Tự Lực văn đoàn có hai tờ báo nổi tiếng đương thời là Phong Hoá và Ngày Nay. |
Theo các nhà nghiên cứu, đóng góp của Tự Lực văn đoàn dễ nhận thấy và được nhiều người đề cập. Phan Khôi khởi xướng với bài “Tình già” đăng trên báo Phụ Nữ Tân Văn số 122 (tháng 3 năm 1932), được một vài nhà thơ như Lưu Trọng Lư hưởng ứng. Tuy nhiên, chỉ sau khi các nhà thơ Tự Lực văn đoàn nhập cuộc trên hai tờ tuần báo Phong Hóa và Ngày Nay - mới đưa Thơ mới tới vị trí ưu thắng.
Trong Tự Lực văn đoàn có ba nhà thơ, nhưng Tú Mỡ sáng tác theo các thể cũ, chỉ có Thế Lữ và Xuân Diệu là những nhà thơ hoàn toàn “mới”. Theo Vũ Ngọc Phan, Thế Lữ là “một thi sĩ có công đầu trong việc xây dựng nền Thơ mới. Phan Khôi, Lưu Trọng Lư chỉ là những người làm cho người ta chú ý đến Thơ mới mà thôi. Còn Xuân Diệu là “người đã đem đến cho thi ca Việt Nam nhiều cái mới nhất”.
Dù khi đó báo chí đua nở và văn giới đương thời có nhiều nhóm phái, người ta vẫn phải thừa nhận Tự Lực văn đoàn có uy tín nổi bật. Hầu như ít có nhà văn nào không một lần đăng tác phẩm mình trên ấn phẩm của Tự Lực văn đoàn. Ngay cả Vũ Trọng Phụng dù bất đồng quan điểm nhưng đã từng in cuốn “Cạm bẫy người” ở Nhà xuất bản Đời Nay (1933).
Xung quanh Tự Lực văn đoàn dần tập hợp lại một loạt văn nghệ sĩ, nhà hoạt động văn hóa: Trọng Lang, Đoàn Phú Tứ, Trần Tiêu, Thanh Tịnh, Huy Cận. Các hoạ sĩ: Nhất Sách, Trần Bình Lộc, Trần Quang Trân, Le Mur Nguyễn Cát Tường, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Gia Trí... Các kiến trúc sư: Nguyễn Cao Luyện, Hoàng Như Tiếp...
Theo PGS.TS Đỗ Lai Thúy, phong trào Thơ mới ra đời trong bối cảnh chữ quốc ngữ được phổ biến rộng rãi. Chỉ trong 13 năm phát triển nhưng phong trào Thơ mới tại Việt Nam đã đi qua đầy đủ các trường phái nghệ thuật trở thành đỉnh cao của văn học Việt Nam, phần nào giúp văn hóa - văn học Việt Nam nhịp bước cùng dòng chảy thế giới.
Theo các nhà nghiên cứu, đến nay định kiến về nhóm Tự Lực văn đoàn vẫn chưa được gỡ bỏ hoàn toàn. Từ năm 1989 trở đi, Tự Lực văn đoàn được đánh giá và nhìn nhận lại không chỉ là một nhóm văn chương, mà còn là một nhóm xã hội có ảnh hưởng rộng lớn - thể hiện đường lối đấu tranh về chủ nghĩa quốc gia.
Từ sau Đổi mới, Tự Lực văn đoàn và phong trào Thơ mới ngày càng được giới nghiên cứu và giảng dạy văn học quan tâm vì đóng góp quan trọng đối với tiến trình hiện đại hóa văn học dân tộc. Nhân dịp 90 năm Tự Lực văn đoàn và phong trào Thơ mới, ngày 17/10 - Viện Văn học đã tổ chức Hội thảo khoa học nhằm đặt cái nhìn toàn diện hơn về những đóng góp quan trọng của Tự Lực văn đoàn và phong trào Thơ mới đối với văn học, văn hóa, tác động xã hội.