Từ đam mê AI đến điểm tốt nghiệp tuyệt đối

Lã Nguyễn Gia Hy, sinh viên chuyên ngành Trí tuệ Nhân tạo, Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia TPHCM - tốt nghiệp sớm với GPA (Grade Point Average - điểm trung bình các môn học) 4.0/4.0.

“Kỳ thủ toán học” trở thành kỹ sư AI tương lai

Với GPA tuyệt đối 4.0/4.0, tốt nghiệp trước thời hạn, Lã Nguyễn Gia Hy trở thành sinh viên duy nhất nhận Huy chương Vàng trong đợt tốt nghiệp tháng 4/2025 của Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM).

“Tôi đến với Trí tuệ Nhân tạo từ sự tò mò ban đầu, nhưng dần dần nhận ra niềm đam mê thật sự trong việc hiểu cách những hệ thống thông minh hoạt động và tạo ra giá trị thực tiễn cho xã hội”, Gia Hy chia sẻ.

Vốn là cựu học sinh lớp chuyên Toán, Trường Phổ thông Năng khiếu - Đại học Quốc gia TPHCM, Gia Huy được tuyển thẳng vào Trường Đại học Bách khoa nhờ giải Nhì kỳ thi Học sinh giỏi quốc gia môn Toán. Trước đó, nam sinh đã gây ấn tượng với chuỗi thành tích nổi bật: Huy chương Vàng môn Toán lớp 10 kỳ thi Olympic 30/4, giải Nhất kỳ thi Học sinh giỏi Thành phố lớp 11 và điểm tuyệt đối tại kỳ thi Toán quốc tế Singapore & Asian Schools Math Olympiad (SASMO) lớp 10.

Niềm yêu thích Toán học từ bé như là bước đệm tự nhiên để Hy bén duyên với trí tuệ nhân tạo (AI), lĩnh vực mà anh đánh giá là “hội tụ giữa logic toán học, tư duy thuật toán và ứng dụng thực tiễn phong phú”. Hình ảnh hệ thống AlphaGo đánh bại kỳ thủ cờ vây từng là nguồn cảm hứng mạnh mẽ thôi thúc Hy đi sâu tìm hiểu AI.

“Gần đây, sự xuất hiện của các mô hình AI tạo sinh như ChatGPT hay Deepseek càng khiến tôi tò mò và mong muốn tìm hiểu sâu hơn về phương thức hoạt động của những hệ thống này. Ngoài ra, các môn học trên trường như Học máy và Nhập môn Trí tuệ nhân tạo đã giúp tôi tiếp cận nền tảng kiến thức bài bản, từ đó càng làm rõ hơn đam mê và định hướng lâu dài của tôi với lĩnh vực này”, Hy chia sẻ.

Học để tạo ra ứng dụng thiết thực

Không chỉ giỏi lý thuyết, Gia Hy sớm thể hiện niềm say mê với các dự án kỹ thuật và nghiên cứu thực tiễn. Một trong những dự án anh tâm đắc nhất là đề tài tốt nghiệp: “Phân loại rác thải thông qua học tự giám sát” (self-supervised learning). Đề tài hướng đến giải quyết bài toán phân loại rác trong điều kiện thiếu dữ liệu gán nhãn - một bài toán tưởng chừng rất “kỹ thuật” nhưng lại mang đậm yếu tố xã hội và môi trường.

“Đề tài tập trung vào việc khai thác hiệu quả dữ liệu chưa gán nhãn bằng cách kết hợp giữa học biểu diễn và phân cụm, từ đó giúp mô hình tự động học đặc trưng hữu ích mà không cần quá nhiều dữ liệu nhãn. Hướng tiếp cận này không chỉ góp phần cải thiện độ chính xác của mô hình phân loại mà còn giúp giảm đáng kể chi phí gán nhãn - vốn là một trở ngại lớn trong các ứng dụng thực tế như xử lý rác thông minh ở môi trường có nhiều biến động”, Gia Hy lý giải.

Trong vai trò thành viên nhóm nghiên cứu URA, Hy đã nhận được sự hướng dẫn của PGS.TS Quản Thành Thơ - Trưởng khoa Khoa học và Kỹ thuật Máy tính, Trường Đại học Bách khoa. Tại đây, anh đang góp phần cải thiện Chatbot tư vấn tuyển sinh của trường, hướng tới mục tiêu tăng cường phản hồi và tăng tính cá nhân hóa cho người dùng - một minh chứng rõ nét cho việc AI có thể hỗ trợ hiệu quả trong hoạt động giáo dục.

