Thay đổi thẩm quyền biên soạn, phê duyệt tài liệu GD địa phương: Tiết kiệm nguồn lực

Ý kiến này nhận được sự đồng tình của cán bộ quản lý giáo dục địa phương, nhà trường từ thực tiễn triển khai Chương trình GDPT 2018.

Rút ngắn quy trình phê duyệt

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục xác định tài liệu giáo dục địa phương không phải sách giáo khoa; giao giám đốc sở GD&ĐT tổ chức biên soạn tài liệu giáo dục địa phương, hội đồng cấp tỉnh thẩm định và UBND cấp tỉnh phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương.

Khẳng định sửa đổi là cần thiết, ông Võ Văn Bé Hai - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bến Tre cho biết, tài liệu giáo dục địa phương phản ánh văn hóa, lịch sử, địa lý, kinh tế - xã hội của từng tỉnh, thành phố. Do đó, chính quyền địa phương là đơn vị hiểu rõ nhất những nội dung cần đưa vào giảng dạy. Việc giao quyền chủ động cho địa phương giúp tài liệu linh hoạt, sát với thực tế và nhu cầu học sinh hơn, thay vì áp dụng khuôn mẫu từ Trung ương.

Bên cạnh đảm bảo tính đặc thù và sát với thực tiễn địa phương, thay đổi liên quan đến tài liệu giáo dục địa phương khi điều chỉnh Luật Giáo dục được ông Võ Văn Bé Hai đánh giá phù hợp với chủ trương phân cấp, tăng tính tự chủ của địa phương. Theo đó, chuyển thẩm quyền phê duyệt về cấp tỉnh thể hiện xu hướng phân cấp quản lý giáo dục hiện đại, giúp rút ngắn quy trình phê duyệt, tăng tính chủ động; tạo điều kiện để địa phương chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng tài liệu, đồng thời giảm tải cho Bộ GD&ĐT.

Đổi mới này đồng thời thuận tiện cho việc xuất bản, in ấn và phát hành tài liệu. Khi địa phương được trao quyền phê duyệt sẽ giảm được các thủ tục hành chính vì không phải trình Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt; địa phương chủ động hơn trong khâu xuất bản, in ấn, phát hành, đảm bảo tài liệu đến tay giáo viên, học sinh kịp thời. Quy định mới cũng tạo điều kiện để địa phương hợp tác linh hoạt với các nhà xuất bản hoặc in ấn tại chỗ, tiết kiệm chi phí và thời gian.

“Đến nay, Bộ GD&ĐT hoàn thành việc thẩm định toàn bộ tài liệu Giáo dục địa phương từ lớp 1 đến lớp 12 của 63 tỉnh, thành. Vì vậy, nếu cần biên soạn lại chủ yếu chỉ cập nhật những thay đổi nhỏ, như địa giới hành chính hoặc bổ sung chi tiết cục bộ. Những thay đổi này không nhất thiết phải do Bộ GD&ĐT phê duyệt, mà hoàn toàn có thể ủy quyền cho cấp tỉnh, đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực”, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bến Tre cho biết thêm.

Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Phú Thọ Phùng Quốc Lập đồng quan điểm và cho rằng thay đổi này hoàn toàn phù hợp, đúng với định hướng tăng cường phân cấp cho đia phương. Toàn bộ nội dung, kiến thức liên quan đến địa phương, nên chắc chắn sẽ thuận tiện, hợp lý hơn khi giao địa phương chủ động, chịu trách nhiệm.

Thêm nữa, tài liệu mang tính mở, trong quá trình sử dụng, địa phương, cơ sở giáo dục tùy tình hình cụ thể có thể bổ sung hoặc giảm tải chương trình nội dung theo yêu cầu cần đạt. Nếu thẩm quyền thuộc về Bộ GD&ĐT thì Bộ phải duyệt nhiều lần. Đây là một trong những khó khăn phát sinh khi giao thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương cho Bộ GD&ĐT.

“Phú Thọ đã hoàn thành 12 cuốn tài liệu Giáo dục địa phương (từ lớp 1 đến lớp 12), bảo đảm tiến độ, chất lượng và phù hợp đặc điểm tình hình của tỉnh. Các tài liệu này được đưa vào giảng dạy tại tất cả cơ sở giáo dục phổ thông trên toàn tỉnh”, ông Phùng Quốc Lập thông tin thêm.

Ông Hoàng Minh - Hiệu trưởng Trường THPT Phú Bài (TP Huế) cũng cho rằng, tài liệu phản ánh đặc điểm lịch sử, văn hóa, địa lý, kinh tế... của địa phương nên người biên soạn, thẩm định, phê duyệt cần hiểu rõ đặc trưng vùng miền.

Do đó, dự kiến thay đổi khi điều chỉnh Luật Giáo dục về tài liệu giáo dục địa phương là phù hợp với tinh thần phân cấp, phân quyền trong quản lý Nhà nước, giúp giảm tải cho Bộ GD&ĐT, tăng tính chủ động cho địa phương. Quá trình thẩm định, phê duyệt cũng nhanh chóng, linh hoạt hơn.

Chủ động, linh hoạt trong in ấn, phát hành

Liên quan đến thay đổi khi không coi tài liệu giáo dục địa phương là sách giáo khoa, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Bến Tre Võ Văn Bé Hai nhận định phù hợp cả về mặt pháp lý và quản lý. Ông lý giải: Sách giáo khoa là tài liệu bắt buộc, được sử dụng thống nhất trên toàn quốc, có ảnh hưởng lớn đến kết quả học tập, kiểm tra, thi cử. Trong khi đó, tài liệu giáo dục địa phương chỉ mang tính bổ trợ, tích hợp, không dùng làm căn cứ đánh giá, xếp loại học sinh. Vì vậy, không nên xếp tài liệu này vào nhóm sách giáo khoa.

Đặc biệt, hiện nay, việc in ấn, phát hành tài liệu giáo dục địa phương tại hầu hết tỉnh, thành phố gặp nhiều khó khăn; chủ yếu do vướng mắc trong khâu kê khai, thẩm định giá biên soạn sách giáo khoa để làm căn cứ tổ chức đấu thầu. Những yêu cầu về thủ tục này khiến tiến độ triển khai tài liệu giáo dục địa phương bị chậm, ảnh hưởng đến kế hoạch giảng dạy và học tập tại các cơ sở giáo dục phổ thông.

Trong bối cảnh đó, theo ông Võ Văn Bé Hai, việc không coi tài liệu giáo dục địa phương là sách giáo khoa có thể xem như giải pháp phù hợp nhằm tháo gỡ các rào cản về mặt thủ tục hành chính. Khi không nằm trong danh mục sách giáo khoa, các địa phương chủ động, linh hoạt hơn trong việc tổ chức in ấn, phát hành, bảo đảm kịp thời và hiệu quả trong sử dụng.

Ông Phùng Quốc Lập cũng đồng tình khi xác định tài liệu giáo dục địa phương không phải sách giáo khoa; lý do, đây chỉ là tài liệu giúp thầy cô, học sinh tham khảo trong dạy và học. Tài liệu này không là sách giáo khoa còn giúp việc chỉnh sửa cho phù hợp với thực tiễn thay đổi của địa phương từng giai đoạn thuận tiện hơn.

Ông Hoàng Minh thì cho rằng, khi không là sách giáo khoa, tài liệu giáo dục địa phương có thể linh hoạt hơn trong biên soạn, cập nhật nội dung theo thời gian và thực tiễn địa phương; tạo điều kiện cho giáo viên, học sinh tự chủ lựa chọn và sáng tạo trong quá trình học.