Gửi bình luận
Để truyền đạt được nội hàm khá lớn và sâu này cho trẻ em chưa nhiều tuổi lắm, tôi nghĩ các thầy cô cứ để các em đọc thật chậm, thật kỹ, dừng lại ở các hình ảnh và từ ngữ gợi cảm xúc để tất cả thấm vào tâm hồn các em một cách tự nhiên nhất. Và có vài điều tôi muốn lưu ý:
Trước hết, tính cách đối lập - khi một mặt tôi tả con mèo như đứa trẻ bé bỏng và ngây thơ, một mặt lại nói đến cái phía dữ tợn, ghê gớm của con mèo như “hàm răng dài nhọn hoắt, nỗi kinh hoàng của bầy chuột nhắt, móng vuốt của đêm đen, con hổ con kiêu hãnh…”. Điều này khá khó lý giải nhưng lại bao hàm một ý tưởng sâu kín: Trong thực tế, một cái gì đó có thể ghê gớm với đối tượng khác nhưng lại bé nhỏ, thân gần với ta, và vì thế sự bé bỏng, thân gần càng tăng lên. Có thể nói ví dụ như một em bé nhỏ xíu và ngây thơ trong lòng người mẹ lại có thể là một người khổng lồ đối với một con kiến, con giun và điều mâu thuẫn đó làm nên sự thú vị của bản chất cuộc sống. Cũng như chúng ta có thể hình dung hình ảnh Phù Đổng Thiên Vương – Thánh Gióng ba tuổi đã có thể vùng lên đánh đuổi quân giặc Ân nhưng chắc chắn lúc trở về bên mẹ thì lại trở về là một em bé bé bỏng.
Điều thứ hai là với mệnh đề “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” - tôi đã lặp lại nhiều lần nhưng thơ không cho phép lặp nguyên như vậy, nên tôi đã cắt ra và đánh tráo các đoạn thành “Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ” hay “Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo”…, cách đánh tráo như vậy vẫn giữ nguyên lời cần nói mà lại có tính bất ngờ gây thú vị…
Đại khái như vậy. Mời mọi người cho thêm ý kiến theo nhận thức của chính mình.
 |
Sách Ngữ văn lớp 7 tập hai. |
- Đọc bài thơ, tôi thấy đây là tiếng thơ của một người trưởng thành hóa thân để viết những vần thơ cho con trẻ. Cuộc hóa thân này có gì thú vị và liệu có dễ dàng trong việc sáng tác thơ thiếu nhi của ông không, nhất là khi ông là một nhà thơ quân đội?
- Thật ra, nói đây là một bài thơ viết cho thiếu nhi cũng được, nhưng bản thân tôi thì coi nó là bài thơ viết cho tất cả mọi người, không riêng gì thiếu nhi. Những hình ảnh và cảm xúc trong bài thơ có thể có ở tất cả mọi người, dĩ nhiên trong đó có thiếu nhi. Tất nhiên câu chuyện cụ thể của bài thơ thì rất gần với thế giới trẻ em và điều đó là rất thú vị. Tôi viết không nhiều về thiếu nhi, chỉ có mấy bài thơ và một vài cái truyện ngắn nhỏ, nên thú thật không có kinh nghiệm gì nhiều.
- Từ năm học 2021 - 2022, các em học sinh THCS được học SGK theo Chương trình giáo dục phổ thông mới. Trong đó, môn Ngữ văn có nhiều sự đổi mới, nhất là việc chọn lựa tác phẩm giảng dạy và nhận được sự quan tâm của dư luận. Là một nhà thơ có tác phẩm được chọn in trong sách giáo khoa, ông dành sự quan tâm của mình với vấn đề này như thế nào?
- Tôi không nắm vững lắm về cách chọn bài và cách giảng dạy môn Ngữ văn trong trường phổ thông, nên không dám có ý kiến gì nhiều. Nhưng tôi nghĩ một điều thôi là một mặt chúng ta phải chọn những tác phẩm giản dị, dễ hiểu để giảng dạy cho học sinh, tùy theo lứa tuổi, nhưng đôi lúc chúng ta đánh giá hơi thấp các em. Nên có những tác phẩm thực hay, thực có giá trị, nhưng chúng ta sợ các em không tiếp thu được nên không chọn đưa vào chương trình. Đó là một điều đáng tiếc. Theo tôi, chúng ta nên có những tác phẩm thuộc loại tham khảo để thăm dò sức hiểu, sự yêu thích của các em và từ đó sẽ rút ra điều nên làm để ngày càng nâng cao hiệu quả cho những tác phẩm được giảng dạy trong nhà trường.
- Trân trọng cảm ơn nhà thơ Anh Ngọc!
Nhà thơ Anh Ngọc tên thật là Nguyễn Đức Ngọc, sinh năm 1943 tại Nghi Trung, Nghi Lộc, Nghệ An. Sau khi tốt nghiệp khóa 6 khoa Văn, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, từ 1964 – 1971 ông giảng dạy ở Trường Trung cấp Thương nghiệp Thanh Hóa và sau đó là Trường Đại học Thương nghiệp Hà Nội. Ngày 6/9/1971, ông nhập ngũ, làm lính thông tin, chiến đấu ở Quảng Trị năm 1972. Từ 1973 đến tháng 9/1979, ông trở thành phóng viên báo Quân đội nhân dân, có mặt trong Chiến dịch Mùa Xuân 1975 ở cực Nam Trung Bộ và Sài Gòn... Từ tháng 9/1979 đến lúc nghỉ hưu (2008), ông công tác tại tạp chí Văn nghệ quân đội.
Ông là tác giả của 6 tập thơ, 4 tập trường ca; 4 tập ký và tùy bút; 3 tập phê bình, tiểu luận, tạp bút và 2 tập dịch thuật. Trong đó, một số tác phẩm thơ tiêu biểu của ông như: “Hương đất màu cờ” (1977); “Ngàn dặm và một bước” (1984); “Thơ tình rút từ nhật ký” (1993); “Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” (1997); “Mạnh hơn tuyệt vọng” (2001); “Gửi lại thời gian” (tuyển thơ - 2008)...
Nhà thơ Anh Ngọc hai lần được Giải thưởng các cuộc thi thơ của báo Văn nghệ (Giải nhì, 1972 - 1973 và giải A, 1975); Giải thưởng văn học sông Mekong của Hội Nhà văn ba nước Đông Dương (2009); Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, năm 2012.