Đặc biệt, Gia Hy cũng tham gia viết một bài báo khoa học với vai trò tác giả chính, hiện đã gửi đến một hội nghị quốc tế hạng B về hệ thống thị giác thông minh. Bài báo này là sự phát triển từ đồ án tốt nghiệp của anh, nhưng được mở rộng và thử nghiệm sâu hơn trong các điều kiện thực tế, như phân loại lỗi ngoại quan trong sản phẩm công nghiệp hoặc nhận diện rác thải công nghiệp. Đây là những bài toán có tính ứng dụng cao nhưng lại gặp khó khăn lớn trong việc thu thập dữ liệu đã được gán nhãn.

Hành trình tốt nghiệp sớm

Dù đảm nhận nhiều hoạt động học thuật và nghiên cứu, Gia Hy vẫn duy trì kết quả học tập xuất sắc và thậm chí hoàn thành chương trình sớm hơn so với kế hoạch. Anh luôn đặt ra lộ trình học tập cụ thể ngay từ đầu. Trong các kỳ nghỉ hè, nam sinh tranh thủ trước một số môn cơ sở và chuyên ngành để nhẹ gánh vào năm học chính thức.

Ngoài ra, phương pháp học tập của Hy cũng rất bài bản: Đọc toàn bộ giáo trình (400 - 500 trang), không chỉ học qua slide mà còn tìm thêm tài liệu từ YouTube; luyện đề từ các trường khác; nắm chắc quy chế học vụ để tối ưu lộ trình.

Giai đoạn thử thách nhất đối với Hy là học kỳ II năm thứ 3, khi anh vừa học môn khó nhất ngành (Nguyên lý ngôn ngữ lập trình). “Trong học kỳ đó, tôi đồng thời phải làm đồ án chuyên ngành và tìm kiếm công việc thực tập, nên không có đủ thời gian để ôn tập kỹ lưỡng. Vì vậy mà tôi chỉ đạt 7,5 điểm cho môn này”, Hy nói.

Tuy nhiên, nhờ vượt qua giai đoạn căng thẳng đó, học kỳ cuối của anh trở nên nhẹ nhàng hơn, tạo điều kiện giúp Hy cải thiện điểm số một số môn chưa đạt kết quả tốt trước đó. “Ban đầu, tôi chủ quan học qua video và đề cũ, nên dễ nhầm lẫn do câu hỏi có yếu tố gây nhiễu. Sau khi rút kinh nghiệm, tôi học kỹ giáo trình và đạt điểm A cho toàn bộ các môn”, Hy chia sẻ.

Sẵn sàng cho hành trình học thuật toàn cầu

Trong 2 - 3 năm tới, Gia Hy đặt mục tiêu học cao học chuyên sâu về Trí tuệ nhân tạo tại các trường đại học quốc tế có thế mạnh nghiên cứu, từ châu Âu, Mỹ đến Hàn Quốc, Singapore. Để chuẩn bị cho chặng đường đó, anh tập trung trau dồi các kỹ năng kỹ thuật mang tính nền tảng: Đọc hiểu tài liệu học thuật, viết báo khoa học và giao tiếp học thuật bằng tiếng Anh.

Với sự chỉn chu trong học thuật, tinh thần cầu tiến và định hướng phát triển rõ ràng, Gia Hy đang vững bước trên con đường trở thành một nhà nghiên cứu AI tài năng, mang tri thức phục vụ cộng đồng và góp phần giải quyết các vấn đề thực tiễn bằng công nghệ thông minh. Không chỉ dồn sức cho học tập và nghiên cứu, Hy chú ý cân bằng cuộc sống bằng việc đọc sách, nghe nhạc, chơi thể thao cuối tuần và thực tập tại doanh nghiệp để làm quen môi trường làm việc quốc tế.

PGS.TS Quản Thành Thơ - Trưởng khoa Khoa học và Kỹ thuật Máy tính, giảng viên hướng dẫn nhận xét: “Hy là một sinh viên rất xuất sắc, có nền tảng kiến thức tốt, khả năng tự học cao và luôn nghiêm túc trong học tập cũng như nghiên cứu. Trong thời gian gần đây, khi tham gia nhóm nghiên cứu của PGS Thơ, Gia Hy đã thể hiện sự chủ động và cầu tiến rõ rệt. Anh tự tìm hiểu nhiều tài liệu chuyên sâu, nắm bắt vấn đề nhanh và không ngại đề xuất những hướng tiếp cận mới”.