Tấm lòng của người thầy... không biên chế

Thầy giáo Trần Văn Hòa, 63 tuổi, trú thôn Đập Góc (xã Phú Mỹ, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) đã có hơn 30 năm “trao con chữ, truyền hy vọng” cho con em nghèo của dân vạn đò trên phá Tam Giang.

Dạy học vì tình thương

Từ năm 1990, trẻ em vạn đò suốt ngày theo bố mẹ lênh đênh sông nước, theo đuôi con cá con tôm, thả lừ bủa lưới. Cái sự học hầu như không được bà con ở đây nghĩ tới. Thế là thầy Hòa mạnh dạn “biến” điều không thể thành có thể: Thầy xin mẹ mở 1 lớp học dạy miễn phí cho trẻ em nghèo của thôn ngay chính trong căn nhà nhỏ của mình. Lớp học tình thương ra đời từ đó.

Thầy Hòa nhớ lại: “Ngày 10/6/1990, lớp học tình thương được thành lập, mọi thứ đều tạm bợ, bàn ghế là những tấm ván không nguyên vẹn, xin từ những xưởng mộc… Lớp học chỉ che được nắng nhưng không trụ được mỗi khi mùa mưa lụt về. Tôi đi từng đò thuyết phục, vận động phụ huynh cho con em đến lớp. Lúc đầu, chỉ có vài em đến học.

Sau đó, trẻ em trong thôn vạn đò đến xin học rất đông, có lúc lên tới 42 em, đủ độ tuổi, hoàn cảnh gia đình cũng khác nhau. Có em bị bố mẹ bỏ rơi phải chung sống với ông bà, có em bố mẹ ly hôn… nhưng tất cả có chung một điều ước tưởng chừng đơn giản, nhưng khó thực hiện lúc bấy giờ: Được đi học, biết chữ để sau này thoát nghèo”.

Thế là, thầy Hòa đã giúp các em biến ước mơ thành hiện thực. Sau mỗi giờ dạy, thầy về Trung tâm GDTX huyện Phú Vang xin sách vở, bút viết cho các em, hoặc nghe bạn bè, bà con ở đâu có sách cũ, thầy đều đạp xe đến xin gom về. Chỉ sau 3 năm mở lớp, đến năm 1993 nhiều em được thầy dạy đã hòa nhập vào các Trường Tiểu học Phú An 1, Phú Mỹ 2... Như được tiếp thêm sức mạnh, động lực, thầy Hòa quyết tâm duy trì, mở rộng lớp học cũng nảy sinh từ đó.

Đến năm 1999, cơn lụt lớn đã cuốn trôi tất cả. Không nản chí vì tình thương vô bờ với trẻ em dân chài, thầy phải gầy dựng lại từ đầu, xin trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học miễn phí. Do địa hình sông nước hiểm trở, đi lại khó khăn, trong lúc có nhiều em gia cảnh quá khó khăn nên được thầy cho ở lại nhà ăn học.

Năm 2000, Hội Cứu trợ trẻ em không cha mẹ (ACWP) của Hoa Kỳ đã trao tặng kinh phí để xây 1 phòng học kiên cố, rộng 30 m2 ngay chính trên mảnh đất của gia đình thầy hiến tặng và một số trang thiết bị như: Bàn ghế, tủ đựng hồ sơ, sách vở, quạt, điện… Có an cư mới lạc nghiệp, thế là từ đó thầy toàn tâm toàn ý chăm lo dạy dỗ học trò.

Đến năm 2006, thầy Hòa tham gia lớp học tại Trung tâm GDTX thành phố Huế. Sau 3 năm kiên trì đèn sách, đến năm 2008 thầy được nhận bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông, lúc đó vừa tròn 44 tuổi. Thầy Hòa mỉm cười, tâm sự: “Mình quyết định đi học khi tuổi đời đã lớn, vừa để đủ cơ sở đứng lớp và nêu gương cho con cháu sau này”.

Lớp học xóa mù dành cho người lớn tuổi, tổ chức tại nhà thầy Hòa ở thôn Đập Góc.

