Sau nhiều thập kỷ quan sát và nghiên cứu, Darwin đề xuất giả thuyết cho rằng các loài có nguồn gốc từ một tổ tiên chung và dần dần tiến hóa thông qua chọn lọc tự nhiên. Lý thuyết của ông chắc chắn đã thách thức lý thuyết về sự sáng tạo ra thế giới của Chúa, nó gây ra những cuộc tranh luận gay gắt về tôn giáo và triết học vào thời điểm đó, đồng thời truyền cảm hứng cho các nhà khoa học khám phá cơ chế tiến hóa sinh học.
Sự phát triển của công nghệ gen có lẽ là đóng góp quan trọng nhất cho các nghiên cứu liên quan tới sinh học tiến hóa kể từ ngày giả thuyết của Darwin ra đời. DNA tồn tại trong tất cả các sinh vật sống, cũng đồng nghĩa với việc có khả năng mọi loài trên Trái Đất đều tiến hóa từ cùng một tổ tiên. Ảnh: CNN
Về câu hỏi thứ ba, Darwin đề xuất thuyết chọn lọc tự nhiên, tức là động lực tiến hóa của loài xuất phát từ quan niệm sinh tồn của kẻ mạnh nhất thông qua chọn lọc tự nhiên. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, do có tương đối ít bằng chứng về hóa thạch chuyển tiếp và lý thuyết về sinh học phân tử vẫn chưa xuất hiện nên Darwin thiếu bằng chứng đầy đủ để hỗ trợ cho câu trả lời của ông cho câu hỏi này.
Tuy nhiên, với sự phong phú và phát triển của nghiên cứu khoa học tiếp theo, thuyết tiến hóa đã được củng cố hơn nữa. Khi ngày càng có nhiều bằng chứng được phát hiện, các học giả tiếp theo đã kết hợp tầm quan trọng của đột biến vào lý thuyết tiến hóa và đưa ra các cơ chế di truyền Mendel để giải thích sự di truyền và biến thể.
Điều này cho phép phát triển thuyết tiến hóa trên cơ sở Darwin và hình thành một hệ thống lý thuyết về tiến hóa toàn diện. Những phát triển này làm cho thuyết tiến hóa trở nên phức tạp hơn và ngày càng có nhiều người bắt đầu tin vào nó. Quá trình làm phong phú và phát triển thuyết tiến hóa phù hợp với quy luật hiểu biết của chúng ta về sự vật, đồng thời còn cho thấy khoa học là một hệ thống mở và không ngừng phát triển.
Thông thường, những nhà nghiên cứu tiến hóa hay có xu hướng chỉ ra những điểm khác biệt giữa những loài sinh vật hiện tại so với tổ tiên của chúng, nhưng đồng thời cũng luôn tìm kiếm những đặc tính giống nhau tồn tại cho đến tận bây giờ. Điều này khiến chúng ta có thể thấy rõ quá trình tiến hóa, cũng như thể hiện sự tinh vi trong việc hình thành loài. Ảnh: Zhihu
Nghiên cứu về tiến hóa sinh học có ý nghĩa quan trọng đối với thế giới quan của chúng ta. Sự hiểu biết của con người về nguồn gốc các loài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự hiểu biết và cách nhìn của chúng ta về thế giới.
Thuyết tiến hóa đã gây tranh cãi kể từ khi nó xuất hiện và cuộc tranh luận chưa bao giờ dừng lại. Trên thực tế, xét về mặt cơ bản, thuyết tiến hóa cũng dựa trên rất nhiều cơ sở khoa học và có thể chịu đựng được sự nghiên cứu kỹ lưỡng trong thời gian dài hàng triệu năm. Xét cho cùng, đây chỉ là một giả thuyết và lý thuyết này sẽ tiếp tục được cải thiện và sửa đổi trong những năm tới.