Các chính sách giáo dục hiệu lực từ tháng 10/2025 liên quan đến khen thưởng, kỷ luật học sinh; công tác tư vấn học đường; chứng chỉ ngoại ngữ.
Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 19/2025/TT-BGDĐT quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh, hiệu lực thi hành từ ngày 31/10/2025.
Thông tư số 19 quy định 5 hình thức khen thưởng; bỏ các danh hiệu cụ thể và bảng danh dự trong danh sách hình thức chính thức; đơn giản các thủ tục hình thức, chú trọng thực hiện nguyên tắc của khen thưởng và các quy định tại Luật Thi đua, khen thưởng.
"Thư khen" là một hình thức khen thưởng được nêu mới trong Thông tư số 19; được thực hiện đối với học sinh có kết quả học tập, rèn luyện tiến bộ, tự vượt lên chính mình hoặc có thành tích đột xuất nổi bật. Hình thức này có thể do giáo viên, Hiệu trưởng hoặc cấp quản lý cao hơn thực hiện tùy theo tính chất, mức độ thành tích.
Có thể có các hình thức tuyên dương, khen thưởng khác phù hợp do các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện nhằm động viên kịp thời.
Về nguyên tắc kỷ luật, Thông tư số 19 bổ sung các nguyên tắc như tôn trọng, bao dung, không định kiến, bảo đảm quyền và lợi ích của học sinh; nghiêm cấm sử dụng biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của học sinh.
Hành vi bị nghiêm cấm theo Luật Giáo dục được bổ sung trong Thông tư và đưa ra phân loại mức độ vi phạm cụ thể: Mức độ 1 (tác hại đến bản thân), Mức độ 2 (ảnh hưởng tiêu cực trong phạm vi nhóm, lớp), Mức độ 3 (ảnh hưởng tiêu cực trong phạm vi trường).
Về hệ thống hình thức kỷ luật, Thông tư phân chia hình thức kỷ luật theo cấp học. Theo đó, đối với học sinh tiểu học chỉ còn 2 biện pháp: Nhắc nhở (áp dụng mức độ 1) và Yêu cầu xin lỗi (áp dụng khi tái phạm mức 1 sau nhắc nhở hoặc mức 2 trở lên).
Đối với học sinh ngoài đối tượng tiểu học chỉ còn 3 biện pháp: Nhắc nhở (áp dụng mức độ 1), Phê bình (áp dụng khi tái phạm mức 1 sau nhắc nhở hoặc mức 2), Yêu cầu viết bản tự kiểm điểm (áp dụng khi tái phạm mức 1/2 sau các biện pháp trước đó, hoặc mức 3).
Những hình thức kỷ luật nghiêm khắc như: Khiển trách trước Hội đồng kỷ luật, cảnh cáo trước toàn trường, đuổi học một tuần lễ, đuổi học 1 năm theo quy định cũ đã được loại bỏ; bổ sung mới biện pháp yêu cầu xin lỗi và yêu cầu viết bản tự kiểm điểm.
Thông tư số 19 không quy định việc ghi các biện pháp kỷ luật đối với học sinh trong hồ sơ và học bạ. Chỉ quy định bản kiểm điểm của học sinh được lưu trong hồ sơ của nhà trường.
Một số hoạt động hỗ trợ chủ yếu được quy định, như khuyên bảo, động viên, theo dõi, tư vấn, yêu cầu thực hiện hoạt động phù hợp, phối hợp với gia đình. Quy định cũ chỉ đề cập chung trong nguyên tắc là có kế hoạch theo dõi và giúp đỡ sửa chữa.
Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 18/2025/TT-BGDĐT hướng dẫn về công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học, hiệu lực từ ngày 31/10/2025.
Thông tư quy định cụ thể nội dung tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học gồm nhiều lĩnh vực quan trọng, gắn liền với nhu cầu thiết thực của người học.
Trong đó có tư vấn, hỗ trợ các vấn đề về học tập (xác định mục tiêu, xây dựng kế hoạch học tập; quản lý thời gian, lựa chọn cách thức, phương pháp học tập…); về giới, quan hệ xã hội (tâm sinh lý lứa tuổi, giới, giới tính, bình đẳng giới, sức khỏe sinh sản; quan hệ tình bạn, tình yêu, hôn nhân, gia đình…); về tâm lý (phòng ngừa, rà soát, phát hiện sớm; tư vấn, tham vấn tâm lý đối với người học có khó khăn tâm lý); về kĩ năng sống (kĩ năng nhận thức, làm chủ, bảo vệ bản thân; kĩ năng làm chủ trí tuệ cảm xúc; kĩ năng tương tác, hòa nhập xã hội…); về hướng nghiệp, việc làm, khởi nghiệp; về chính sách, pháp luật; về dịch vụ công tác xã hội cho người học.
