(GDTĐ) - Dưa hấu là một loại quả phổ biến, ngon mát, có tác dụng thanh nhiệt trong những ngày nắng nóng. Đồng thời dưa hấu cũng mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ.
Tác dụng từ dưa hấu
Giải khát: Màu của dưa là màu đỏ, liên hệ đến yếu tố nhiệt, dưa lại nhiều nước, vì vậy nó có tác dụng thanh nhiệt, chống khát (Đông y gọi là sinh tân dịch). Nắng nhiều, đổ mồ hôi làm thất thoát một số chất khoáng, trong dưa hấu có canxi và magiê để bổ sung phần chất khoáng mất đi. Trong Dưa hấu cũng có Kali, có tác dụng lợi tiểu, giúp việc đẩy nhiệt thoát ra qua đường tiểu.
Thanh nhiệt giải thử: Trong dân gian quen dùng dưa hấu để trị thử nhiệt, thanh lý thực nhiệt ở trường vị. Tác dụng của nó có thể sánh với bài Bạch hổ thang, vì vậy dưa hấu còn được gọi là Thiên sanh bạch hổ thang.
Đại tiểu tiện khó: Trời nóng bức, ra mồ hôi quá nhiều, dễ gây táo bón, nước tiểu vàng, tiểu ít, ăn dưa hấu sẽ giúp đại tiểu tiện thông suốt.
Trị táo bón: Táo bón thường do tân dịch (chất nước) trong cơ thể bị nhiệt nung nấu làm khô kiệt. Dưa hấu có chứa nhiều nước, sinh tân dịch, có thể trị được gốc bệnh của táo bón. Ngoài ra, lượng thịt dưa hấu ăn vào, được coi như chất xơ, có tác dụng kích thích nhu động ruột, làm tăng tính nhuận trường, giúp chống táo bón.
Trị phù thũng do xơ gan: Dưa hấu 1 quả to khoảng 1kg, cắt phần cuống, khoét bỏ hạt, lấy 10 nhánh tỏi to, lột bỏ vỏ, giã dập, cho vào trong quả dưa, lấy cuống đã cắt ra đậy lại. Chưng cách thủy cho chín, bổ ra, ăn hết ruột dưa trong ngày.
Giải độc rượu: Chất cồn trong rượu bốc nhanh, gây nên nhiệt, làm cho da đỏ lên, nóng nẩy trong người, khát nước… Dưa hấu có tác dụng thanh nhiệt, giải khát, rất cần cho sau những bữa tiệc rượu. Ngoài ra, chất Levuloz trong dưa hấu có tác dụng làm tăng sự chuyển hóa của rượu, giúp cho việc giải rượu được nhanh hơn.
Giảm thể trọng: Những thức ăn sinh nhiệt cao dễ gây béo phì, trái lại, dưa hấu chứa nhiều nước nên sinh nhiệt thấp, dưa hấu lại có tác dụng thông tiểu, nhuận trường, vì vậy rất thích hợp cho những người béo phì muốn ăn kiêng.
Tiểu đường: Trong dưa hấu có nhiều Levuloz, là một loại đường chậm, độ ngọt cao hơn Glucoz gấp 1,5 lần. Đây là loại đường mà người bệnh tiểu đường không phải kiêng. Theo Đông y thì tiểu đường thuộc loại tiêu khát, gồm 3 triệu chứng chính là phế nhiệt (khát, thích uống nhiều nước), tỳ nhiệt (ăn nhiều, mau đói), thận nhiệt (tiểu nhiều). Dưa hấu chứa nhiều nước, sinh tân dịch, thanh nhiệt, vì vậy thích hợp với người bị bệnh tiểu đường.
Làm đẹp da mặt: Lấy thịt quả dưa, bỏ hạt, nghiền nát hoặc cho vào máy xay sinh tố xay cho nhuyễn, đắp lên da mặt mỗi ngày. Dưa hấu giúp da nhẵn mịn. Ngoài ra kem dưa hấu còn làm cho lỗ chân lông co lại, xoá những vết nhăn (nhờ lượng nước nhiều – giúp da mặt hết khô), không thua gì kem có sinh tố E.
Một số bài thuốc từ vỏ quả dưa hấu
Đông y gọi là tây qua bì, tây qua thúy, vị ngọt, tính mát, không độc.
Có tác dụng thanh thử, giải nhiệt, chỉ khát, lợi tiểu tiện. Trị thử nhiệt gây nên phiền khát, tiểu ít, phù thũng, miệng lưỡi lở loét.
Trị dương minh nhiệt, biểu hiện lưỡi khô, phiền khát, mất ngủ: Dưa hấu, ép lấy nước cốt cho uống dần dần.
Trị viêm thận, phù thũng: Vỏ quả dưa hấu 50g, rễ cỏ tranh (bạch mao căn) tươi 60g. Sắc với 1 lít nước, chia làm 3 lần uống trong ngày (hiện đại thực dụng Trung dược).
Trị té ngã làm cho lưng đau, không cử động được: Vỏ quả Dưa hấu, phơi trong râm cho khô, tán bột. Mỗi lần dùng 8g, uống với rượu nóng pha ít muối (nhiếp sinh chúng diệu phương).
Trị răng đau: Vỏ quả dưa hấu, đốt thành than, tán bột, sát vào răng đau (Bản thảo hối ngôn).
Trị huyết áp cao: Lấy cùi dưa, bỏ vỏ xanh bên ngoài, phơi khô. Mỗi lần dùng 12g, thêm Thảo quyết minh 9g, sắc uống thay nước trà.
Trị trẻ nhỏ nóng sốt vào mùa hè, thu: Vỏ quả dưa hấu 60g, búp nõn lá tre (Trúc diệp quyển tâm) 5g, lá sen 10g, thạch cao (sống) 10g, thanh hao 6g. Sắc uống (Trung Quốc dân gian bách bệnh lương phương).
Dưa hấu tuy có tác dụng thanh nhiệt giải khát lý tưởng và chữa trị được nhiều bệnh tật nhưng khi dùng cần lưu ý không nên ăn quá nhiều trong một lần và nhiều lần trong một ngày, đặc biệt là những người tỳ vị vốn đã hư yếu, hay đau bụng đi lỏng và rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, cũng không nên ăn những quả dưa hấu chưa chín và bị hư do để quá lâu và bị dập nát.