trương Tiến Tùng đề xuất, cần xây dựng và ban hành các chính sách liên quan tới việc phát triển OER trong các trường đại học nói riêng và phát triển OER tại Việt Nam nói chung. Vì vậy nên có các quy định liên quan tới việc coi OER là một tiêu chí trong kiểm định chất lượng. Coi như đây là một phần trong trách nhiệm xây dựng và phát triển cộng đồng của các trường đại học. Chính sách cũng cần xác định rõ vai trò đầu tàu của các trường đại học trong việc phát triển hệ thống OER của Việt Nam.
Ngoài ra, ban hành các tiêu chuẩn về tài liệu mở giữa các trường đại học và cần có một hệ thống OER cấp quốc gia kết nối và phân phối chung cho các trường đại học tại Việt Nam. Hệ thống này không dừng lại phục vụ các trường đại học, mà còn đóng vai trò xây dựng xã hội học tập, giáo dục người lớn tại Việt Nam. Các trường đại học tham gia hệ thống cần có cam kết về công nhận tài liệu của nhau, chịu trách nhiệm về việc kiểm định các tài liệu mở được phát hành bởi trường mình.
Mặt khác, cơ chế đánh giá, chấm điểm các OER trên hệ thống quốc gia thông qua tình trạng khai thác sử dụng, trích dẫn, truy cập. Đưa kết quả này vào đánh giá chất lượng trường đại học hoặc tiêu chí trong kiểm định chất lượng trường đại học cũng sẽ giúp thúc đẩy việc phát triển hệ thống OER quốc gia.
Nhấn mạnh, phát triển tài nguyên giáo dục mở trong giai đoạn hiện nay là chủ trương đúng đắn của Chính phủ, Bộ GD&ĐT phù hợp với chiến lược chuyển đổi số quốc gia; GS.TS Phạm Hồng Quang cho rằng, phát triển mô hình tài nguyên giáo dục mở trong giáo dục đại học hiệu quả cần sự tham gia, đóng góp của mọi thành phần trong xã hội; trong đó các cơ sở giáo dục, nhà khoa học, chuyên gia, giảng viên và người học là trung tâm.
Cùng với đó, cần có các giải pháp đồng bộ như: Xây dựng các quy định về xây dựng và phát triển tài nguyên giáo dục mở, lựa chọn và phát triển tài nguyên giáo dục mở phù hợp; đồng thời lựa chọn giải pháp công nghệ phù hợp, đăng ký giấy phép về sở hữu trí tuệ, công tác đào tạo và truyền thông. Khai thác được tri thức của nhân loại, của cộng đồng thông qua khai thác tài nguyên giáo dục mở sẽ giúp chúng ta “đứng trên vai những người khổng lồ” hướng tới mục tiêu học tập đa dạng của xã hội, tiến tới xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời.
Để phát triển tài nguyên mở cho giáo dục đại học, TS Lê Trường Tùng đề xuất, Việt Nam cần có cách tiếp cận không làm riêng, mà tập trung khai thác sử dụng nội dung tài nguyên mở quốc tế, tham gia làm phụ đề, dịch sang tiếng Việt các tài nguyên quốc tế và đưa nội dung tài nguyên tiếng Việt lên các nền tảng MOOC quốc tế. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tài nguyên mở quốc tế, việc các trường đại học Việt Nam dùng tiếng Anh như công cụ chứ không như môn học, là chuẩn đầu vào chứ không phải chuẩn đầu ra - vẫn là then chốt.
Cũng theo TS Lê Trường Tùng, tài nguyên mở không chỉ là việc quay video một bài giảng rồi đưa lên mạng, không chỉ đơn giản là thay sách giáo khoa giấy bằng tài nguyên điện tử, mà cuối cùng sẽ thay đổi mô hình dạy - học đại học truyền thống, hệ thống giáo dục đại học trở nên chất lượng hơn, hiệu quả hơn, sử dụng được công nghệ giáo dục mới hơn, tương tác tốt hơn và hội nhập tốt hơn.
Ngoài ra, cũng cần thay đổi nhận thức, tư duy để “mở” về bản quyền với nguồn tài nguyên mở, và “mở” hơn các quy định quản lý đại học còn cứng nhắc theo mô hình truyền thống hiện nay như: Định mức giảng viên/sinh viên, mét vuông đất, mét vuông sàn xây dựng để mở đường cho phong trào tài nguyên giáo dục mở phát triển trong giáo dục đại học ở Việt Nam. Điều quan trọng là, bản thân giảng viên và trường học – tác giả của các nguồn tài nguyên mở - cần phải nắm các chuẩn mực xây dựng tài nguyên giáo dục mở theo thông lệ quốc tế.
GS.TS Phạm Tất Dong - Ủy viên Hội đồng quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực – cho rằng, việc xây dựng tài nguyên giáo dục mở phải theo hướng số hóa, đồng bộ với việc mở ra những khóa học trực tuyến ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Mặt khác, mỗi trường THPT, cao đẳng nghề và đại học phải có được kho tàng học liệu đủ lớn, luôn cập nhật tri thức mới để phục vụ đắc lực cho việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho tương lai.
Yêu cầu cơ bản nhất đối với việc xây dựng tài nguyên giáo dục mở là đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của công dân học tập. Giai đoạn trước mắt (2021 - 2025), công dân học tập là những công dân số trong quốc gia chuyển đổi số, sống trong môi trường số. Xa hơn, công dân học tập sẽ là những công dân tri thức khi nền kinh tế tri thức ở nước ta đã phát triển tới một quy mô nhất định. Tiếp theo, trong số công dân tri thức, nhiều người sẽ là công dân toàn cầu.
Theo GS.TS Phạm Tất Dong, trước hết, Bộ GD&ĐT sẽ là cơ quan chủ trì tập hợp và liên kết các trường đại học, các học viện và các doanh nghiệp lớn xây dựng hệ thống tài nguyên giáo dục mở; Chuyển tải linh hoạt tài nguyên giáo dục mở vào những khóa học ngắn hạn, trung hạn và dài hạn; Tài nguyên giáo dục mở được hình thành cần đồng bộ với việc cấp phép mở.
