Để không mất điểm với bài thi Ngữ văn vào lớp 10

Những lỗi sai thường gặp

Khi làm bài thi Ngữ văn, cô Nguyễn Thị Thu Trang cho rằng, học sinh thường mắc phải 5 lỗi sai như sau:

Thứ nhất, không xác định đúng dạng đề nghị luận xã hội/nghị luận văn học.

Thứ hai, lỗi trình bày, diễn đạt. Cụ thể, học sinh trình bày chưa đúng bố cục bài văn/ đoạn văn; sắp xếp ý lộn xộn, triển khai luận điểm thiếu mạch lạc, chặt chẽ; diễn đạt lặp ý, lan man, dài dòng không đúng trọng tâm, diễn đạt văn nói.

Thứ ba là lỗi kiến thức. Cụ thể học sinh sai kiến thức cơ bản về tác phẩm; nhầm lẫn kiến thức (tên tác giả, hoàn cảnh sáng tác, thể loại, phương thức biểu đạt…); chưa phân biệt đúng các khái niệm (ẩn dụ và hoán dụ, các kiểu câu…).

Thứ tư, lỗi dùng từ: Dùng từ không phù hợp về sắc thái ý nghĩa; sai chính tả, thiếu dấu, thiếu nét (câu chuyện); viết sai do đọc chệch âm/vần (lãng mạn- lãng mạng/ trách nhiệm- trách nghiệm…); dùng từ chưa trau chuốt, lặp từ, bí từ.

Cuối cùng là lỗi sử dụng dẫn chứng. Theo đó, bài làm thiếu dẫn chứng cụ thể, đưa chung chung; dẫn chứng không tiêu biểu, thuyết phục cho luận điểm; dẫn chứng chủ quan, cảm tính.

Cô Nguyễn Thị Thu Trang.

Lưu ý từng dạng bài

Theo cô Nguyễn Thị Thu Trang, cấu trúc đề thi môn Ngữ văn trong Kỳ thi vào lớp 10 Hà Nội gồm 2 phần.

Phần I gồm đọc hiểu văn bản trong sách giáo khoa và tạo lập đoạn văn nghị luận văn học (nghị luận về thơ và nghị luận về truyện), chiếm khoảng 60-70% số điểm.

Đây là phần yêu cầu học sinh nắm vững kiến thức đã học và kỹ năng tạo lập đoạn văn nghị luận về thơ, nghị luận về truyện mà học sinh đã được rèn luyện hàng ngày. Bên cạnh đó là kỹ năng đọc hiểu, trả lời các câu hỏi đọc hiểu (tác giả, hoàn cảnh sáng tác, ý nghĩa nhan đề, tình huống truyện, ngôi kể, nhân vật, mạch cảm xúc bài thơ, biện pháp tu từ, chi tiết nghệ thuật…). Vì thế, khi ôn tập trọng tâm, học sinh lưu ý ôn theo đặc trưng thể loại của từng kiểu bài.

Phần II chiếm từ 30-40% số điểm, gồm đọc hiểu văn bản ngoài sách giáo khoa và tạo lập đoạn văn nghị luận xã hội.

Đây là phần yêu cầu học sinh có kỹ năng đọc hiểu tốt, vì với văn bản học sinh chưa tiếp cận bao giờ, ngoài các câu hỏi đọc hiểu về phương thức biểu đạt của văn bản, chủ đề, các phép liên kết câu, lý giải các chi tiết… là yêu cầu viết đoạn văn nghị luận xã hội (tư tưởng đạo lí hay hiện tượng đời sống), dưới dạng đề trực tiếp hoặc đề gián tiếp (ý kiến, câu nói, nhận định….).

Vì thế học sinh cần trang bị cho mình kỹ năng đọc hiểu hiệu quả, đọc kỹ yêu cầu đề bài, gạch chân từ khóa quan trọng nêu rõ yêu cầu đề tránh bỏ sót ý, tìm ý ra nháp trước khi làm bài, trang bị kiến thức xã hội để hiểu rõ hơn về vấn đề.

Cô Nguyễn Thị Thu Trang cũng nhắc nhở học sinh hãy chắt chiu từng điểm 0,25 khi trả lời những câu hỏi đọc hiểu nhỏ, trả lời rõ ràng bằng câu văn đủ chủ ngữ, vị ngữ, bám sát yêu cầu câu hỏi để trả lời. Đồng thời, tìm ý/ luận điểm trước khi viết đoạn văn; hoàn thành được hết các câu hỏi đọc hiểu và tạo lập đoạn văn hiệu quả; nâng cao kỹ năng đọc hiểu và kiến thức xã hội.

Trong giai đoạn nước rút, học sinh nên tổng hợp kiến thức theo sơ đồ tư duy, học theo đặc trưng thể loại. Cùng với đó, rèn kỹ năng làm đề thi mỗi ngày; hệ thống hóa lại kiến thức; giữ gìn sức khỏe và tâm lý thi vững vàng, tin vào bản thân.