Nhiều giải pháp đột phá được đề xuất nhằm tháo gỡ khó khăn, khơi thông nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ xây dựng Khu Đại học Phố Hiến.

Chiều 18/12, Bộ GD&ĐT phối hợp với UBND tỉnh Hưng Yên tổ chức hội nghị tổng kết thực hiện Quyết định số 999/QĐ-TTg ngày 10/7/2009 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án xây dựng Khu Đại học Phố Hiến.
Dự hội nghị có Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc; Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên Phạm Quang Ngọc; đại diện lãnh đạo Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, các Bộ ngành; lãnh đạo các đơn vị chức năng của Bộ GD&ĐT, các trường cao đẳng, đại học và một số đơn vị có liên quan.
Tỷ lệ thực hiện còn thấp so với mục tiêu
Theo đánh giá của Ban Quản lý Khu Đại học Phố Hiến, sau 15 năm triển khai thực hiện, Đề án còn nhiều hạn chế, đặc biệt là chưa thu hút được đủ số trường đại học đăng ký di dời về Khu Đại học Phố Hiến. Đến nay mới chỉ có 2 trường đại học về đầu tư xây dựng là trường Đại học Chu Văn An (nay là trường Đại học Intracom) hoạt động từ năm 2012 và trường Đại học Thuỷ lợi.
Ngoài ra, diện tích đất sử dụng của Khu Đại học đạt được còn rất thấp so với quy mô Đề án, trong đó diện tích đất xây dựng các trường đại học mới thực hiện được khoảng 63,25ha/773,1ha (đạt tỷ lệ 8,2%); diện tích đất giao thông, bãi đỗ xe và hạ tầng kỹ thuật (chủ yếu là hạ tầng giao thông) thực hiện được khoảng 69ha/170,3ha (đạt tỷ lệ 40,5%); phần diện tích đất xây dựng khu đô thị tạo vốn mới thực hiện được khoảng 44,4ha/276,9ha (đạt tỷ lệ 16%).
Trên cơ sở thực tiễn thực hiện Đề án, tại hội nghị, tỉnh Hưng Yên đề xuất điều chỉnh, bổ sung một số nội dung của Đề án Khu Đại học Phố Hiến:
Điều chỉnh quy mô sử dụng đất của Khu Đại học Phố Hiến tỉnh Hưng Yên đảm bảo phù hợp với định hướng phát triển khu nghiên cứu, đào tạo trong đồ án Quy hoạch tỉnh Hưng Yên thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, đáp ứng nhu cầu mở rộng quy mô đào tạo, mở rộng diện tích, hiện đại hóa cơ sở vật chất để đạt chuẩn của các Đại học, trường Đại học, Viện Nghiên cứu…
Điều chỉnh, bổ sung một số lĩnh vực vào mục tiêu, cơ cấu của Đề án Khu Đại học Phố Hiến gồm: Các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Trường phổ thông có nhiều cấp học.

Điều chỉnh tính chất nguồn vốn thực hiện Đề án từ chỉ đấu giá quyền sử dụng đất đối với đất đô thị chuyển sang hình thức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với đất khu đô thị tập trung và đấu giá quyền sử dụng đất đối với các khu đất ở đô thị có quy mô dưới 20 ha.
Gia hạn thời gian thực hiện Đề án đến năm 2035 định hướng đến năm 2050.
Cho phép các trường Đại học, Cao đẳng, cơ sở nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở giáo dục phổ thông công lập được tạo nguồn vốn từ việc chuyển đổi một phần hoặc toàn bộ tài sản, quyền sử dụng đất tại các cơ sở cũ của trường từ nội thành Hà Nội về Khu Đại học Phố Hiến; trong đó, các trường được phép sử dụng tối thiểu 50% quỹ đất tại vị trí hiện có để tạo nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở mới.
Đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn
Tại hội nghị, các đại biểu tập trung phân tích thực trạng, nguyên nhân và kiến nghị những giải pháp, định hướng phát triển Khu Đại học Phố Hiến.
Trường Đại học Chu Văn An (nay là trường Đại học Intracom) là một trong những đơn vị đầu tư xây dựng trường đại học tại Khu Đại học Phố Hiến sớm nhất. GS. TS. Ngô Xuân Bình, Quyền Hiệu trưởng Trường Đại học Intracom chỉ ra một số những khó khăn vướng mắc hiện nay như: Quỹ đất của trường ít so với định hướng phát triển gây khó khăn trong triển khai đầu tư mở rộng đồng bộ hạ tầng phục vụ giảng dạy, học tập; cơ chế hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi cho cơ sở giáo dục đại học tư thục chưa rõ ràng, hạn chế khả năng huy động vốn xã hội hóa; một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật chung (điện, nước, giao thông nội khu, hạ tầng số) chưa được đầu tư đồng bộ, ảnh hưởng đến khả năng thu hút các nhà đầu tư thứ cấp và sinh viên học tập, sinh hoạt…

