Trong những năm gần đây, tháng Ramadan thường là tháng bạo lực gia tăng giữa người Israel và người Palestine. Trong tháng Ramadan, người Hồi giáo thường nhịn ăn vào ban ngày, cầu nguyện tại nhà thờ Hồi giáo, trang trí nhà cửa và tụ tập cùng gia đình, bạn bè vào buổi tối để ăn uống. Việc thiếu lương thực ở Gaza có nghĩa là năm nay nhiều người Palestine sẽ bị đói vì bị Israel phong tỏa chứ không phải vì hành lễ.
Cảnh sát Israel gác bên ngoài nhà thờ Al-Aqsa tại Jerusalem trong khi các tín đồ Hồi giáo tới thăm nơi này. Ảnh: Politico
Rất ít người Palestine cũng có tâm trạng ăn mừng tháng thánh lễ. Theo các cơ quan y tế Palestine, hơn 30.000 cư dân Gaza đã thiệt mạng trong cuộc tấn công của Israel vào vùng đất này. Một cuộc tấn công trên bộ của Israel vào Rafah có thể khiến con số thương vong tăng cao hơn nữa vì thành phố này được bao phủ bởi các lều trại của người tị nạn từ phần còn lại của dải đất.
Trong khi đó, theo quan điểm của Israel, tiến vào Rafah là cách duy nhất để hoàn thành mục tiêu chiến tranh nhằm tiêu diệt Hamas với tư cách là một tổ chức quân sự. Các quan chức Israel cho biết, 5 tháng giao tranh ở Gaza sẽ vô ích nếu họ không chiếm được thành trì cuối cùng của Hamas.
Quân đội Israel ước tính họ đã gây thiệt hại cho 18 trong số 24 tiểu đoàn của Hamas, mỗi tiểu đoàn có khoảng 1.000 binh sĩ và 4 trong số các tiểu đoàn còn lại đang bám trụ ở Rafah. Thành phố này cũng được coi là trạm trung chuyển chính của Hamas để buôn lậu vũ khí từ Bán đảo Sinai của Ai Cập vào Dải Gaza.
Trừ khi các lực lượng và tuyến đường buôn lậu của Hamas bị giải tán, các quan chức Israel cho biết nhóm này sẽ có thể tổ chức một cuộc nổi dậy nhằm mục đích ngăn chặn bất kỳ ai khác quản lý Dải Gaza sau chiến tranh. Và, kịch bản như vậy sẽ không chỉ làm thất bại các mục tiêu của Israel mà còn làm mất đi hy vọng của Mỹ, châu Âu cũng như các quốc gia Arab về một ban lãnh đạo Palestine ôn hòa hơn để tiếp quản Gaza.
Ngòi nổ nằm ở Al-Aqsa
Dù những tuần gần đây, Israel đã rút hàng chục nghìn quân dự bị đang chiến đấu ở Gaza về nước, song các nhà phân tích quân sự ước tính, Tel Aviv có thể nhanh chóng triển khai lại lực lượng này để tiến hành một cuộc tấn công mặt đất ở Rafah.
Israel cho biết, họ sẽ tấn công Hamas ở Rafah chỉ sau khi các nỗ lực di dời dân thường ra khỏi nơi nguy hiểm được hoàn tất. Mỹ, đồng minh quan trọng nhất của Israel, đã kêu gọi Tel Aviv không tiến hành chiến dịch trên bộ ở Rafah cho đến khi có kế hoạch “đáng tin cậy” để bảo vệ dân thường đông đúc ở đó.
Trao đổi với Báo Wall Street Journal, Udi Dekel - một tướng Israel đã nghỉ hưu và là chuyên gia phân tích tại Viện Nghiên cứu an ninh quốc gia ở Tel Aviv, nhận định rằng việc phát động một cuộc tấn công trên bộ ở Rafah trong tháng lễ Ramadan nhạy cảm sẽ rất rủi ro, nhưng Israel có thể mất đà trong cuộc chiến nếu chờ đợi.
Theo tướng Dekel, Israel đã trì hoãn các hoạt động quân sự lớn trên bộ ở Rafah cho đến nay để có thời gian đàm phán nhằm đạt được lệnh ngừng bắn tạm thời và giải phóng con tin. “Nhưng, nếu những cuộc đàm phán đó không đạt được kết quả thì Israel không còn lý do gì để chần chừ nữa”, vị tướng về hưu nói.
Liệu bạo lực có lan ra ngoài Gaza trong tháng Ramadan hay không vẫn là một câu hỏi chưa có lời đáp rõ ràng. Nhưng, theo các quan chức Israel, Hamas đang tìm cách gia nhiệt cho căng thẳng khi vận động người Palestine và người Hồi giáo trên khắp thế giới tập trung về nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem, một trong những địa điểm linh thiêng nhất của đạo Hồi.
Trong tháng Ramadan, nhiều tín đồ Hồi giáo theo truyền thống tập trung tại nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa, nằm trong một khu phức hợp được người Do Thái gọi là Núi Đền, nơi linh thiêng nhất của đạo Do Thái. Cảnh sát Israel thường xuyên đụng độ với người Palestine ở khu vực này trong những năm gần đây. Các cuộc đột kích của cảnh sát Isreael vào nhà thờ Hồi giáo Al Aqsa vào năm 2022 và 2023 được Hamas viện dẫn là nguyên nhân dẫn đến vụ tấn công ngày 7/10 mà họ đặt tên là “chiến dịch lũ lụt Al-Aqsa”.
Thành phố Rafah nằm tại biên giới giữa Gaza với Ai Cập là nơi trú ngụ của hơn 1 triệu người Palestine và cũng là thành trì cuối cùng của Hamas. Ảnh: WSJ
Trong một tuyên bố bằng video đăng trên kênh Telegram hôm 8/3, Abu Obeida - người phát ngôn của cánh quân sự Hamas, đã gọi tháng Ramadan là “tháng chiến thắng, tháng thánh chiến” và khẳng định thông qua cuộc chiến ở với Palestine, Hamas đang bảo vệ danh dự của người Hồi giáo trên toàn thế giới.
“Chúng tôi kêu gọi người dân của mình tuần hành về Jerusalem... cầu nguyện trong nhà thờ Hồi giáo... và ngăn chặn sự chiếm đóng. Nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa thuộc về chúng ta”, Abu Obeida tuyên bố.
Trong một động thái nhằm hạ nhiệt, các quan chức Israel cho biết nước này sẽ không hạn chế việc tiếp cận nhà thờ Al-Aqsa đối với công dân Arab của Israel. Nhưng, Chính phủ Israel vẫn chưa cho biết họ sẽ quản lý việc tiếp cận của người Palestine từ Bờ Tây đối với thánh địa như thế nào.
Ở những giai đoạn căng thẳng gia tăng trước đây, Israel đã ngăn chặn những người đàn ông trong độ tuổi chiến đấu từ Bờ Tây vào Jerusalem để giảm nguy cơ đụng độ. Đáp lại, người Palestine cáo buộc Israel đang lạm dụng quyền kiểm soát an ninh đối với thánh địa thiêng liêng của người Hồi giáo.