Gửi bình luận
“Khi tôi còn học đại học, ngành kiến trúc và xây dựng đang ở thời kỳ hoàng kim”, Liu nhớ lại.
Ban đầu mọi việc suôn sẻ với Liu. Với tấm bằng danh giá từ Mỹ của mình, anh đã nhận được lời mời hậu hĩnh từ một công ty thiết kế tư nhân ở Thượng Hải, với mức lương khoảng 250.000 nhân dân tệ (gần 830 triệu VNĐ) mỗi năm.
Hai năm sau, anh rời vị trí để thành lập công ty riêng với hai đối tác. Nhưng công ty đã không sống sót qua cuộc khủng hoảng bất động sản, và Liu buộc phải nhận công việc thiết kế tại một doanh nghiệp nhà nước.
Một mô hình trưng bày tại triển lãm kiến trúc ở Tô Châu, tỉnh Giang Tô năm 2018
Anh hy vọng làm việc trong khu vực công ít nhất sẽ mang lại một mức độ đảm bảo công việc và ổn định từ 9 giờ sáng đến 6 giờ chiều. Nhưng anh đã nhầm.
Số lượng dự án mới đã giảm đáng kể, việc thu các khoản thanh toán đang trở nên khó khăn hơn và thậm chí một số chủ lao động không thể trả lương cho nhân viên, Liu cho biết.
Nhiều kiến trúc sư đã quá tuổi để chuyển sang các ngành nghề khác trong khi sinh viên mới tốt nghiệp liên tục gia nhập thị trường việc làm.
“Vì vậy, để cạnh tranh cho số lượng doanh nghiệp ngày càng thu hẹp, mọi người phải làm việc chăm chỉ hơn. Nó trở thành một cuộc đua bất tận", Liu nói.
Phản ánh vấn đề của nền kinh tế
Sự suy giảm của ngành kiến trúc bắt đầu vào giữa thập kỷ trước, khi sự cạnh tranh gia tăng dẫn đến cuộc chiến giá cả nổ ra giữa các công ty thiết kế đang khao khát giành được những gói thầu.
Một thập kỷ trước, các công ty thường tính phí thiết kế từ 80-100 nhân dân tệ/mét vuông cho một dự án xây dựng công cộng mới; bây giờ, các công ty có xu hướng tính phí chỉ bằng 1/5 hoặc thậm chí 1/10 số đó, theo báo cáo.
Nhưng cuộc khủng hoảng bất động sản đã làm cho mọi thứ tồi tệ hơn nhiều. Năm 2022, hàng loạt nhà phát triển bất động sản Trung Quốc gặp khó khăn về thanh khoản, khiến người mua nhà và nhà đầu tư mất niềm tin. Doanh số bán đất đai và bất động sản giảm ở mức hai con số, trong khi giá nhà đất đi ngược lại.
Mức lương đầu vào tại một số công ty hiện thấp tới 4.000 nhân dân tệ (hơn 13 triệu VNĐ) mỗi tháng.
Đầu năm 2022, một vụ bê bối nổ ra khi một kiến trúc sư 26 tuổi được phát hiện tử vong tại nhà sau nhiều tuần làm việc tăng ca. Các đồng nghiệp cho biết người đàn ông này thường xuyên bị buộc phải làm việc hơn 12 giờ một ngày và đôi khi làm xuyên đêm để hoàn thành các dự án cấp bách.
Cũng như nhiều trường hợp tương tự ở Trung Quốc, công ty sử dụng lao động phủ nhận trách nhiệm về cái chết, cho rằng không thể chứng minh được nó có liên quan đến làm việc quá sức. Nhưng vụ việc vẫn làm dấy lên sự tức giận trong giới kiến trúc sư.
Tuy nhiên, một số người vẫn lạc quan về tương lai của ngành. Rossana Hu, đồng sáng lập Văn phòng Nghiên cứu và Thiết kế Neri&Hu có trụ sở tại Thượng Hải và là chủ nhiệm khoa kiến trúc tại Đại học Đồng Tế, nói rằng kiến trúc sẽ luôn thu hút tài năng trẻ, ngay cả khi các công ty địa phương tiếp tục gặp khó khăn về tài chính.
“Sinh viên tốt nghiệp ngành kiến trúc của Trung Quốc đã tận hưởng sự bùng nổ chưa từng có của ngành này trong nhiều năm, vì vậy khi lương giảm xuống mức ‘trung bình’… thì họ không vui lắm,” Hu nói.
“Tuy nhiên, ở thế giới phương Tây, kiến trúc hiếm khi thực sự nằm trong số những nghề nghiệp được trả lương cao nhất. Hầu hết sinh viên không làm điều đó vì tiền; họ làm điều đó vì tình yêu thiết kế, sáng tạo, đóng góp cho xã hội và tham gia vào việc tạo ra một phần lịch sử văn hóa trong môi trường chúng ta đang sống".