GS. TS. Ngô Xuân Bình đề nghị UBND tỉnh Hưng Yên và Ban Quản lý Khu Đại học Phố Hiến đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật chung và ban hành những thủ tục thuận lợi trong việc giao đất mở rộng cho các cơ sở giáo dục có quyết tâm thực hiện dự án; tăng cường liên kết giao thông đô thị và dịch vụ công cộng giữa khu đại học và trung tâm của tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên, sinh viên và chuyên gia làm việc, học tập …
Đại diện Trường Đại học Intracom cũng kiến nghị tỉnh Hưng Yên nghiên cứu, xem xét ủng hộ Nhà trường mở rộng triển khai dự án đầu tư và phát triển Trường Đại học Intracom; hỗ trợ xây dựng Trung tâm nghiên cứu – đổi mới sáng tạo liên kết giữa các trường đại học trong khu, tạo sức lan tỏa, hình thành hệ sinh thái tri thức và sáng tạo của vùng.
Trong khi đó, Phó Hiệu trưởng Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông Nguyễn Trung Kiên kiến nghị, tỉnh Hưng Yên, Bộ GD&ĐT xem xét xác định rõ vai trò, vị thế của Khu Đại học Phố Hiến trong tổng thể không gian phát triển của tỉnh và của vùng Đồng bằng sông Hồng; đồng thời, tỉnh cần tiếp tục hoàn thiện các điều kiện về quy hoạch, đất đai và hạ tầng đối với Khu Đại học Phố Hiến theo hướng ổn định, đồng bộ và có lộ trình rõ ràng, tạo điều kiện để các trường đại học yên tâm đầu tư, phát triển cơ sở đào tạo.
Ông Kiên cũng đề nghị tỉnh xem xét triển khai các cơ chế hỗ trợ đối với các cơ sở giáo dục đại học. Trong đó, không chỉ về đất đai mà còn nguồn lực đầu tư cũng như các chính sách đồng hành hỗ trợ lâu dài như: hỗ trợ học phí cho học sinh của tỉnh khi học tại các cơ sở đại học đóng tại tỉnh nhà; kết nối cơ sở giáo dục với hệ sinh thái doanh nghiệp của tỉnh; cũng như các cơ chế thu hút nhân tài,..

Cần thiết gia hạn thời gian thực hiện
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc đánh giá, đến nay các mục tiêu thực hiện trong Đề án còn rất thấp. Nguyên nhân chính là do thiếu đầu tư đồng bộ, hoàn chỉnh về cơ sở hạ tầng, dịch vụ để thu hút sinh viên, nguồn lực đầu tư các trường đại học còn hạn chế.
Cho rằng việc tiếp tục thực hiện đề án xây dựng Khu Đại học Phố Hiến là rất quan trọng, Thứ trưởng đề nghị tỉnh Hưng Yên tiếp tục thực hiện Đề án Khu Đại học Phố Hiến với tầm nhìn dài hạn. Định hướng phát triển Khu Đại học Phố Hiến thành một trung tâm đại học, khoa học và tri thức tại khu vực này. Đây sẽ là một động lực quan trọng cho sự phát triển của vùng đồng bằng sông Hồng.
Từ những kinh nghiệm trong xây dựng, thu hút các trường vào Khu Đại học tại các địa phương khác, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc yêu cầu tỉnh Hưng Yên phải quyết tâm đầu tư, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ vốn đầu tư xây dựng cho các trường. Tạo điều kiện cho các nhà đầu tư tư nhân tham gia đầu tư xây dựng các trường đại học, cao đẳng chất lượng cao.
Thứ trưởng cũng yêu cầu các trường Đại học, Học viện nghiên cứu xây dựng phân khu, phân hiệu tại Khu Đại học Phố Hiến để giảm tải áp lực từ nội thành Hà Nội. Đồng thời, nghiên cứu kết hợp phát triển các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và phổ thông chất lượng cao trong khu vực đại học.
"Các kiến nghị của tỉnh Hưng Yên, Bộ GD&ĐT ghi nhận và tiếp tục nghiên cứu và phối hợp với địa phương để tham mưu, đề xuất giải pháp phù hợp trong thời gian sớm nhất", Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Văn Phúc khẳng định.