Về hình thức, Thông tư quy định việc thực hiện công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học được thực hiện trực tiếp hoặc trực tuyến.
Các cơ sở giáo dục có trách nhiệm thiết lập hệ thống tiếp nhận, trao đổi thông tin; phối hợp với gia đình, xã hội, các cơ quan liên quan để kịp thời tiếp nhận thông tin về các tình huống, nguy cơ gặp khó khăn về học tập, tâm lý, mối quan hệ xã hội hoặc các khó khăn khác của người học.
Ngoài ra, các cơ sở giáo dục cũng có thể tổ chức các hoạt động truyền thông, chương trình phòng ngừa; cung cấp thông tin về chính sách, pháp luật; hướng dẫn sử dụng các dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội; tổ chức các hoạt động hỗ trợ phát triển cho người học.
Thông tư phân định rõ trách nhiệm giữa các cấp, bảo đảm sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị và các cơ sở giáo dục.
UBND cấp tỉnh và cấp xã có trách nhiệm chỉ đạo, sắp xếp, bố trí nhân sự, kinh phí, cơ sở vật chất, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp và tổ chức kiểm tra, giám sát việc triển khai công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học theo quy định.
Sở GD&ĐT tham mưu xây dựng và thực hiện chế độ chính sách đối với người làm công tác tư vấn học đường và công tác xã hội trong trường học; xây dựng cơ chế phối hợp; tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện tại các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý.
Đối với các cơ sở giáo dục, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc thành lập tổ hoặc bộ phận tư vấn, bố trí phòng tư vấn, phân công nhân sự chuyên trách hoặc kiêm nhiệm, xây dựng kế hoạch công tác tư vấn hằng năm, huy động nguồn lực hợp pháp để triển khai. Người đứng đầu nhà trường có trách nhiệm chỉ đạo phối hợp giữa các bộ phận trong trường, giữa nhà trường với gia đình và xã hội, đồng thời tạo điều kiện cho đội ngũ cán bộ, giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn…
Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 16/2025/TT-BGDĐT quy định về liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài, hiệu lực từ ngày 12/10/2025.
Thông tư số 16/2025/TT-BGDĐT có một số điểm mới như sau:
Thứ nhất, cụ thể hóa chủ trương đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, tạo sự chủ động cho chính quyền địa phương.
Nghị định số 143/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ GD&ĐT giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh thẩm quyền phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài.
Thông tư số 16/2025/TT-BGDĐT nhấn mạnh yêu cầu UBND tỉnh, thành phố quản lý hoạt động liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài trên địa bàn theo quy định của Chính phủ; công bố công khai và cập nhật trên trang thông tin điện tử danh sách các đơn vị được phê duyệt, điều chỉnh, gia hạn, chấm dứt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài trên địa bàn.
Thứ hai, quy định rõ đối tượng liên kết, trách nhiệm của các bên liên kết trong việc tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài.
Trong đó, bên Việt Nam là đơn vị liên kết tổ chức thi - cơ sở tổ chức thi tại Việt Nam - có thỏa thuận hoặc hợp đồng hợp tác với cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài, chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài tại Việt Nam.
Bên nước ngoài là đơn vị cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài. Cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài có trách nhiệm và thẩm quyền cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài hoặc cơ sở đánh giá năng lực ngoại ngữ nước ngoài được đơn vị cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài ủy quyền hoặc cho phép tổ chức thi cấp chứng chỉ.
Thứ ba, làm rõ khái niệm chứng chỉ năng lực ngoại ngữ hợp pháp và phổ biến trên thế giới.
Thứ tư, quy định rõ việc phê duyệt liên kết tổ chức thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài không bao gồm việc công nhận các cấp độ của chứng chỉ năng lực ngoại ngữ đó tương đương với các bậc của Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam để sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Thứ năm, sửa đổi, bổ sung một số quy định khác nhằm cụ thể hóa trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, tăng cường trách nhiệm của các bên liên kết thi cấp chứng chỉ năng lực ngoại ngữ của nước ngoài, cụ thể hóa trách nhiệm đối với các bên liên kết trong quá trình triển khai thực hiện liên kết, tổ chức thi, cấp chứng chỉ làm cơ sở để cơ quan quản lý nhà nước thực hiện hậu kiểm.