Thu – chi sao cho đúng
Việc tăng học phí của các trường đại học tự chủ theo TS Nguyễn Thị Cúc Phương - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hà Nội là cần thiết. Học phí là một phần thu nhập quan trọng để đầu tư cho điều kiện giảng dạy và học tập tốt hơn. Nhờ có lộ trình tăng học phí, trong những năm gần đây, nhà trường đã đầu tư cơ sở vật chất khang trang, phòng học có điều hoà, hệ thống phòng máy tính hiện đại.
Một thực tế cần nhìn nhận hiện nay đó là thu nhập của giảng viên đại học vẫn ở mức trung bình. Vì thế có hiện tượng “chảy máu chất xám” khi các thầy cô rời trường công để sang làm giảng viên trường tư vì thu nhập cao hơn. Do đó, điểm mấu chốt là làm sao để tăng thu nhập cho giảng viên bên cạnh tăng các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị. Hiện nay học phí chiếm khoảng 60 - 65% tổng thu của nhà trường nên trường phải tìm thêm các nguồn thu khác nhau ngoài học phí (Trường ĐH Hà Nội có nguồn thu từ dịch vụ thi năng lực ngoại ngữ). Tuy nhiên, mấy năm qua do ảnh hưởng bởi dịch bệnh nên nguồn thu này cũng bị ảnh hưởng.
TS Nguyễn Thị Cúc Phương cũng cho rằng, việc đi học đại học cần coi như một khoản đầu tư xứng đáng để sau này các em có cơ hội việc làm tốt. Đơn cử, học phí của một sinh viên có thể lên tới khoảng 23 - 25 triệu đồng/năm. Nhưng nếu sinh viên đó ra trường mà có khả năng ngoại ngữ tốt thì thu nhập có thể đạt trung bình 10 triệu đồng/tháng. Như vậy chỉ cần đi làm 2 - 3 tháng là lương của em đó có thể bù đủ số tiền học phí cho cả một năm học. Nếu tính bài toán về chi phí đầu tư ban đầu và công ăn việc làm sau này thì điều này rất xứng đáng.
Với những sinh viên thuộc diện khó khăn, trường có hai hình thức hỗ trợ. Theo quy định, tất cả trường đại học đều phải dành tối thiểu 8% học phí để chi học bổng khuyến khích học tập cho sinh viên. Học bổng là 100% (học lực khá), 110% (học lực giỏi) và 120% (học lực xuất sắc) của mức học phí mà sinh viên đã đóng.
Chia sẻ thông tin tăng học phí, em Trần Thị Hồng Minh - sinh viên K59 Khoa Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Ngoại thương cho hay: Từ năm học trước nhà trường đã có thông báo tăng không quá 10% học phí. Tuy nhiên, do dịch bệnh Covid-19 nên kế hoạch này vẫn chưa thực hiện. Nữ sinh này đã nhận rõ sự đổi khác về cơ sở vật chất khi nhà trường đầu tư xây dựng mới khu vực sân khấu và khánh thành không gian tự học để giúp sinh viên có thêm một địa điểm để tự học mỗi khi không phải lên giảng đường.
Chia sẻ về vấn đề này, TS Lê Đông Phương – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giáo dục đại học đồng quan điểm và khẳng định, nếu các trường không nâng học phí trong bối cảnh ngân sách từ Nhà nước bị cắt giảm sẽ khó duy trì hoạt động. Ông cho rằng, việc tăng học phí cần làm theo lộ trình phù hợp với tình hình ở từng địa phương. Bên cạnh đó, các khoản thu chi cần được nhà trường công khai, minh bạch và sử dụng đúng mục đích, tránh tình trạng thu chi sai quy định.