Theo kế hoạch, TP.HCM sẽ xây dựng 355km đường sắt đô thị trong vòng 10 năm tới, với tuyến Metro số 2 dự kiến khởi công vào tháng 12/2025.
Ngày 26/3, UBND TP.HCM ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 188 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm phát triển mạng lưới đường sắt đô thị. Theo đó, thành phố sẽ xây dựng 355km đường sắt đô thị trong vòng 10 năm tới..
Để hiện thực hóa mục tiêu này, TP.HCM tập trung triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm, đảm bảo tiến độ và chất lượng dự án. Trước hết, TP.HCM sẽ ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể theo Nghị quyết 188, đồng thời huy động và bố trí nguồn vốn đầu tư hợp lý.
Công tác chuẩn bị đầu tư và triển khai dự án sẽ được thực hiện song hành với việc phát triển đô thị theo mô hình TOD nhằm tối ưu hóa quỹ đất xung quanh các tuyến Metro. Thành phố cũng chú trọng phát triển công nghiệp đường sắt, chuyển giao công nghệ, sử dụng vật liệu xây dựng tiên tiến và quản lý bãi đổ thải một cách hiệu quả.
Bên cạnh đó, UBND TP.HCM yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cần tập trung toàn bộ nguồn lực để thực hiện. Các đơn vị chủ đầu tư và địa phương có tuyến Metro đi qua phải tổ chức bộ máy, bố trí nhân sự phù hợp nhằm đảm bảo tiến độ.
Từ nay đến tháng 4, TP.HCM sẽ hoàn thiện thủ tục chuyển đổi nguồn vốn đầu tư tuyến Metro số 2 từ vốn ODA sang đầu tư công. Sau đó, thành phố sẽ đấu thầu và dự kiến khởi công dự án vào tháng 12.
Đối với 6 tuyến Metro còn lại, TP.HCM cũng sẽ lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm định và phê duyệt dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Thành phố đặt mục tiêu khởi công các tuyến này từ năm 2027, công tác giải phóng mặt bằng diễn ra trong giai đoạn 2025 - 2027.
Cùng với việc triển khai các dự án, Sở Giao thông Công chánh TP.HCM sẽ xây dựng đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức phục vụ phát triển hệ thống đường sắt đô thị giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Để phát triển đường sắt đô thị, TP.HCM cần huy động khoảng 40,2 tỷ USD trong vòng 10 năm tới. Thành phố sẽ tận dụng các cơ chế tài chính đặc thù theo Nghị quyết 188, bao gồm ngân sách Trung ương và địa phương, nguồn thu từ phát triển đô thị theo mô hình TOD, phát hành trái phiếu chính quyền địa phương và vay vốn ODA cùng các khoản vay ưu đãi nước ngoài.
Ngoài ra, UBND TP.HCM cũng yêu cầu rà soát, điều chỉnh quy hoạch vùng phụ cận các ga Metro, chuyển nhượng chỉ tiêu sử dụng đất giữa các dự án để tối ưu hóa quỹ đất theo mô hình TOD. Lãnh đạo UBND thành phố sẽ trực tiếp giám sát, kiểm tra và đôn đốc tiến độ triển khai các dự án Metro.
Việc phát triển 355km đường sắt đô thị được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào việc giảm ùn tắc giao thông, thúc đẩy phát triển đô thị bền vững và nâng cao chất lượng sống của người dân TP.HCM trong tương lai.