“Nếu không có thầy, chắc giờ đây em sống trong bóng tối”

Đến giờ, thầy Hòa không nhớ rõ mình đã chèo lái đưa bao nhiêu “khách” sang sông. Trong đó, có những “chuyến đò” gặp trắc trở bởi điều kiện kinh tế, đi lại khó khăn, nhận thức của một bộ phận người dân vạn đò về việc học còn nhiều hạn chế.

Tuy vậy, bằng tình thương đích thực, cái tâm trong sáng của một người cha, người chú không nỡ ngồi nhìn nhiều thế hệ con em ở quê mình mù chữ, thất học, nên thầy đã cố vượt qua tất cả. Thầy Hòa ngày đêm âm thầm vận động học sinh ra lớp, duy trì sĩ số, kêu gọi các nhà hảo tâm kịp thời “tiếp lửa” để những đứa trẻ không bị đứt quãng trên con đường học.

Trong số hàng trăm học sinh lớp thầy Hòa, nhiều em trưởng thành trong cuộc sống, là những người thợ lành nghề đang cống hiến hết mình cho quê hương, đất nước. Điển hình, Nguyễn Văn Viền (mở tiệm may nổi tiếng ở thành phố Huế); Phạm Văn Lành (thợ kép giỏi, chuyên đi thi công các lăng mộ đẹp nổi tiếng ở An Bằng, Phú Vang, Huế); Đặng Văn Quý (thợ mộc giỏi ở Quảng Nam)…

Ngoài ra, nhiều em nhờ thầy Hòa dìu dắt, được học tiếp lên cao và hiện đã có việc làm ổn định, như Trần Văn Muốn (tốt nghiệp ngành Công nghệ sinh học, Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng); Trần Văn Mậu (tốt nghiệp ngành Trồng trọt, Trường Đại học Nông Lâm Huế); Hà Thị Thanh Tâm (tốt nghiệp Trường Đại học Kinh tế Huế)…

Hồ Thị Tươi, sinh viên năm thứ tư, ngành Trồng trọt, Trường Đại học Nông Lâm Huế chia sẻ: “Nếu không có thầy Hòa đến nhà động viên bố mẹ cho em ra lớp, thì chắc giờ đây em sống trong ‘bóng tối’, em biết ơn thầy nhiều lắm!”.

Thầy Hòa hiện phụ trách lớp xóa mù, học ban đêm ở khu Định Cư (xã Phú An, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế) có 18 học viên, độ tuổi từ 30 - 62 và 1 lớp học miễn phí cho người lớn tuổi tại nhà. Ông Trần Thưởng, 57 tuổi, đang theo học lớp xóa mù tại nhà thầy Hòa vui vẻ nói: “Thấy mấy đứa trong nhà hát hò vui vẻ mà bản thân ngồi nhìn cái tivi mãi cũng chán, được thầy Hòa động viên nên tui quyết định làm ‘học trò’ của thầy. Sau mấy tháng theo đuổi, chừ tui đã biết làm các phép tính cộng trừ, biết đọc và…. hát karaoke”.

Tìm về ngôi làng có cái tên rất “kêu” - Đập Góc nằm biệt lập, một bên là cánh đồng, còn bên kia là đầm phá Tam Giang trải dài mênh mông bốn bề sóng nước. Nơi ấy, có một người thầy ngoài biên chế vẫn ngày đêm âm thầm trao truyền kiến thức cho con em dân chài thất học. Bởi, trái tim thầy đã được đánh thức bởi lòng trắc ẩn và tình thương con trẻ vô bờ bến.

Thầy Lê Văn Song – Phó Trưởng phòng GD&ĐT huyện Phú Vang, cho biết: Thầy Trần Văn Hòa là một tấm gương sáng trong làng giáo của huyện nhà về sự tận tâm, tận hiến. Tuy không công tác ở trường công lập, nhưng thầy đã có sự đóng góp đáng kể cho sự nghiệp giáo dục ở địa phương nói chung và công tác xóa mù chữ, một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước.