Theo đề án, huyện Đông Anh được định hướng phát triển thành trung tâm công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ, tài chính, thương mại và giao dịch quốc tế khu vực bắc sông Hồng, đóng vai trò động lực phát triển ở phía bắc thủ đô. Quận Đông Anh được thành lập trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên hơn 185 km2, dân số 437.000 người và 24 xã, thị trấn hiện có. Khi trở thành quận, Đông Anh có 24 phường.
Về địa giới hành chính, phía đông quận giáp TP Từ Sơn và huyện Yên Phong (Bắc Ninh); phía tây giáp huyện Mê Linh và huyện Đan Phượng; phía nam giáp huyện Gia Lâm, quận Long Biên; phía bắc giáp huyện Sóc Sơn với ranh giới là sông Cà Lồ.
Trước đó, UBND huyện Đông Anh đã tổ chức lấy ý kiến của hơn 260.000 cử tri và đại biểu HĐND các cấp. Kết quả cho thấy hơn 99% đồng ý với đề án thành lập quận Đông Anh và các phường.
Cử tri kiến nghị giữ nguyên một số tên gọi có ý nghĩa văn hóa, lịch sử lâu đời của địa phương; tiếp tục đầu tư nhà văn hóa, khu vui chơi, điểm sinh hoạt cộng đồng; quan tâm hơn nữa vấn đề môi trường, nước sạch.
Việc thành lập quận sẽ tác động mạnh mẽ đến sự tăng trưởng kinh tế của huyện nói riêng và toàn TP Hà Nội nói chung. Tuy nhiên, khi trở thành quận cũng sẽ có những khó khăn nhất định, nhất là cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ; thói quen, lối sống về bảo vệ môi trường của một số người dân còn hạn chế.
Sự phát triển kinh tế xã hội và quá trình đô thị hóa trong giai đoạn công nghiệp hóa sẽ dẫn đến nhiều vấn đề bất cập mới nảy sinh như: Quỹ đất nông nghiệp bị thu hẹp; tình trạng lao động nông thôn chuyển về đô thị để tìm kiếm việc làm sẽ tạo ra áp lực về nhu cầu việc làm, nhà ở.
Hà Nội hiện có 12 quận và 17 huyện, 1 thị xã. Thành phố đặt mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025 có 3 - 5 huyện "lên" quận, trước mắt là ưu tiên nguồn lực, hoàn thiện các tiêu chí đưa 2 huyện: Đông Anh, Gia Lâm trở thành quận trong năm 2023.