Ôn tập đúng cách không chỉ đạt kết quả tốt trong kỳ thi cuối kỳ mà còn nuôi dưỡng được tinh thần học tập.

Dưới đây là những chia sẻ của cô Trần Thanh Mai - giáo viên Trường Tiểu học Sài Đồng (phường Phúc Lợi, Hà Nội).
Khi kỳ thi cuối học kỳ I đang đến gần, không khí học tập tại nhiều trường tiểu học trở nên sôi nổi hơn bao giờ hết. Đây là thời điểm học sinh vừa háo hức, vừa lo lắng trước những bài kiểm tra tổng hợp đầu tiên của năm học.
Để giúp học sinh chuẩn bị tốt về kiến thức và tâm lý, việc hình thành kỹ năng tự học cơ bản là vô cùng quan trọng, không chỉ hỗ trợ quá trình ôn tập trước kỳ thi, mà còn tạo nền tảng cho các em rèn luyện thói quen học tập khoa học lâu dài.
Trước hết, việc duy trì tinh thần thoải mái và ổn định là điều phụ huynh và học sinh cần quan tâm. Ở lứa tuổi tiểu học, một giấc ngủ đủ từ 9 đến 10 giờ mỗi đêm giúp cơ thể phục hồi năng lượng, bảo đảm sự tỉnh táo khi học bài. Bữa sáng đầy đủ dưỡng chất cũng là yếu tố quan trọng để các em bắt đầu ngày mới với thể trạng tốt. Việc động viên bản thân bằng những lời nhắc nhở tích cực, đơn giản như “Con làm được!”, “Con có thể làm tốt mọi việc” giúp các em tự tin hơn khi đối diện bài vở. Khi tinh thần ổn định, có niềm tin và động lực thì việc tiếp thu kiến thức sẽ nhẹ nhàng và hiệu quả hơn.

Song song với đó, các em cần rèn luyện khả năng tập trung, một trong những kỹ năng quyết định chất lượng học tập. Không gian học tập yên tĩnh, gọn gàng giúp hạn chế tối đa sự xao nhãng.
Đặc biệt, việc để đồ chơi hoặc các vật dụng khiến trẻ mất tập trung lên bàn học là điều nên tránh. Nhiều chuyên gia khuyến khích học sinh áp dụng quy tắc học 25 phút – nghỉ 5 phút để não bộ có thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng. Cách học này phù hợp với khả năng chú ý ngắn của học sinh nhỏ tuổi, đồng thời tạo nhịp học tập ổn định.
Bên cạnh việc giữ tinh thần và môi trường học tập phù hợp, học sinh cũng cần biết cách tự sắp xếp thời gian hợp lý. Một thời gian biểu rõ ràng cho từng ngày, bao gồm giờ học, giờ chơi, giờ nghỉ sẽ giúp các em chủ động kiểm soát lượng bài tập phải hoàn thành. Mỗi môn học chỉ nên ôn trong 20–30 phút để tránh tình trạng học quá lâu dẫn đến căng thẳng, trong đó nên học những môn hoặc nội dung khó trước cũng hỗ trợ giảm bớt áp lực, giúp quá trình ôn tập trôi chảy hơn.
Một kỹ năng không thể thiếu trong giai đoạn này là kỹ năng đọc – hiểu bài. Nhiều học sinh có thói quen đọc nhanh để sớm hoàn thành nhiệm vụ, nhưng việc đọc chậm, rõ ràng và chia nhỏ nội dung thành từng đoạn giúp các em hiểu bài tốt hơn. Khi đọc, học sinh nên gạch chân các từ khóa quan trọng, sau đó tóm tắt lại nội dung chính bằng một vài câu ngắn hoặc sơ đồ hình vẽ, đây là cách ghi nhớ thông tin hiệu quả, nhất là với những em có thiên hướng tư duy trực quan.

Ở môn Tiếng Việt, việc luyện đọc to, rõ và đúng dấu giúp tăng khả năng cảm nhận ngữ âm và nội dung. Các dạng bài quen thuộc như chính tả, đặt câu, tìm từ và đọc hiểu cần được luyện tập đều đặn. Đọc nhiều, viết nhiều không chỉ giúp các em làm bài tốt mà còn phát triển ngôn ngữ tự nhiên.
Để củng cố kiến thức, kỹ năng tự học, từ hoàn thành làm bài tập cũng cần được rèn luyện thường xuyên. Khi bắt đầu, học sinh nên làm từ những câu dễ để tạo tâm lý thoải mái rồi mới đến các câu khó hơn. Trước mỗi bài, việc đọc kỹ yêu cầu đề bài là bước quan trọng giúp hạn chế sai sót. Sau khi hoàn thành, các em cần dành thời gian kiểm tra lại bài nhằm phát hiện lỗi và chỉnh sửa kịp thời. Đặc biệt, với bài trắc nghiệm, không nên bỏ trống câu nào; nếu không chắc chắn, các em có thể thử chọn đáp án dựa trên suy luận logic.
Trong quá trình ghi nhớ kiến thức, học sinh có thể sử dụng các công cụ và phương pháp học tập phù hợp với lứa tuổi. Thẻ nhớ (flashcards) là lựa chọn hiệu quả cho việc học từ vựng, bảng cửu chương hay các quy tắc, công thức. Việc dùng màu sắc với bút highlight giúp tăng khả năng ghi nhớ thị giác. Ngoài ra, học theo từng nhóm nhỏ 5–7 ý mỗi lần cũng giúp tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng và không bị quá tải.
Với môn Toán, môn học đòi hỏi sự chính xác và tư duy logic, học sinh cần luyện bảng cửu chương hằng ngày để phản xạ nhanh khi làm bài. Các dạng bài cơ bản như cộng, trừ, nhân, chia và bài toán lời văn nên được luyện tập thường xuyên.
Đối với những bài toán khó, việc vẽ sơ đồ đoạn thẳng giúp học sinh dễ dàng hình dung mối quan hệ giữa các dữ kiện, từ đó tìm hướng giải hợp lý hơn. Hoặc những bài toán có dạng điền nhanh kết quả các em cần có kĩ năng tính nhẩm & ước lượng tốc độ cao.
Với các môn Tự nhiên – Xã hội hoặc Khoa học, học sinh nên quan sát tranh, bảng và sơ đồ để ghi nhớ nhanh và chính xác. Một cách hiệu quả nữa là tự kể lại bài bằng lời của mình; điều này vừa giúp kiểm tra mức độ hiểu bài, vừa tạo thói quen diễn đạt mạch lạc. Đặc biệt, quan sát thực tế cuộc sống xung quanh như cây cối, con vật, gia đình hay các thói quen vệ sinh… giúp các em kết nối kiến thức sách vở với đời sống.