Khối Warszawa được thành lập năm 1955, là khối quân sự được Liên Xô lãnh đạo với sự tham gia của đại đa số các nước thuộc Trung và Đông Âu. Sau khi Liên Xô tan rã, khối này cũng bị giải tán.
Nhiều quốc gia từng thuộc khối Warszawa, các nước vùng Baltic và vùng Balkan sau này đã gia nhập NATO. Phần Lan gia nhập NATO năm 2023 và sắp tới Thụy Điển cũng sẽ chính thức gia nhập. Nga từng nhiều lần cảnh báo sự mở rộng của NATO tạo ra mối đe dọa với an ninh quốc gia Nga, đặc biệt là khả năng Ukraine được NATO kết nạp.
Đây là một trong những lý do Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladiimr Putin từng nói, theo RT.
Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov mô tả NATO là "công cụ đối đầu" và nhằm răn đe Nga. Ông Putin đã nhiều lần khẳng định Nga không hề có ý định tấn công các nước thành viên NATO.