Giá trị của niềm tin

Sau những ngày tháng căng mình ôn tập, vượt qua áp lực của kỳ thi đầy cạnh tranh, không ít học sinh rơi vào cảnh hồi hộp chờ điểm; lo lắng không đạt nguyện vọng; đau đầu với các phương án dự phòng trong trường hợp không đỗ vào trường THPT công lập…

Cho rằng mình làm bài chưa đủ tốt, chưa phát huy hết năng lực, nhiều em càng cảm thấy buồn bã, thất vọng, thậm chí sợ hãi, tự dằn vặt bản thân. Đây là giai đoạn các em giảm, thậm chí mất đi sự kết nối với thầy cô, bạn bè vì không còn là học sinh trường THCS, nhưng cũng chưa bước chân vào ngôi trường THPT nào, nên càng dễ bị tổn thương. Gia đình chính là chỗ dựa quan trọng nhất với các em lúc này.

Đưa lời khuyên giúp phụ huynh đồng hành, chăm sóc sức khỏe tinh thần tốt nhất với các sĩ tử, chuyên gia tâm lý học Trần Thành Nam - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, cha mẹ nên thừa nhận nỗi buồn, lo lắng là điều tự nhiên; giao tiếp tích cực với trẻ bằng những câu khích lệ; lắng nghe và thể hiện niềm tin, cùng trẻ tìm giải pháp phù hợp.

Hãy khuyến khích con em chia sẻ cảm xúc thay vì giấu kín hoặc kìm nén. Tuyệt đối không nên bác bỏ cảm xúc tiêu cực của trẻ, càng không nên so sánh, trách móc. Cha mẹ cũng cần giúp các em nhìn nhận đa chiều rằng, kỳ thi không phản ánh toàn diện năng lực, giá trị của bản thân; tái định hướng sự chú ý vào hoạt động tích cực, duy trì chế độ ăn ngủ luyện tập nhẹ nhàng; tham gia các hoạt động vui chơi, thể thao, đọc sách; cùng thực hành một số hình thức thư giãn và quản lý cảm xúc. Đặc biệt, người lớn cũng cần tự điều chỉnh cảm xúc, đừng để lo lắng của mình khiến con thêm căng thẳng…

Cùng với cha mẹ, sự quan tâm, đồng hành của thầy cô và bạn bè sẽ là “liều thuốc” tinh thần hữu hiệu. Một chút quan tâm đúng lúc của thầy cô có thể trở thành điểm tựa vững chắc giúp các em bước tiếp tự tin và tích cực hơn. Hiện, hầu hết giáo viên sử dụng các nhóm Zalo, Facebook… để liên hệ, kết nối với tập thể học trò.

Qua đây, thầy cô có thể động viên, khích lệ, đặc biệt hỗ trợ hướng nghiệp và giúp học sinh lựa chọn lộ trình phù hợp sau THCS; giúp các em hiểu rằng, mọi con đường học tập đều có giá trị nếu đi bằng nỗ lực và niềm tin; đưa lời khuyên giúp học trò chuẩn bị sẵn sàng tinh thần cho giai đoạn mới…

Tuy nhiên, giải pháp căn cơ phải là làm sao để giảm sức “nóng”, áp lực cạnh tranh trong kỳ thi vào lớp 10. Ngành Giáo dục thể hiện nỗ lực cho điều này bằng những điều chỉnh chính sách, trong đó nhiều điểm mới trên tinh thần vì người học. Ví dụ, quy định “cứng” chỉ thi 3 môn/bài thi; công bố điểm thi phải đồng thời với điểm chuẩn, tránh tâm lý chờ đợi căng thẳng cho thí sinh và gia đình...

Đặc biệt, một số địa phương đã tăng chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập, đồng nghĩa với cơ hội học trường công của học sinh tăng lên, áp lực cạnh tranh giảm. Tiêu biểu, TPHCM năm nay tuyển gần 80% học sinh THCS vào trường công, thay vì tỷ lệ chỉ khoảng 65% như trước.

Cùng những đổi mới trong chính sách tuyển sinh, điều mọi học sinh, gia đình đều mong chờ là có nhiều hơn các trường THPT công lập, cũng như trường THPT ngoài công lập chất lượng. Thực hiện được nguyện vọng này, trách nhiệm chắc chắn không chỉ ngành Giáo dục.